mahir
Harbi Aktif Üye
Basketbol nedir, Basketbol kuralları, Basketbol nasıl oynanır ve basket sahasının ölçüleri
Basketbol, beşer kişiden oluşan iki takım arasında oynanır. Her takımın amacı rakibin sepetine sayı yapmak ve diğer takımın sayı yapmasını engellemeye çalışmaktır.
Oyun; hakemler, masa görevlileri ve teknik gözlemci tarafından kontrol edilir.
Sepet:Bir takımın hücum ettiği sepet rakibin sepeti, savunduğu sepet, kendi sepetidir.
Maçın galibi: Oyun süresinin sonunda daha fazla sayı yapmış olan takım, maçın galibidir.
SAHA VE DONANIM
Oyun sahası:Oyun sahası düz, sert yüzeyli, sınır çizgilerinin iç tarafından ölçüldüğünde 28 m uzunluğunda, 15 m genişliğinde ve engellerden uzak olmalıdır. Ulusal federasyonlar en az 26 m uzunluk ve 14 m genişliğindeki sahaları kendi organize ettiği maçlar için onay yetkisine sahiptir.
Çizgiler:Tüm çizgiler aynı renkte (tercihen beyaz), 5 cm genişliğinde ve net şekilde görülebilir olmalıdır.
Sınır çizgileri:Oyun sahası dip çizgiler (oyun sahasının kısa tarafı) ve kenar çizgiler ile (oyun sahasının uzun tarafı) sınırlandırılmıştır. Bu çizgiler oyun sahasına dahil değildir.
Oyun sahası: takım sırasında oturanlar da dahil, her türlü engelden en az 2 m uzaklıkta olacaktır.
Orta çizgi:kenar çizgilerin orta noktalarından, dip çizgiye paralel çizilecek ve kenar çizgilerde 15 cm dışarı taşacaktır.
Orta daire: sahanın ortasına çizilecek ve yarıçapı, dairenin dış kenarından ölçüldüğünde 1.80 m olacaktır. Orta dairenin içi boyanmışsa, kısıtlamalı alanlarla aynı renkte olmalıdır. Yarım daireler her iki sahada çizilecek, yarıçapları dış kenarlarından ölçüldüğünde 1.80 m ve orta noktaları serbest atış çizgisilerinin orta noktası olacaktır.
Serbest atış çizgileri ve kısıtlamalı alanlar
Her iki dip çizgiye paralel, birer serbest atış çizgisi çizilecektir. Bu çizgilerin dış kenarları, dip çizgilerin iç kenarından 5.80 m uzaklıkta ve 3.60 m uzunluğunda olacaktır. Orta noktaları iki dip çizginin orta noktalarını birleştiren hayali çizgi üzerinde olacaktır.
Kısıtlamalı alanlar: dip çizgiler, serbest atış çizgileri ve dış kenarları dip çizgilerin orta noktalarından 3 m uzaklıkta başlayan ve serbest atış çizgilerinin dış kenarlarında biten çizgiler arasında kalan alanlardır.
Üç sayı bölgesi
Bir takımın üç sayı bölgesi, rakibin sepetine yakın olan ve sınırları aşağıda belirtilen bölge dışında, oyun sahasının tamamıdır. Dip çizgiden başlayan rakibin sepetinin tam orta noktasının iz düşümününden 6.25 metre uzaklıkta 2 dik, paralel çizgidir. İz düşüm noktasının dip çizginin orta noktasının iç kenarına
uzaklığı 1.575 m dir. Paralel çizglierle kesişen, merkezi yukarıda tanımlanan iz düşüm noktası olan ve yarı
çapı dıştan 6.25 m olan yarım daire.
Takım sıra bölgeleri
Takım sıra bölgeleri, oyun sahasının dışında, hakem masası ve takım sıralarıyla aynı tarafta işaretlenecektir. Her bölge, dip çizgilerden uzanan en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile, orta çizgiden 5 m
uzaklıkta ve kenar çizgiye dik açılı, en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile sınırlandırılacaktır. Takım sıra bölgelerinde antrenörler, yardımcı antrenörler, yedek oyuncular ve takım ilgilileri için 14 er oturma yeri bulunmalıdır. Takım sıra bölgelerine 2 m den daha az mesafede başka kimse bulunmayacaktır.
Basketbol oyunu için gereken ortam:
-Pota ve pota aksamları:
-Arkalıklar
-Çember ve fileden oluşan baskıya dayanıklı sepetler
-Yastıklar da dahil arkalık desttekleri
-ToplarOyun saati
-Skorbord
-24 saniye aygıtı
-Mola süresinin tutulması için kronometre ya da uygun (görülebilir) bir cihaz
-İki (2) ayrı, diğerlerinden tamamen farklı ve yüksek sesli korna (Biri süre görevlisi ve sayı görevlisi, diğeri ise 24 saniye görevlisi içindir)
-Sayı cetveli
-Oyuncu faul göstergeleri
-Takım faul göstergeleri
-Topa sahip olma sırasını gösteren ok
-Oyun alanı
-Saha
-Eşit ve yeterli düzeyde aydınlatma
Takımlar
Tanım:Bir takım üyesi, yönetmeliklerdeki düzenlemelere göre (yaş sınırlaması ile ilgili kısıtlamala dahil) bir takımda oynama izinini almışsa, oynamaya uygundur. Bir oyuncu, oyunun başlamasından önce sayı cetvelinde yer almışsa, diskalifiye edilmediği ve 5 faul almadığı sürece, oynama hakkı olan oyuncudur.
Oyun sırasında şunlar takım üyesidir:
-Sahada oynayan veya oynama hakkı bulunan oyuncu.
-Sahada oynamayan ancak oynama hakkı bulunan yedek.
-5 faulünü dolduran ve oynama hakkı bulunmayan oyun dışı kalmış oyuncu.
Oyun arasında bütün oyuncular, oynama hakkı olan oyuncular olarak kabul edilir.
Kural
Takımlar şu şekilde oluşur:
Kaptan dahil, oynama hakkı bulunan en fazla 12 oyuncu. Bir antrenör ve eğer varsa bir yardımcı antrenör. Takım sırasında oturan ve özel sorumlulukları olan en fazla 5 kişi (menejer, doktor, fizyoterapist, istatistikçi, çevirmen gibi). Oyun sırasında her takımdan 5 oyuncu oyun sahasında bulunur, bunlar yedek oyuncularla değiştirilebilir. Aşağıdaki durumlarda bir yedek, oyuncu ve bir oyuncu yedek konumuna geçer:
Hakem, oyuna girmek isteyen yedeği sahaya çağırdığında. Mola veya oyun arasında, oyuna girmek isteyen oyuncu talebini sayı görevlisine ilettiğinde.
Formalar
Oyuncuların formaları şu şekilde olmalıdır:
Önü ve arkası aynı renkte. Tüm oyuncular formalarını şortlarının içine sokacaklardır. Tek parça formalara izin verilir. Yazılı tıbbi rapor olmadıkça, şekli nasıl olursa olsun, formanın içine tişört giyilemez. Rapor alınmışsa, tişört formanın üstüyle aynı renkte olmalıdır. Şortların önü ve arkası aynı aynı renkte olmalıdır, ancak tişörtle aynı renkte olması zorunluluk değildir. Şortla aynı renkte olmak koşuluyla, şorttan daha uzun iç giyimler (tayt) kullanılabilir. Her oyuncu önünde ve arkasında numaralarla belirgin şekilde zıtlık oluşturan forma giyeceklerdir.
Numaralar açıkça seçilebilecek ve:
Sırttakiler en az (20) cm yüksekliğinde.
Öndekiler en az (10) cm yüksekliğinde.
Numaralar en az (2) cm genişliğinde.
Takımlar 4 ten başlayıp, 15 te biten numaralar kullanacaktır .Ulusal federasyonlar istedikleri taktirde en fazla 2 haneli rakamlara kadar (1-99) izin verme hakkına sahiptir. Aynı takımın oyuncuları, aynı numaraları kullanamaz. Formalarda kullanılacak reklamlar ve logolar numaralardan en az 5 cm uzaklıkta olacaktır.
Takımların en az 2 set formaları olmalı ve: Programda ismi ilk yazılmış olan takım (evsahibi) açık renk (tercihan beyaz) forma giyer. Programda ismi ikinci sırada yazılmış takım (konuk) koyu renk forma giyer.
Bununla birlikte iki takım anlaşırsa, bunun tersini uygulayabilirler.
Diğer donanım
Oyuncuların kullanacağı donanımlar, oyuna uygun olmalıdır. Oyuncunun boyunu uzatmaya dönük veya kendisine haksız avantaj sağlayacağı malzemeler kullanmasına izin verilmez. Oyuncular diğerlerine zarar verebilecek şeyler giyemezler, bulunduramazlar.
Aşağıdakilere izin verilmez:
- Parmak, el, bilek ya da ön kol koruyucuları, yumuşak kaplamalı olsa dahi deri, plastik, metal ya da diğer sert maddelerden yapılmış destek ya da ateller.
- Kesmeye veya deriyi yüzmeye neden olabilecek nesneler (tırnaklar kesili olmalı).
- Şapka, bere, saç aksesuarları ve takılar.
Aşağıdakilere izin verilir:
- Diğer oyunculara zarar vermeyecek şekilde kaplanmış omuz, üst kol, uyluk ya da alt bacak koruyucu destekleri.
- Uygun şekilde imal edilmişse, dizlik.
- Sert malzemeden yapılmış olsa bile sakat burun için koruyucu.
- Diğer oyuncular için tehlike yaratmayacak gözlük.
- En fazla 5 cm genişliğinde tek renkli, aşındırıcı olmayan kumaş, yumuşak plastik veya kauçıktan yapılmış saç bandı.
Kurallarda belirtilmemiş maddelerin kullanımı, FIBA Teknik Komisyonu nun onayına bağlıdır.
Oyuncular: Sakatlık
Oyuncunun sakatlığı halinde, hakemler oyunu durdurabilirler. Sakatlık meydana geldiğinde top canlıysa, hakemler oyun tamamlanana kadar, yani topu kontrolünde bulunduran takım sayı için şut atana, topun kontrolünü kaybedene, oyunu yavaşlatana veya top ölene kadar düdük çalmayacaklardır. Bununla birlikte, acil müdahale gerektiren durumlarda hakemler oyuncuyu korumak için oyunu derhal durdurabilirler.
Sakatlanan oyuncu derhal devam edemiyorsa (yaklaşık 15 saniye) veya tedavi görürse bu oyuncu değiştirilir veya takımın yedek oyuncusu yoksa, oyuna 5 ten az oyuncu ile devam eder. (Böyle bir durumda sakatlanan oyuncu iyileşirse 5. oyuncu olarak sahaya dönebilir)
Antrenör, antrenör yardımcıları, yedekler ve takım ilgilileri sakatlık durumunda sakatlanan oyuncuya yardım etmek amacıyla, hakemden izin alarak sahaya girebilirler. Doktora göre, sakatlanan oyuncuya acil müdahale gerekiyorsa, doktor hakemden izin almadan sahaya girebilir. Oyun sırasında kanaması veya açık yarası olan oyuncu değiştirilmelidir. Bu oyuncu ancak kanaması durdurulduktan ve yarası tümüyle güvenli şekilde kapatıldıktan sonra oyun sahasına dönebilir. Sakatalanan veya kanaması, açık yarası olan oyuncu mola sırasında iyleşmişse mola hangi takım tarafından alınırsa alınsın, sayı görevlisinin oyuncu değişikliği işaretini verene kadar oyun sahasına dönebilir. Antrenör tarafından ilk 5 te ismi olan oyuncu oyun başlamadan sakatlanırsa, değiştirilebilir. Bu taktirde, diğer takım da, eğer arzu ediyorsa, rakip takımdan sakatlandığı için değiştirilen oyuncu sayısında, değişiklik yapabilir.
Kaptan Görevleri ve yetkileri
Kaptan, oyun sahasında takımını temsil eden oyuncudur. Oyun sırasında sadece top ölü ve oyun saati durmuşken, saygılı tavırla olmak koşuluyla bilgi almak için hakemlerle iletişim kurabilir. Eğer bir takım maçın sonucuna itiraz ediyorsa, kaptan oyun sonunda derhal sayı cetvelindeki itiraz durumunda kaptanın imzası bölümünü imzalayarak başhakemi durumdan haberdar edecektir.
Antrenörler Görevleri ve yetkileri
Oyunun programda gözüken başlama saatinden en az 20 dakika önce, her antrenör veya temsilcisi sayı görevlisine oynayacak oyuncuları, numaralarını, antrenör ve yardımcısının isimlerini içeren bir liste verecektir. Sayı cetvelinde ismi bulunan oyuncular veya diğerleri, oyun başladıktan sonra da gelseler, oynayabilirler (oyuncular) ya da görevlerini yapabilirler. (antrenörler ve takım ilgilileri) Oyunun başlamasına en az 10 dakika kala, her iki antrenör, sayı cetvelini imzalamak suretiyle, oyuncuların isim ve numaralarının, antrenörlerin ve takım üyelerinin isimlerinin doğruluğunu onaylayacaktır. Aynı zamanda oyuna başlayacak ilk 5 oyuncuyu da işaretleyecektir. Bu işlemi ilk olarak A takımı antrenörü yapacaktır.
Sadece antrenör, yardımcı antrenör, yedek oyuncular ve takım üyeleri takım sıra bölgelerinde bulunabilirler. Antrenör ve yardımcı antrenör oyun sırasında istatistiki bilgi almak için sadece top ölü ve
oyun saati durmuşken hakem masasına gidebilirler. Oyun sırasında sadece antrenör ayakta durabilir. Takım sıra bölgesinde bulunmak koşuluyla oyun sırasında oyuncularına direktif verebilir.
Yardımcı antrenör varsa, ismi oyun başlamadan önce sayı cetveline yazılmalıdır. (imza atması
şart değil). Antrenör herhangi bir nedenle devam edemeyecekse, yardımcı antrenör bu
durumda sayı cetvelini imzalayarak o nun bütün görevlerini ve yetkilerini üstlenir.
Kaptan oyun sahasından çıkarken, antrenör oyun sahasında o nun yerine kaptanlık görevini üstlenen oyuncunun numarasını hakemlere bildirecektir.Antrenör yoksa veya devam edemiyorsa ve sayı cetveline ismi yazılmış yardımcı antrenör bulunmuyorsa (veya o da devam edemiyorsa) kaptan antrenörün görev ve yetkilerini üstlenir. Kaptan oyun sahasını terk etmiş olsa dahi, kaptanlık görevini sürdürebilir ancak diskalifiye veya sakatlık nedeniyle salonda bulunamayacaksa, yardımcısı kaptanın yerine antrenörlük
görevini sürdürür. Serbest atışları kullanacak oyuncu kurallarla belirlenmemişse, kendi takımından serbest
atışları yapacak oyuncuyu antrenör seçer.
Oyun süresi, beraberlik ve uzatma periyodları
Oyun, her biri on (10) dakikalık, dört (4) periyoddan oluşur. Birinci ile ikinci, üçüncü ile dördüncü ve her uzatma periyodundan önce iki (2) dakikalık ara verilir. İkinci periyoddan sonra onbeş (15) dakikalık ara verilir. Oyunun programda ilan edilen başlama saatinden önce yirmi (20) dakikalık süre, oyun arasıdır.
Oyun arası şu durumlarda başlar:
Oyunun programda ilan edilmiş başlama saatinden yirmi (20) dakika önce. Oyun saati bir periyodun bittiğini belirten sesli işaret verdiğinde.
Oyun arası şu durumlarda sona erer:
Birinci periyodun başında, top hava atışından sonra hava atışına katılanlardan biri tarafından legal olarak temas edildiğinde. Diğer bütün periyodlarda top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk
oyuncuya temas ettiğinde. Dördüncü periyodun sonunda skorda eşitlik varsa, oyun eşitlik bozulana kadar beşer (5 er) dakikalık uzatma periyodları ile devam eder.
Herhangi bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işaretten hemen önce veya sesli işaretle birlikte serbest atışı gerektiren faul kararı verilmişse, fauller kullandırılır. Yukarıdaki maddede belirtilen serbest atış(lar)ın sonucunda uzatma periyodu oynanması gerekiyorsa; oyun süresinin bitiminden sonra verilen fauller oyun arasında olmuş kabul edilecek ve uzatma periyodunun başlamasından önce uygulanacaktır.
Bir periyodun veya oyunun sona ermesi
Birinci periyod top hava atışına katılanlardan biri tarafından legal olarak temas edildiğinde başlar. Diğer bütün periyodlar top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk oyuncuya
temas ettiğinde başlar. Takımlardan biri oyun sahasında beş (5) oyuncu ile oynamaya hazır değilse, oyun
başlamaz. Programda ismi ilk yazılan takım (evsahibi) oyun sahasına hakem masası tarafından bakılırken,
hakem masasının sol tarafındaki kendi takım sırasını ve sepeti alır. Bununla birlikte, iki takım anlaşırsa takım sırasını veya sepeti veya her ikisini birden değiştirebilir. Birinci ve üçüncü periyodlardan önce takımlar rakip takımın sepetinin bulunduğu yarı oyun sahasında ısınma hakkına sahiptir. İkinci yarı başlarken, takımlar sepetleri değiştirir. Bütün uzatma periyodlarında takımlar dördüncü periyoddaki aynı sepetlere hücum etmeye ve savunmaya devam ederler. Bir periyod, uzatma periyodu veya oyun oyun saati sürenin bittiğini belirten sesli işaret verdiğinde sona erer.
Topun statüsü: Top canlı veya ölü olabilir. Top şu durumlarda canlanır: Hava atışında top hava atışına katılanlar tarafından legal olarak dokunulduğunda. Serbest atışta hakem topu, serbest atışı kullanacak oyuncuya verdiğinde. Top dışardan oyuna sokulurken,oyuna sokacak oyuncu topu topu oyuna sokma
noktasında eline aldığında.
Top şu durumlarda ölür:
-Sahadan veya serbest atıştan sayı yapıldığında.
-Top canlı iken hakemlerden biri düdük çaldığında.
-Serbest atışta topun çemberden geçmeyeceği belli ise ve atıştan sonra:
-Başka serbest atış(lar) varsa
-Başka bir ceza (serbest atış) ve/veya topu oyuna sokma hakkı uygulanacaksa.
-Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
-Top bir takımın kontrolünde iken 24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
-Sayı için atılan topta top havada iken, herhangi bir takımın oyuncusu aşağıdaki durumlardan sonra topa dokunursa:
- Hakemlerden biri düdük çaldığında.
- Bir periyodun sona erdiğini belirten oyun saatinin sesli işareti geldiğinde.
- 24 saniye aygıtı sesli işaret verdiğinde.
Aşağıdaki durumlarda top ölmez ve sayı sayılır:
-Sayı için atılan topta, top havada ise ve:
-Hakemlerden biri düdük çalmışsa.
-Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
-24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
-Serbest atış sırasında, top havadayken hakem serbest atışı kullanan oyuncunun yaptığı hariç, ihlal için düdük çalarsa.
-Topu kontrolünde bulunduran rakip takımın bir oyuncusu atış halinde iken bir oyuncu ona faul
yapar ve atış halindeki oyuncu faulden önce başlamış olduğu hareketin devamında
şutunu tamamlarsa.
-Hakem düdüğünü çadıktan sonra tamamen yeni bir atış hali oluşmuşsa sayı sayılmaz.
-Eğer atış halindeki oyuncunun hareketinin devamında, bir periyodun bitimini belirten sesli işaret veya 24 saniye aygıtı sesli işareti gelirse sayı sayılmaz.
Hakemin ve oyuncunun yeri
Bir oyuncunun yeri, sahada temas ettiği noktaya göre belirlenir. Oyuncu sıçradığında, en son temas ettiği yerde olduğu kabul edilir. Sınır çizgileri, orta çizgi, üç sayı çizgisi, serbest atış çizgisi ve kısıtlamalı alanaı belirleyen çizgiler buna dahildir. Top bir hakeme temas ettiğinde, hakemin bulunduğu zemine temas etmiş kabul edilir.
Hava atışı ve topa sahip olma sırası
Tanım: Hava atışı, birinci periyodun başında oyunun başlaması için başhakemin orta dairede herhangi iki rakip oyuncu arasında topu havaya atmasıdır. Tutulmuş top, rakip takımlardan bir veya daha fazla oyuncunın bir ya da iki e, sertliğe başvurmaksızın topun kontrolüne olanak vermeyecek şekilde topun üzerinde olduğunda oluşur.
Uygulama
Hava atışına katılacak oyuncular, ayakları orta dairenin kendi takım sepetlerine yakın olan yarısının içine olmak üzere, bir ayağı orta çizgiye yakın olarak bulunacaklardır. Dairenin çevresinde yan yana dizilen aynı takım oyuncuları, rakip oyuncu aralarına girmek istediğinde, buna izin vermek zorundadır. Daha sonra başhakem topu iki rakip oyuncu arasında, yukarı doğru (dik olarak) sıçradıklarında yetişemeyecekleri bir yüksekliğe atacaktır. Top, erişebileceği en üst noktaya ulaştıktan sonra, sıçrayan oyuncuların biri veya her ikisi tarafından eliyle (elleriyle) çelinmelidir. Top legal olarak çelinene kadar, hava atışına katılanlar sıçrama yerlerini terk edemezler. Hava atışına katılan oyuncular, top diğer oyunculara veya zemine temas edene kadar topu tutamazlar veya iki kezden fazla dokunamazlar. Hava atışına katılan oyuncular topa dokunamamışlarsa, hava atışı tekrar edilir. Top sıçrayan oyuncular tarafından dokunulana kadar, dairenin etrafında dizilmiş olan oyuncuların vücutlarının herhangi bir kısmı orta daireyi geçemez.
Hava atışı durumları
Şu durumlarda hava atışı durumu doğar:
-Tutulmuş top kararı verildiğinde.
-Top sınır çizgileri dışına çıktığında hakemler en son dokunan oyuncu konusunda kararsızlarsa veya farklı görüştelerse.
-Tek veya son serbest atışta sayı olmamış ve her iki takımdan oyuncular ihlal yaparlarsa.
-Top sepetle arkalık arasına sıkıştığında (serbest atışlar arası hariç)
-Top hiçbir takımın kontrolünde değilken ve hiçbir takımın topu oyuna sokma hakkı yokken top ölürse.
-Her iki takıma verilen eşit cezaların birbirini götürmesi sonucu uygulanacak faul cezası kalmamış ve verilen ilk faul veya ihlal kararından önce top hiçbir takımın kontrolünde değilse. Birinci periyod hariç, diğer bütün periyodların başlaması için.
Topa sahip olma sırası
Topa sahip olma sırası, hava atışını gerektiren durumlarda topun sınır çizgileri dışından oyuna sokularak topun canlanmasıdır. Hava atışı durumu doğduğunda, takımlar sırayla hava atışını gerektiren pozisyonun olduğu yere en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokar. Birinci periyodu başlatan, oyun sahasında yapılan hava atışından sonra topun kontrolünü kazanmamış olan takım, topa ilk sahip olma sırasını alır.
Daha sonraki periyodlarda topa sahip olma sırası olan takım, topu hakem masasının karşı tarafındaki kenar çizgisinin orta noktasından oyuna sokar.
Topa sahip olma sırası:
Top, oyuna sokacak oyuncuya hakem tarafından verildiğinde başlar. Şu durumlarda ise sona erer:
- Top oyun sahasındaki ilk oyuncuya temas ettiğinde.
- Topu oyuna sokan takım bir ihlal yaptığında.
- Canlı bir top sepetle arkalık arasına sıkıştığında.
Bir sonraki topu oyuna sokma hakkı olan takım, okun rakip takımın sepetine yönlendirilmesi ile
belirlenir. Topu oyuna sokma işlemi tamamlanmasıyla, derhal okun yönü değiştirilir. Topa sahip olma sırasına göre topu oyuna sokması gereken takım bir ihlal yaptığında o takım, sırasını kaybeder. Böyle bir durumda ok yönü derhal değiştirilir ve bir sonraki hava atışını gerektiren durumda, ihlali yapanın rakibinin topu oyuna sokacağı belirlenir. Daha sonra ihlali yapan takımın rakibi, topu oyuna sokma işlemini yerine getirir. (Topu oyuna sokma sırasına göre değil)
Takımlardan biri,
Birinci periyod hariç, diğer periyodların başlamasından önce, veya Topu oyuna sokma sırasına göre top oyuna sokulurken, faul yaparsa, topa sahip olma sırası (ok yönü) değişmez. Bir periyodun başlangıcında top oyuna sokacak oyuncuya verildikten sonra ancak top oyun sahasındaki herhangi bir oyuncuya temas etmeden önce bir faul kararı verilirse, faul oyun süresinde yapılmış kabul edilir ve cezası ona göre uygulanır.
Topla oynama
Tanım: Oyun sırasında, top sadece elle (ellerle) oynanabilir ve kurallar çerçevesinde herhangi bir
yöne pas verilebilir, (şut)atılabilir, tiplenebilir, yuvarlanabilir ve dripling yapılabilir.
Kural :Topla koşmak, bilerek bacağın herhangi bir yeri ile vurmak veya bloke etmek, yumrukla vurmak
ihlaldir. Topun istem dışı ayağa çarpması ihlal değildir. Sepete alttan el sokarak pas veya ribaund sırasında topa temas etmek ihlaldir.
Topun kontrolü:Bir takımın top kontrolü, o takımdan bir oyuncu canlı bir topu tuttuğu veya dripling yaptığı zaman başlar.
Topun kontrolü şu durumlarda devam eder:
-Top o takımdan bir oyuncunun kontrolünde olduğunda.
-Top o takımın oyuncuları arasında paslaşıldığında.
Topun kontrolü şu durumlarda sona erer:
-Rakip oyuncu topun kontrolünü eline geçirdiğinde.
-Top öldüğünde.
-Top oyuncunun elini serbest atış da dahil, şut için terk ettiğinde.
Atış halindeki oyuncu
Şut, sahadan veya serbest atışta, topun oyuncu tarafından tutulması ve daha sonra rakibin sepetine doğru atılmasıdır. Tipleme, topun el(ler) ile rakinbin sepetine yönlendirilmesidir. Smaç, topun bir veya iki el ile rakibin sepetinin içine, aşağıya doğru zorlanarak atılmasıdır. Tipleme ve smaç, sahadan yapılan atış kabul edilir.
Atış hali:
Oyuncu süreğen hareketine başladığında, genellikle topu elinden çıkarmadan önce ve hakemin yargısına göre rakibin sepetine şut, smaç veya tipleyerek sayı yapmaya yönelik hareketiyle başlar. Top oyuncunun elini terk ettiğinde atış hali sona erer, ancak oyuncu havada ise iki ayağı ile yere temas edene kadar atış halinin sürdüğü kabul edilir. Sayı girişimindeki oyuncunun kolu, sayı yapmasının engellenmesi amacıyla rakibi tarafından tutulabilir. Böyle bir durumda oyuncunun atış halinde kabul edilmesi için topu elinden çıkarmasışart değildir. Legal olarak atılan adım sayısı ile aıiş hali arasında ilişki yoktur.
Atış hali için süreğen hareket:
Atışa hazırlanan oyuncunun topu eliyle tuttuğunda ve genellikle yukarı doğru hareketiyle başlar.
Sahadan şut girişiminde kol veya vücut hareketlerini de kapsar. Top oyuncunun elini(ellerini) terk ettiğinde veya tamamen yeni bir hareket yapılmışsa, Atış hali sona erer.
Sayı Yapılması ve değeri
Tanım: Canlı bir top sepete üstten girer ve filenin içinde kalır veya fileden geçerse sayı yapılmış olur.
Topun küçük bir kısmı çemberin içinde ve çemberin üst hizasının altında ise, top çemberden geçmiş kabul edilir.
Kural: Sayılar, top takımın hücum ettiği rakibin sepetinden geçtiğinde şu şekilde kaydedilir:
Serbest atıştan yapılırsa bir (1) sayı,
İki sayılık bölgeden yapılırsa iki (2) sayı.
Üç sayı bölgesinden yapılırsa üç (3) sayı. Sonuncu veya tek serbest atışta top çembere çarptıktan sonra bu topa hücum veya savunma oyuncusu temas eder ve top çemberden geçerse, 2 sayı. Bir oyuncu istem dışı, topun kendi takım sepetinden geçmesine neden olursa, rakip takımın hanesine iki (2) sayı olarak işlenir ve rakip takımın oyun sahasındaki kaptanına kaydedilir. Bir oyuncu topu bilerek kendi takım sepetine atar ve top çemberden geçerse, bu bir ihlaldir ve sayı geçerli sayılmaz. Bir oyuncu topun sepete alttan girmesine neden olursa, bu bir ihlaldir.
Topun oyuna sokulması
Tanım: Top saha dışından topu oyuna sokacak oyuncu tarafından oyun sahasına pas olarak atıldığında, top oyuna sokulmuş olur.
Uygulama : Hakem topu oyuna sokacak oyuncuya vermeli veya alabileceğ bir yere koymalıdır. Hakem şu
koşullarda pas verebilir veya yere çarptırarak atabilir: Hakem topu oyuna sokacak oyuncudan, 4 metreden fazla uzak olmamalı. Topu oyuna sokacak oyuncu, hakemin kendisine gösterdiği doğru yerde olmalı. Topu oyuna sokacak oyuncu, arkalığın tam arkası hariç, kurala aykırılığın olduğu veya oyunun durduğu yere en yakın, hakem tarafından kendisine gösterilen noktadan topu oyuna sokacaktır.
Sadece aşağıda belirtilen durumlarda top hakem masasının karşı tarafındaki kenar çizgisinin orta noktasından sokulur:
• Birinci periyod hariç tüm periyod başlangıçlarında,
• Teknik, sportmenlik dışı veya diskalifiye edici faullerden doğan serbest atışlardan sonra,
• Dördüncü periyodun son iki dakikasında ve her uzatma periyodunun son iki dakikasında kendi geri sahasıdan topu oyun sokma hakkı olan takımın mola almasından sonra. Bu noktadan topu oyuna sokacak oyuncu orta çizgi iki ayağının arasına alarak oyun sahasında bulunan herhangi bir takım arkadaşına pas verebilir. Canlı bir topu kontrol eden veya kontrol etme hakkı olan takımın bir oyuncusu kişisel faul
yaptığında, top faulün olduğu yere en yakın noktadan oyuna sokulur. Topun çemberden geçtiği ancak sahadan veya serbest atıştan yapılan sayının geçerli olmadığı durumlarda, top serbest atış çizgisinin uzantısından oyuna sokulur. Sahadan, tek veya son serbest atıştan sonra sayı olmuşsa: Sayı yiyen takımdan herhangi bir oyuncu, dip çizginin herhangi bir noktasından topu oyuna sokar. Bu durum sahadan veya serbest atıştan (tek veya son) başarılmış sayılardan sonra mola alınması veya oyunun başka bir nedenle durdurulmasını takiben hakemin topu oyuncuya vermesi halinde de geçerlidir. Topu oyuna sokan oyuncu, yanlara (sağa-sola) veya geriye doğru hareket edebilir ve top bu takımın oyuncuları tarafından dip çizginin gerisinde veya üzerinde paslaşılabilir ancak 5 saniyenin sayımına ilk oyuncu topu eline aldığında başlanır.
Kural : Topu oyuna sokan oyuncu şunları yapamaz:
-Topu elinden çıkarmak için beş (5) saniyeden fazla bekleyemez.
-Top heniz elindeyken oyun sahasına temas edemez.
-Topu saha dışına çarptırarak oyuna sokamaz.
-Top başka bir oyuncuya temas etmeden oyun sahasındaki topa temas edemez.
-Topun doğrudan sepetten geçmesine neden olamaz.
-Topu elinden çıkartmadan önce, oyuna sokma yerinden bir veya her iki yönde en fazla bir (1) m yi geçmeyecek şekilde hareket edebilir. Ancak koşulların izin verdiği kadar çizgiden direkt olarak geriye gidebilir.
Diğer oyuncular şunları yapamaz:
-Top atılmadan, vücutlarının herhangi bir kısmı ile sınır çizgisi hizasını geçemezler.
-Sınır çizgisine en yakın engel 2 metreden az ise, topu oyuna sokan oyuncuya 1 metreden daha
fazla yaklaşamazlar.
Cezası :Top orijinal noktadan oyuna sokması için rakip takıma verilir.
Mola
Tanım:Mola, bir antrenörün veya yardımcı antrenörün isteği üzerine oyuna verilmiş bir aradır.
Kural :Her mola bir (1) dakika sürecektir. Mola, mola fırsatı süresince verilebilir.
Mola fırsatı şu durumlarda başlar:
-Top ölü, oyun saati durmuş ve hakem masayla iletişimi bitirdikten sonra.
-Sayı olduğunda (sayı yiyen takım mola alabilir)
-Son veya tek başarılı serbest atıştan sonra topun ölmesiyle,
Mola fırsatı, ilk veya tek serbest atış için top serbest atışı kullanacak oyuncuya oyuncuya Verildiğinde veya top dışardan oyuna sokulurken top oyuna sokacak oyuncunun elinde olduğunda sona erer. Her takımın birinci devrede iki (2), ikinci devrede üç (3) ve her uzatma periyodunda bir (1) mola hakkı vardır. Kullanılmayan molalar bir sonraki devreye veya uzatma periyoduna taşınamaz. Mola ilk istekte bulunan takıma kaydedilecektir. Ancak rakibin sahadan yapmış olduğu bir sayı varsa ve faul veya ihlal kararı verilmemişse, her iki antrenörün mola istediği durumlarda mola sayı yiyen takıma kaydedilir.
Uygulama: Sadece antrenör ve yardımcı antrenör mola isteyebilir. Mola için ya sayı görevlisiyle göz teması kurarak ya da hakem masasına gidip, anlaşılır bir şekilde mola işaretini göstermelidirler. Mola isteğinden sayı görevlisi, bu nedenle sesli işaret verene kadar vazgeçilebilir.
Mola: Hakem düdük çalıp mola işaretini verdiğinde başlar. Hakem düdük çalıp oyuncuları sahaya davet ettiğinde sona erer. Mola fırsatı başlar başlamaz, sayı görevlisi sesli işaret vererek, mola isteği konusunda
hakemleri uyarır. Mola isteyen takım sayı yediğinde süre görevlisi derhal saati durdurur ve sesli işaret verir. Mola sırasında veya 2., 4. veya uzatma periyodundan önceki oyun arasında oyuncular oyun sahasını terk ederek takım sırasında oturabilirler veya takım sıra bölgesinde bulunabilirler, takım sırasında bulunanlar da takım sıra bölgesinden uzaklaşmamak koşuluyla oyun sahasına girebilirler.
İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken eğer mola isteği yapılıyorsa, mola her iki takımada aşağıdaki koşullarda verirlir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atışlardan sonra top oyuna orta çizginin uzantısından sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilirse. Bu durumda serbest atışlar tamamlanır ve yeni verilmiş olan faulun cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce faul kararı verilirse. Bu durumda yeni verilmiş olan faulün cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce bir ihlal kararı verilirse. Bu durumda top oyuna sokulmadan önce mola verilir. Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atış(lar) veya topu oyuna sokma hakkı verildiğinde, her set ayrı olarak kabul edilmelidir. 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma mola verilmez.
Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Oyuncu değişikliği
Tanım :Oyuncu değişikliği, yedek oyuncunun oyuncu olabilmek için oyuna ara verilme isteğidir.
Kural: Bir takım değişiklik fırsatı doğduğunda, oyuncu değişikliği yapabilir.
Oyuncu değiştirme fırsatı şu durumlarda başlar: Top öldüğünde, oyun saati durduğunda ve hakemin masayla iletişimi sona erdiğinde Başarılı son veya tek serbest atıştan sonra topun ölmesiyle, 4. veya uzatma periyodunun son 2 dakikası içinde oyuncu değişikliği isteyen takım oyun sahasından sayı yediğinde. Oyuncu değiştirme fırsatı topu oyuna sokacak oyuncunun elinde olduğunda veya son veya
tek serbest atış kullanacak oyuncuya verildikten sonra sona erer. Yeni değiştirilmiş bir oyuncu ve oyuna yeni girmiş yedek, saatin çalıştığı dönemden sonra top ölmeden yeniden oyuna giremezler veya oyundan çıkamazlar, ancak Takım oyun sahasında 5 ten az oyuncu ile kalmışsa, Hatanın düzeltilmesi için serbest atışları yapacak oyuncu takım sırasında ise kurallara uygun olarak değiştirilebilir.
Uygulama
Sadece yedek oyuncu, değişiklik isteğinde bulunabilir. Bunun için kendisi (antrenör veya yardımcı antrenör değil) hakem masasına giderek ilgili işareti yapacak veya değişiklik sandalyesine oturacaktır. Değişmek isteyen oyuncu, derhal oynamaya hazır olmalıdır. Değişiklik talebinden, sayı görevlisinin değişiklikle ilgili sesli işaretini vermesinden önce vazgeçilebilir. Oyuncu değiştirme fırsatı doğduğunda, sayı görevlisi sesli işaret vererek hakemlere değişliklik talebi olduğunu bildirecektir. Yedek oyuncu, hakem değişiklik işaretini yapıp sahaya davet edene kadar sınır çizgileri dışında bekleyecektir. Değiştirilen oyuncunun sayı görevlisine veya hakemlere değişikliği bildirmesi gerekmez. Direkt olarak takım sırasına gidebilir. Değişiklik mümkün olduğu kadar çabuk yapılmalıdır. 5. faulünü alan veya diskalifiye edilen oyuncu derhal değiştirilmelidir. (yaklaşık 30 saniye). Hakemlere göre gereksiz bir gecikme oluyorsa, ilgili takıma bir mola verilmelidir. Takımın mola hakkı kalmamışsa, antrenörüne teknik faul (B olarak) verilmelidir. Değişiklik talebi mola veya oyun arası sırasında yapılmışsa, talep sayı görevlisine bildirilmelidir.
Serbest atışı kullanacak oyuncu, şu durumlarda değiştirilmelidir:
-Sakatlanmışsa.
-Beşinci faulünü almışsa.
-Diskalifiye edilmişse.
-Serbest atış(lar) oyuna giren oyuncu tarafından atılmalıdır. Böyle bir durumda yerine giren oyuncu saat çalışmadan yeniden değiştirilemez.
İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken oyuncu değişikliği isteği yapılmış ise, oyuncu değişikliği her iki takımada aşağıdaki koşullarda verilir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atış(ları)tan sonra top orta saha cizgisi uzantısından oyuna sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilmişse.Bu durumda serbest atışlar tamamlanır, yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan faul verilirse. Bu durumda yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan ihlal kararı verilirse. Bu durumda top oyuna sokulmadan önce değişikliğe izin verilir. Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atışlar verildiğinde, her set ayrı kabul edilir, setler arasında oyuncu değişikliğine izin verilir. 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma oyuncu değişikliği izni verilmez.
Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Hükmen yenilgi
Kural :Şu durumlarda takım oyunu hükmen yenilgi ile kaybeder: Karşılaşmanın ilan edilmiş başlama saatinden itibaren bir takım sahada yoksa veya oynamaya hazır beş (5) oyuncusu ile sahada hazır bulunamıyorsa. Takım üyelerinin davranışları oyunun oynanmasını engelliyorsa. Bir takım, başhakem tarafından uyarılmasına rağmen oynamaktan kaçınıyorsa.
Cezası:Oyun rakip tarafından hükmen yenilgiyle kazanılmış olur ve skor 20-0 olarak işlenir. Ayrıca
hükmen yenilen takım puanlamada sıfır (0) puan alır.
İki oyunlu serilerde, (evinde ve deplasmanda) ve play-off ların üç maçlık serilerinde birinci, İkinci ve üçüncü maçı hükmen kaybeden takım seriyi hükmen yenilgi ile kaybetmiş olur. Bu ceza play-off ların beş maçlık serilerinde uygulanmaz.
Kendiliğinden yenilgi
Kural : Oyun sırasında bir takımın oyun sahasında ikiden az oyuncusu kalmış ise, o takım maçı
kendiliğinden yenilgi ile kaybetmiş olur.
Cezası: Kendiliğinden yenilgi durumu oluştuğunda maçı kazanan takım öndeyse, oyunun durduğu andaki skor geçerli olacaktır. Eğer bu sırada maçı kazanan takım geride ise skor o takımın lehine 2-0 olarak işlenir. Oyunu kendiliğinden yenilgi ile kaybeden takım bir (1) puan alır. İki oyunluk serilerde (evinde ve deplasmanda) ilk veya ikinci maçı kendiliğinden yenilgi İle kaybeden takım, seriyi de kendiliğinden yenilgi ile kaybetmiş olur.
BEŞİNCİ KURAL- İHLALLER
İhlaller
Tanım : İhlal, kurallara aykırı durumların doğmasıdır.
Cezası: Top, arkalığın doğrudan arkası hariç ihlalin olduğu yere en yakın sınır çizgisi dışından oyuna
sokması için rakip takıma verilir. (kurallara başka bir uygulamayı öngörmüyorsa)
Saha dışı oyuncu ve saha dışı top
Tanım: Bir oyuncunun vücudunun herhangi bir kısmı, başka bir oyuncu hariç (sahadaki oyuncu) sınır
çizgilerinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye temas ediyorsa, o oyuncu, saha dışıdır.
Aşağıdakilerden biri oluşmuşsa, top saha dışı kabul edilir:
-Saha dışındaki bir oyuncuya veya başka bir kişiye dokunmuşsa.
-Sınır çizgisinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye dokunduğunda..
-Arkalık desteklerine, arkalığın arka yüzüne veya sahanın üzerindeki herhangi bir nesneye dokunduğunda.
Kural: Top saha dışına çıkarken bir oyuncudan başka bir şeye dokunmuş olsa dahi, topa en son temas eden oyuncu, topun dışarı çıkmasına neden olmuş kabul edilir. Eğer top sınır çizgileri üzerinde veya dışındaki bir oyuncununun dokunması veya ona temas etmesi sonucu saha dışına çıkarsa, o oyuncu topun dışarı çıkmasına neden olmuş sayılır. Bir oyuncu tutulmuş top sırasında sınır çizgileri dışına çıkar veya kendi geri sahasına dönerse, hava atışını gerektiren durum doğar.
Dripling
Tanım: Dripling, oyun sahasında canlı bir topu kontrol eden oyuncunun topu yere atması, tiplemesi,
yuvarlaması veya başka bir oyuncuya dokunmadan topu yerde sektirmesi ve topa tekrar dokunması ile başlar. Dripling, oyuncunun topa aynı anda iki eliyle dokunmasıyla veya topu bir ya da iki elinde
tutmasıyla sona erer. Dripling sırasında oyuncu topu havaya atabilir ancak top zemine veya başka bir ouyuncuya temas etmeden topa dokunamaz. Top oyuncunun eline temas etmediği sürece, atacağı adım sayısı ile ilgili bir kısıtlama yoktur. Oyun sahasındaki canlı bir topu istem dışı kaybedip, yeniden kontrolüne alan oyuncu fumble (fambıl) yapmış sayılır.
Aşağıdakiler dripling kabul edilmez:
-Sayı amacıyla peşpeşe atışlar.
-Driplingin başında veya sonunda topun istem dışı elden kaçırılması. (fumble).
-Topun kontrolünü kazanmak için diğer oyuncular arasındaki topa vurmak.
-Bir başka oyuncunun kontrolündeki topa vurmak.
-Pas arasına girip,topu keserek kontrolüne almak.
-Yürüme ihlali yapmadan ve yere düşürmeden tutmak koşuluyla topu elden ele atmak.
Kural : Bir oyuncu driplingini tamamladıktan sonra, aşağıdaki nedenlerle topun kontrolünü kaybetmedikçe, ikinci defa dripling yapamaz: Sayı amacıyla oyun sahasından yapılan atışlar. Bir rakip oyuncunun topa temas etmesi. Rakibin pas arasına girerek topa dokunması veya fumble dan sonra topa dokunması.
Topla yürüme
Tanım :Topla yürüme, oyun sahasında canlı bir topu tutarken, bir veya iki ayağın herhangi bir yönde bu kuralda belirtilen sınırları aşarak yapılan illegal hareketlerdir. Pivot hareketi oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun, bir ayağını yerden kaldırmadan diğer ayağı ile herhangi bir yöne bir ya da daha fazla adım atarak yaptığı legal bir harekettir. Bu hareket sırasında oyuncunun kaldırmadığı ayak, pivot ayağıdır.
Kural : Oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun pivot ayağını belirleme:
İki ayağı da zeminle temas halindeyse;
-Ayaklarından birini kaldırdığında, diğer ayağı pivot ayağı olur.
-Hareket halindeyse veya dripling yapıyorsa;
-Ayaklarından biri yere temas ediyorsa, bu ayağı pivot ayağı olur.
-İki ayağı da havada ise ve aynı anda iki ayağının üzerine düşerse, daha sonra ayaklarından birini kaldırdığında diğer ayağı pivot ayağı olur..
-İki ayağı da havada ise ve önce bir ayağının üzerine düşerse, bu ayağı pivot ayağı olur. Bir ayağının üzerine düşüp tekrar sışrayarak aynı anda iki ayağını üzerine düşerse, hiçbir ayağını pivot ayağı olarak kullanamaz.
Oyun sahasında canlı bir topu kontrol ederken pivot ayağını belirleyen oyuncunun topla ilerlemesi:
-Her iki ayağı da yerdeyse:
-Driplinge başlamak için, top elden çıkarılmadan önce pivot ayağı kaldırılamaz.
-Oyuncu pas vermek veya şut atmak için, oyuncu pivot ayağının üzerinde sıçrayabilir ancak iki ayağından biri yere temas etmeden önce topu elinden çıkarmış olmalıdır.
Hareket halindeyse:
-Şut atmak veya pas vermek için bir veya iki ayağını kaldırabilir,bir veya iki ayağı zemine temas etmeden önce top elinden çıkmalıdır.
-Driplinge başlamak için, top elinden çıkmadan pivot ayağını kaldıramaz. Bir oyuncu, hiçbir ayağı pivot ayağı değilken stop yaptığında;
-Driplinge başlarken top elinden çıkmadan hiçbir ayağını yerden kaldıramaz,
-Şut atmak veya pas vermek için bir veya iki ayağını kaldırabilir ancak top elinden çıkmadan hiçbir ayağı yere temas edemez.
Düşme, ayağı kayma veya yere oturma:
Bir oyuncunun topu tutarken yere düşmesi, yerde uzanırken veya otururken topun kontrolünü elde etmesi legaldir. Bir oyuncu topu tutarken kayar, yuvarlanır veya ayağa kalkmaya teşebbüs ederse, bu bir ihlaldir.
Üç saniye
Kural: Bir oyuncu, takımı sahada canlı bir topu kontrol ederken,top ön sahadayken ve saat çalışırken,
rakibine ait kısıtlamalı alanda birbirini izleyen üç (3) saniyeden fazla kalamaz.
Şu durumdaki oyunculara izin verilir:
-Kısıtlamalı alanı terk etmeye çalışanlara.
-Kendisi veya bir takım arkadaşı sayı için atış halindeyken kısıtlamalı alanda ise ve top oyuncunun elini terk etmiş veya terk etmek üzere ise.
-Şut atmak için kısıtlamalı alanda dripling yaparken, kısıtlamalı alanda 3 saniye civarında bulunmuşsa.
Bir oyuncunun kısıtlamalı alan dışına çıkmış kabul edilebilmesi için, her iki ayağının da kısıtlamalı alan dışına basmış olması gereklidir.
Yakından savunulan oyuncu
Tanım : Oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncu, en fazla 1 m içinde rakibi tarafından aktif olarak
savunuluyorsa, o oyuncu yakından savunuluyor, demektir.
Kural : Yakından savunulan bir oyuncu 5 saniye içinde pas vermeli, şut atmalı veya dripling yapmalıdır.
Sekiz saniye
Tanım : Bir takımın geri sahası; takımın sepeti, arkalığın oyun sahasına bakan kısmı ile takımın sepeti
arkasındaki dip çizgi, kenar çizgileri ve orta çizginin tamamı ile sınırlanan sahadan oluşur.28.1.2 Bir takımın ön sahası, rakibin sepeti, rakibin arkalığının oyun sahasına bakan kısmı ile rakibin sepetinin arkasındaki dip çizgi, kenar çizgiler ve orta çizginin yakın kenari ile sınırlanan sahadan oluşur.
Şu durumlarda top bir takımın ön sahasına geçmiş kabul edilir:
-Top ön sahaya temas ettiğinde.
-Top ön sahaya temas eden bir oyuncuya veya hakeme temas ettiğinde.
Kural: Bir takım canlı bir topu kendi geri sahasında kontrol ettiğinde, bu oyuncunun takımı topu 8 saniye içinde ön sahaya geçirmelidir. Topu daha önce kontrol eden takım, aşağıdaki nedenlerden dolayı topu yine kendi sahasından oyuna sokacaksa, 8 saniye kaldığı yerden devam eder:
-Topun saha dışına çıkması.
-O takımdan bir oyuncunun sakatlanması.
-Hava atışı durumu doğması..
-Çift faul.
-Her iki takımın yaptığı faullerin birbirini götürmesi.
Yirmidört saniye
Kural : Bir oyuncu oyun sahasında canlı bir topun kontrolünü eline geçirdiğinde, onun takımı 24 saniye içinde sayı için şut atmak zorundadır. Şut sırasında 24 saniye ihlalinin meydana gelmemesi için:
Top atış yapan oyuncunun elini, 24 saniye aygıtı sesli işaret vermeden terk etmiş olmalı ve, Top oyuncunun elini terk ettikten sonra ya çemberden geçmeli ya da çembere temas etmeli. 24 saniyenin bitimine yakın şut atılmış ve top havada iken 24 saniye aygıtı sesli işaret. Takımlardan biri topu kontrol ederken veya top hiçbir takımın kontrolünde değilken 24 saniye aygıtı yanlışlıkla sesli işaret verirse, sinyal dikkate alınmaz ve oyun devam eder. Ancak bu durum, takımlardan birini dezavantajlı duruma düşürüyorsa, oyun durdurulup 24 saniye düzeltilir ve topu kontrol eden takım, topu oyuna sokar.
Cezası: Top, hakem tarafından oyunun durdurulduğu yere en yakın kenar çizgisinden(arkalığın altı hariç) oyuna sokulması için karşı takıma verilir.
Topun geri sahaya dönmesi
Tanım : Top aşağıdaki durumlarda o takımın geri sahasına dönmüş sayılır:
-Top geri sahaya temas etmişse.
-Top vücudunun herhangi bir kısmı geri sahaya temas eden oyuncuya veya geri sahaya temas eden hakeme dokunmuşsa. Bir takım ön sahada topun kontrolünü elinde bulundururken aşağıdaki durumlarda topun geri sahasına dönmesine neden olur: O takımdan bir oyuncu, ön sahada topa en son dokunmuş ve yine o oyuncu veya o takımdan bir başka oyuncu geri sahada topa ilk dokunan oyuncu olmuşsa. O takımdan bir oyuncu geri sahada topa son dokunan oyuncu ise ve top ön sahaya temas ettikten sonra o oyuncu veya o takımdan bir başka oyuncu geri sahadayken topa dokunmuşsa. Bu kısıtlama, topun oyuna sokulması da dahil, ön sahadaki tüm durumlar için geçerlidir.
Kural : Canlı bir topu kontrol eden takımın oyuncusu topun kurallara uygun olmayan şekilde geri sahasına dönmesine neden olamaz.
Topa ve aksama müdahale
Tanım : Sahadan veya serbest atıştan yapılan atış: Atışı yapan oyuncunun elini terk ettiğinde başlar.
Şu durumlarda sona erer:
-Çembere üstten girer ve sepetin içinde kalır veya sepetten geçerse.
-Çemberden geçme olasılığını kaybettiğinde.
-Çembere temas ettiğinde.
-Zemine temas ettiğinde.
-Top öldüğünde.
Kural : Sahadan atılan şutta topa müdahale topun tamamı çember seviyesinin üzerindeyken bir oyuncu topa temas ettiğinde şu durumlarda oluşur: vermişse,
-Top çemberden geçerse, ihlal söz konusu değildir.
-Top çembere temas ederse, ihlal söz konusu değildir.
-Top arkalığa temas etmiş (çembere değil) veya çembere temas etmemiş ve rakip takımdan bir oyuncu topu derhal ve net şekilde kontrol etmişse, sesli işaret dikkate alınmaz ve oyun devam eder.
-Bu durumlarda topa ve aksama müdahale ile ilgili kısıtlamalar geçerlidir.
Uygulama : Oyun hakemler tarafından, iki takımı da ilgilendirmeyen bir nedenle (24 saniye aygıtı
yanlışlıkla başa alınırsa,vb), veya topu kontrolünde bulundurmayan takımla ilgili bir nedenle durdurulmuşsa, daha önce topu kontrolünde bulunduran takım topu oyuna sokar ve 24 saniye başa alınır. Bununla birlikte, eğer 24 saniyenin başa alınması takımlardan birini dezavantajlı duruma sokuyorsa, top yeniden oyuna sokulurken 24 saniye, kaldığı yerden devam ettirilir. Top çembere doğru giderken inmekte ise. Top arkalığa temas etmişse. Serbest atışta topa müdahale, atıştan sonra top çembere doğru giderken ve çembere
temas etmemişken topa dokunulduğunda oluşur.
Topa müdahale kısıtlaması şu durumlara kadar devam eder:
-Topun çemberden geçmeyeceği anlaşılana kadar.
-Top çembere çarpana kadar.
Sahadan atılan şutlarda, şu durumlarda aksama müdahale meydana gelir:
-Top çemberle temas halindeyken bir oyuncu çembere veya arkalığa temas ederse.
-Bir oyuncu çembere elini alttan sokar ve topa dokunursa.
-Top çemberin içindeyken bir savunma oyuncusu topa veya çembere temas ederek topun çemberden geçmesini engellerse.
-Bir savunma oyuncusu çemberi veya arkalığı sallayarak hakemlere göre bunun sonucu topun çemberden geçmesini engellemişse.
-Bir hücum oyuncusu çemberi veya arkalığı sallayarak hakemlere göre bunun sonucu topun çemberden geçmesini sağlamışsa.
Serbest atış sırasında şu durumlarda aksama müdahale meydana gelir:
Daha sonra kullanılacak başka serbest atışlar varken ve serbest atışta topun çemberden geçme olasılığı bulunurken bir oyuncu topa, çembere veya arkalığa dokunursa. Bir oyuncu son veya tek serbest atış sırasında, top çemberle temas halindeyken çember veya arkalığa dokunursa. Bir oyuncu elini çembere alttan sokar ve topa dokunursa. Son veya tek serbest atışta bir savunma oyuncusu topun çemberden geçme olasılığı varken ve top çembere çarptıktan sonra, arkalığı veya çemberi sallayarak hakemlere
göre topun çembere girmesini engellemişse. Son veya tek serbest atışta bir hücum oyuncusu topun çemberden geçme olasılığı varken ve top çembere çarptıktan sonra, arkalığı veya çemberi sallayarak hakemlere göre topun çemberden geçmesini sağlamışsa.
Sahadan yapılan atışta top havada ise ve daha sonra:
-Bir hakem düdük çalmışsa.
-Oyun saati bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işaret vermişse.
-Topun çemberden geçme olasılığı varsa, top çembere çarptıktan sonra hiçbir oyuncu bu topa dokunamaz.
-Topa ve aksama müdahale ile ilgili kısıtlamalar geçerlidir.
Cezası : İhlal hücum oyuncu tarafından yapılmışsa, sayı verilmez. Kurallara göre uygulama yoksa , top
serbest atış çizgisinin uzantısından, oyuna sokması için rakip takıma verilir.
İhlali savunma oyuncusu yapmışsa, hücum eden takım şunları kazanır:
-İhlal serbest atış sırasında yapılmışsa 1 sayı.
-Atış 2 sayılık bölgeden yapılmışsa 2 sayı.
-Atış 3 sayı bölgesinden yapılmışsa 3 sayı.
-Top çemberden geçmiş gibi işlem yapılır..
İhlal, son veya tek serbest atış sırasında savunma oyuncusu tarafından yapılmışsa, Hücum eden takıma 1 sayı verilir ve ihlali yapan savunma oyuncusu teknik faul ile cezalandırılır
FAULLER
Fauller
Tanım : 10 oyuncunun dar bir alanda belirli bir hızla hareket ettiği oyunda temas kaçınılmazdır.
Faul, rakiple illegal temas ve/veya sportmenlikdışı davranışlar konusunda kuralların ihlal
edilmesidir. Cezasına bakılmaksızın bir takım için herhangi bir sayıda faul verilebilir. Verilen bütün fauller
sayı cetveline kaydedilecek ve kurallara göre cezaları uygulanacaktır.
Temas
Silindir prensibi Silindir prensibi bir oyuncunun sahada etrafında hayali silindir ile işgal ettiği alan olarak
tanımlanır. Bu tanım oyuncunun üzerindeki boşluğu da içerir ve şu sınırlarla belirlenir:
-Önde avuç içleri,
-Arkada kalça,
-Yanlarda kol ve bacakların dışa bakan yüzeyleri.
-Eller ve kollar, ayakların uzantısını taşmamak ve dirseklerden bükülü olmak koşuluyla torsonun önünde olabilir. Oyununcunun ayakları arasındaki mesafe, oyuncunun boyuyla orantılı olmalıdır.
Diyagram 5- Silindir prensibi
Dikeylik prensibi : Oyun sırasında oyun sahasında her oyuncu, başka bir rakip oyuncu tarafından işgal
edilmemiş her yeri (silindiri) kullanma hakkına sahiptir. Bu prensip, oyuncunun zeminde işgal ettiği alanı, üzerindeki boşluğu ve sıçradığında altında kalan boşluğu oyuncunun adına korur. Oyuncu dikey pozisyonunu (silindirini) terk ettiğinde ve kendi dikey pozisyonunda (silindirinde) rakip bir oyuncu ile vücut teması meydana geldiğinde bu temastan dikey pozisyonunu (silindirini) terk eden oyuncu sorumludur.
Savunma oyuncusu yerden dikey sıçradığı (kendi silindirinin içinde) veya ellerini veya kollarını kendisi silindiri içinde yukarı kaldırdığı için cezalandırırılmamalıdır.. İster yerde, ister havada olsun hücum oyuncusu legal savunma pozisyonunu almış olan savunma oyuncusuna aşağıdakileri yapmak suretiyle temasa neden olamaz:
-Kendisine yer açmak için kollarını kullanamaz.
-Sahadan atış yaparken, atış sırasında veya hemen sonrasında bacaklarını veya kollarını açarak temasa neden olamaz..
Kurallara uygun savunma pozisyonu
Bir savunma oyuncusu şu durumlarda legal savunma pozisyonunu almış sayılır:
-Yüzü rakibe dönük olmalı.
-Her iki ayağı yerde olmalı.
Legal savunma pozisyonunda silindir oyuncunun bulunduğu zeminden üzerindeki tavana kadar uzanır. Oyuncunun ellerini ve kollarını başının üzerinde kaldırabilir veya dikey olarak sıçrayabilir, ancak silindirinin dışına çıkartamaz.
Topu kontrol eden oyuncunun savunması
Topu kontrol eden (tutan veya dripling yapan) oyuncunun savunulmasında zaman ve mesafe faktörleri dikkate alınmaz. Toplu oyuncu en yakından savunulmayı beklemeli ve rakibi saniyeden daha kısa bir süre
içinde bile olsa, önünde legal savunma pozisyonunu almışsa, durmaya veya yön değiştirmeye hazır olmalıdır. Savunma oyuncusu legal savunma pozisyonunu alırken, temasa neden olmamalıdır. Legal savunma pozisyonu alan oyuncu, rakibini savunmak için daha sonra hareket edebilir Legal savunma pozisyonunu almış olan savunma oyuncusu, darbenin şiddetini azaltmak veya sakatlıktan korunmak için silindirinin içinde dönebilir. Savunma oyuncusunun yukarıdaki koşulları yerine getirmesi halinde, faule elinde top olan hücum oyuncusunun neden olduğu kabul edilir.
Topu kontrol etmeyen oyuncusunun savunulması
Topun kontrolünü elinde bulundurmayan oyuncu o y u n s ahas ı nda serbestçe hareket etme ve başka bir oyuncunun işgal etmediği herhangi bir yeri kullanma hakkına sahiptir. Topsuz oyuncunun savunmasında zaman ve mesafe faktörleri dikkate alınır. Bir savunma oyuncusu, hareket etmekte olan rakibinin durmasına ya da yön değiştirmesine olanak vermeyecek kadar az zaman ya da mesafe bırakarak hareket alanının üzerinde ve/veya yakınında pozisyon alamaz. Bu mesafe, rakibinin hızıyla doğru orantılı olarak 1 adımdan az ve 2 adımdan fazla olamaz. Bir oyuncu savunma pozisyonunu alırken zaman ve mesafe faktörlerini göz önünde bulundurmazsa ve rakibi ile arasında temas meydana gelirse, temastan savunma oyuncusu sorumludur. Bir savunma oyuncusu kurallara uygun savunma pozisyonu aldıktan sonra, rakibini savunmak için hareket edebilir. Rakibinin kendisini geçmesini engellemek için kollarını, omuzlarını, kalçasını veya bacaklarını açamaz. Sakatlanmaya karşı kendini korumak için silindiri içinde dönebilir veya kollarını vücuduna yakın bir şekilde önünde tutabilir.
Havadaki oyuncu
Oyun sahasındaki herhangi bir noktadan sıçrayan oyuncunun aynı yere düşme hakkı vardır. Sıçrayan bir oyuncu sıçradığı sırada, düşeceği yerde ve sıçradığı nokta ile düşeceği yer arasında rakip oyuncu olmaması koşuluyla, oyun sahasında sıçradığından başka bir noktaya düşebilir. Sıçrayan bir oyuncu yere indikten sonra hızını alamayarak düştüğü noktasının ilerisinde legal savunma pozisyonunu almış rakibine temas ederse, bu temastan kendisi sorumludur. Havadaki bir oyuncunun altına girip temasa neden olmak genellikle sportmenlikdışı fauldur, hatta bazı durumlarda diskalifiye edici faul bile olabilir.
Perdeleme: Legal ve illegal
Perdeleme topu kontrolünde bulıundurmayan rakibinin oyun sahasında istediği bir noktaya gitmesini geciktirmeye ya da engellemeye dönük bir girişimdir.
Perdeleme savunma şu durumlarda legaldir:
-Temas meydana geldiğinde kendi silindiri içinde hareketsiz ise.
-Temas meydana geldiğinde her iki ayağı zeminle temas halinde ise.
-Perdeleme şu durumlarda illegaldir:
-Temas meydana geldiğinde hareketli ise.
-Temas meydana geldiğinde hareketsiz duran rakibinin görüş alanı dışında perdeleme yaparken yeterli mesafeyi bırakmamış ise.
-Temas meydana geldiğinde hareket halindeki rakibine karşı zaman ve mesafe faktörlerini göz önünde bulundurmamış ise.
- Perdeleme hareketsiz duran bir rakibin görüş alanı içinde (önden ya da yandan) yapılırsa, perdelemeyi yapan oyuncu, temas etmemek koşuluyla rakibine istediği kadar yaklaşabilir.
-Perdeleme hareketsiz duran bir rakibin görüş alanı dışında yapılırsa, perdelemeyi yapan oyuncu, rakibinin perdeye temas etmeden 1 normal adım atmasına olanak sağlayacak kadar mesafe bırakmalıdır. Rakip hareket halindeyse, zaman ve mesafe faktörleri dikkate alınır.
-Perdeleme yapan oyuncu, rakibin durarak veya yön değiştirerek perdeden kurtulmasına olanak verecek kadar mesafe bırakmalıdır.
- Bırakılacak mesafe 1 adımdan az, 2 adımdan fazla olmayacaktır.
-Perdeleme yapılan oyuncu, legal perdeleme yapan oyuncuya yapacağı temaslardan sorumludur.
Şarj: Şarj, rakip oyuncunun torsosuna toplu ya da topsuz olarak itme veya çarpma şeklinde yapılan
kişisel temastır.
Kapatma : Kapatma, toplu ya da topsuz hareket eden bir oyuncunun ilerlemesini illegal şekilde engelleyen
Kişisel temastır. Perdeleme yapmak isteyen oyuncu hareketli, rakibi ise hareketsizken veya kendisinden
uzaklaşırken temas meydana gelirse,perdeleme yapan oyuncu kapatma faulü yapmış olur. Bir oyuncu topla ilgilenmeden, yüzü rakibe dönük olarak pozisyon alır ve rakibi ile birlikte hareket ederse, başka faktörler söz konusu olmadıkça, meydana gelebilecek temaslardan sorumludur. Başka faktörler söz konusu olmadıkça ifadesi, perdelenen oyuncunun bilerek itilmesi, yüklenilmesi ve tutulmasını içerir. Bir oyuncu sahada pozisyon alırken kollarını veya dirseklerini silindirinin dışına çıkarabilir ancak rakibi o bölgeye gelmişse veya o bölgeden geçiyorsa, kollarını ve dirseklerinin silindirinin içinde almalıdır. Oyuncunun kolları veya dirsekleri silindirinin dışındayken temas meydana gelmişse, bu oyuncu kapatma veya tutma faulü yapmış olur.
Rakibe elle veya kolla temas : Rakine elle temas, tek başına kurallara aykırı bir hareket değildir.
Böyle bir durumda hakem öncelikli olarak temas eden oyuncunun bir avantaj elde edip etmediğini değerlendirmelidir. Temasın sorumlusu olan oyuncu, rakibinin serbest hareket etmesini engelliyorsa, bu durumda faul söz konusu olur. Ellerin veya açılmış kolların kurallara aykırı kullanılması, savunma oyuncusunun toplu ya da topsuz bir rakibe sahada hareket etmesini engellemek için, elle veya kolla temas etmesi ve sürdürmesiyle başlar. Toplu veya topsuz rakibe tekrar tekrar dokunmak ya da dürtmek, oyunun sertleşmesine neden olabileceği için fauldür.
Toplu oyuncu, aşağıdakileri yaptığında faule neden olur:
Haksız avantaj sağlamak amacıyla kolunu veya dirseğini savunma oyuncusuna dolarsa. ancak kollarını, omuzlarını, kalçalarını veya bacaklarını uzatarak dripling yapan oyuncunun onu geçmesini engellemeye çalışamaz..
Hakemler, toplu oyuncunun savunulması sırasındaki kapatma/şarj değerlendirmesini yaparken, şu ilkeleri dikkate almalıdır:
-Savunma oyuncusunun yüzü toplu oyuncuya dönük ve her iki ayağı yerde, legal savunma pozisyonunu almış olmalıdır.
-Savunma oyuncusu legal savunma pozisyonu için hareketsiz durabilir, dikey sıçrayabilir, yanlara veya geriye doğru hareket edebilir..
-Savunma oyuncusu toplu oyuncuya doğru olmamak koşuluyla, yanlara ve geriye hareket edip legal savunma pozisyonunu korumak için bir ya da iki ayağını bir an için yerden kaldırabilir..
-Temas, savunma oyuncusunun torsosuna meydana geldiğinde savunma oyuncusunun çarpışma noktasına daha önce geldiği kabul edilir.
-Savunma oyuncusunun topla oynamasını veya oynamaya çalışmasını engellemek, ya da savunma oyuncusuyla arasındaki mesafeyi açmak amacıyla iterse.
-Dripling yaparken, rakip oyuncunun topu kazanmasını engellemek için kolunu açması.
Aşağıdaki nedenlerle topsuz bir hücum oyuncusunun rakibini itmesi fauldür:
-Topu serbestçe alabilmek.
-Savunma oyuncusunun topla oynamasını veya oynamaya çalışmasını engellemek.
-Savunma oyuncusu ile arasında daha fazla mesafe yaratmak.
Post oyunu : Dikeylik (silindir) prensibi, post oyununda da uygulanır. Post pozisyonundaki hücum oyuncusu ve onu savunan rakibi birbirlerinin dikeylik (silindir) hakkına uymalıdır. Post pozisyonundaki savunma veya hücum oyuncusunun, rakibini omuz veya kalçasıyla iterek pozisyonunu bozması ya da açık dirsekleriyle, kollarıyla, dizleriyle veya vücudunun herhangi bir bölümünü kullanarak rakibinin hareket serbestliğini engellemesi fauldür.
Arkadan yapılan illegal savunma
Arkadan yapılan illegal savunma, hucüm oyuncusuna rakibi tarafından arkadan yapılan kural dışı temastır. Savunma oyuncusunu topla oynama isteği kuraldışılığı ortadan kaldırmaz.
Tutma : Tutma rakip oyuncunun serbest hareket etmesini kısıtlayan kişisel temastır. Temas (tutma) vücudun herhangi bir kısmı ile olabilir.
İtme : İtme, topu kontrolünde bulunduran veya bulundurmayan rakibini vuücudunun herhangi bir
kısmıyla zor kullanarak hareket ettirmesi veya harekete zorlamasıyla oluşan illegal temastır.
Kişisel faul
Tanım : Kişisel faul top ölü veya canlı iken bir oyuncunun rakibine yaptığı temaslı bir fauldür. Bir
oyuncu kollarını, ellerini, dirseklerini, kalçasını, ayaklarını kullanarak veya vücudunu normalin dışında bir pozisyona getirerek (silindirinin dışına çıkararak) rakip oyuncuyu tutamaz, önünü kapatamaz, itemez, çelme takamaz, ilerlemesini engelleyemez, sertliğe ve şiddete başvuramaz.
Cezası : Bu kurala aykırı hareket eden oyuncuya kişisel faul verilecektir.
Faul, atış halinde olmayan oyuncuya yapılmışsa: Oyun, faul yapılan takımın, faulün yapıldığı noktaya en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokması ile devam edilir. Faul yapan takımın, takım faul sayısı dolmuşsa, (Takım faulleri: Cezası) uygulanır.
Faul atış halindeki oyuncuya yapılmışsa, bu oyuncu atışın yapıldığı yere göre serbest atış(lar)
kullanır: Sayı başarılmışsa sayılır vemoyuncuya 1 serbest atış hakkı verilir . Sayı girişimi 2 sayılık bölgeden yapılmış ve başarılı olmamışsa, oyuncuya 2 serbest atış hakkı verilir. Sayı girişimi 3 sayılık bölgeden yapılmış ve başarılı olmamışsa, oyuncuya 3 serbest atış hakkı verilir. Oyuncu bir periyodun veya uzatma periyodunun bittiğini belirten oyun saatinin veya 24 saniye aygıtının sesli işaretinin verildiği sırada veya hemen öncesinde faule maruz kalırsa ve top bu sırada henüz elinde ise, sayı girişimi başarılı da olsa sayı verilmez ve oyuncu atış yaptığı bölgeye göre 2 ya da 3 serbest atış kullanır.
Çift faul
Tanım : Çift faul, iki rakip oyuncunun birbirlerine karşı aşağı yukarı aynı zamanda yaptıkları kişisel fauldür.
Cezası : Her iki oyuncuya birer kişisel faul kaydedilir, serbest atış attırılmaz.
Eğer çift faul yaklaşık olarak aynı zamanda olmuşsa oyun aşağıdaki şekilde devam eder:
Başarılmış bir sayı, son veya tek serbest atış başarılı olmuşsa, sayı yiyen takım dip çizginin herhangi bir yerinden topu oyuna sokar. Topu kontrol eden veya kontrol etme hakkını kazanan takım, faullerin olduğu noktaya en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokar. Top hiçbir takımın kontrolünde değilse ve hiçbir takım topu kontrol etme hakkına sahip Değilse, hava atışı durumu doğar.
Sportmenlikdışı faul
Tanım : Sportmenlikdışı faul hakemlere göre kuralların ruhuna ve amacına uygun olmayan şekilde, doğrudan topla oynamaya yönelik olmayan temaslı bir oyuncu faulüdür. Sportmenlikdışı faul değerlendirmesi, oyun boyunca tutarlılık göstermelidir. Hakem oyuncunun niyetini değil, hareketi değerlendirmelidir. Sportmenlikdışı faul değerlendirmesi yapılırken, hakemler şu prensipleri gözetmelidir:
Bir oyuncunun topla oynama yönünde çabası yokken temasa neden olursa, bu sportmenlikdışı fauldür.
Bir oyuncu topla oynama çabası içindeyse ancak sertlik içeren bir temasa neden olursa, bu
sportmenlikdışı fauldür. Bir oyuncu, kurallara uygun olarak oynama çabası içindeyken bir faul yaparsa (normal basketbol oyunu faulü), bu sportmenlikdışı bir faul değildir.
Cezası : Bu kurala uygun hareket etmeyen oyuncuya sportmenlikdışı faul verilir.
Faul yapılan oyuncu serbest atış(lar) kullanır ve daha sonra oyunun sürecine göre aşağıdakilerden biri uygulanır:
-Hakem masasının karşı tarafındaki kenar çizginin orta noktasından top oyuna sokulur..
-Birinci periyodun başlaması için hava atışı yapılır.
Serbest atış sayısı şu şekilde olacaktır:
Sportmenlikdışı faul, atış halinde olmayan bir oyuncuya yapılmışsa, bu oyuncu 2 serbest atış kullanır.
Sportmenlikdışı faul, atış halindeki bir oyuncuya yapılmış ve atış başarılı olmuşsa, faul yapılan oyuncu 1 serbest atış kullanır. Sportmenlikdışı faul atış halindeki oyuncuya yapılmış, ancak atış başarılı olmamışsa, faul yapılan oyuncu atış bölgesine göre 2 ya da 3 serbest atış kullanır.
Diskalifiye edici faul
Tanım : Bir oyuncu, yedek oyuncu,takım mensubu olup maç lisetesinde yer almayan oyuncu, antrenör,
antrenör yardımcıları veya takımın diğer ilgilileri tarafından göze çok batan sportmenlikdışı hareketleri, diskalifiye edici fauldür. Ayrıca, aynı maçta iki sportmenlikdışı faul alan oyuncu diskalifiye edilir.
Antrenör şu durumlarda diskalifiye edilir:
-Kendi sportmenlikdışı davranışları nedeniyle 2 teknik faul (C) almışsa.
-Antrenör yardımcıları, yedek oyuncular ve takım ilgililerinin sportmenlik dışı faul almışsa.
Basketbol, beşer kişiden oluşan iki takım arasında oynanır. Her takımın amacı rakibin sepetine sayı yapmak ve diğer takımın sayı yapmasını engellemeye çalışmaktır.
Oyun; hakemler, masa görevlileri ve teknik gözlemci tarafından kontrol edilir.
Sepet:Bir takımın hücum ettiği sepet rakibin sepeti, savunduğu sepet, kendi sepetidir.
Maçın galibi: Oyun süresinin sonunda daha fazla sayı yapmış olan takım, maçın galibidir.
SAHA VE DONANIM
Oyun sahası:Oyun sahası düz, sert yüzeyli, sınır çizgilerinin iç tarafından ölçüldüğünde 28 m uzunluğunda, 15 m genişliğinde ve engellerden uzak olmalıdır. Ulusal federasyonlar en az 26 m uzunluk ve 14 m genişliğindeki sahaları kendi organize ettiği maçlar için onay yetkisine sahiptir.
Çizgiler:Tüm çizgiler aynı renkte (tercihen beyaz), 5 cm genişliğinde ve net şekilde görülebilir olmalıdır.
Sınır çizgileri:Oyun sahası dip çizgiler (oyun sahasının kısa tarafı) ve kenar çizgiler ile (oyun sahasının uzun tarafı) sınırlandırılmıştır. Bu çizgiler oyun sahasına dahil değildir.
Oyun sahası: takım sırasında oturanlar da dahil, her türlü engelden en az 2 m uzaklıkta olacaktır.
Orta çizgi:kenar çizgilerin orta noktalarından, dip çizgiye paralel çizilecek ve kenar çizgilerde 15 cm dışarı taşacaktır.
Orta daire: sahanın ortasına çizilecek ve yarıçapı, dairenin dış kenarından ölçüldüğünde 1.80 m olacaktır. Orta dairenin içi boyanmışsa, kısıtlamalı alanlarla aynı renkte olmalıdır. Yarım daireler her iki sahada çizilecek, yarıçapları dış kenarlarından ölçüldüğünde 1.80 m ve orta noktaları serbest atış çizgisilerinin orta noktası olacaktır.
Serbest atış çizgileri ve kısıtlamalı alanlar
Her iki dip çizgiye paralel, birer serbest atış çizgisi çizilecektir. Bu çizgilerin dış kenarları, dip çizgilerin iç kenarından 5.80 m uzaklıkta ve 3.60 m uzunluğunda olacaktır. Orta noktaları iki dip çizginin orta noktalarını birleştiren hayali çizgi üzerinde olacaktır.
Kısıtlamalı alanlar: dip çizgiler, serbest atış çizgileri ve dış kenarları dip çizgilerin orta noktalarından 3 m uzaklıkta başlayan ve serbest atış çizgilerinin dış kenarlarında biten çizgiler arasında kalan alanlardır.
Üç sayı bölgesi
Bir takımın üç sayı bölgesi, rakibin sepetine yakın olan ve sınırları aşağıda belirtilen bölge dışında, oyun sahasının tamamıdır. Dip çizgiden başlayan rakibin sepetinin tam orta noktasının iz düşümününden 6.25 metre uzaklıkta 2 dik, paralel çizgidir. İz düşüm noktasının dip çizginin orta noktasının iç kenarına
uzaklığı 1.575 m dir. Paralel çizglierle kesişen, merkezi yukarıda tanımlanan iz düşüm noktası olan ve yarı
çapı dıştan 6.25 m olan yarım daire.
Takım sıra bölgeleri
Takım sıra bölgeleri, oyun sahasının dışında, hakem masası ve takım sıralarıyla aynı tarafta işaretlenecektir. Her bölge, dip çizgilerden uzanan en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile, orta çizgiden 5 m
uzaklıkta ve kenar çizgiye dik açılı, en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile sınırlandırılacaktır. Takım sıra bölgelerinde antrenörler, yardımcı antrenörler, yedek oyuncular ve takım ilgilileri için 14 er oturma yeri bulunmalıdır. Takım sıra bölgelerine 2 m den daha az mesafede başka kimse bulunmayacaktır.
Basketbol oyunu için gereken ortam:
-Pota ve pota aksamları:
-Arkalıklar
-Çember ve fileden oluşan baskıya dayanıklı sepetler
-Yastıklar da dahil arkalık desttekleri
-ToplarOyun saati
-Skorbord
-24 saniye aygıtı
-Mola süresinin tutulması için kronometre ya da uygun (görülebilir) bir cihaz
-İki (2) ayrı, diğerlerinden tamamen farklı ve yüksek sesli korna (Biri süre görevlisi ve sayı görevlisi, diğeri ise 24 saniye görevlisi içindir)
-Sayı cetveli
-Oyuncu faul göstergeleri
-Takım faul göstergeleri
-Topa sahip olma sırasını gösteren ok
-Oyun alanı
-Saha
-Eşit ve yeterli düzeyde aydınlatma
Takımlar
Tanım:Bir takım üyesi, yönetmeliklerdeki düzenlemelere göre (yaş sınırlaması ile ilgili kısıtlamala dahil) bir takımda oynama izinini almışsa, oynamaya uygundur. Bir oyuncu, oyunun başlamasından önce sayı cetvelinde yer almışsa, diskalifiye edilmediği ve 5 faul almadığı sürece, oynama hakkı olan oyuncudur.
Oyun sırasında şunlar takım üyesidir:
-Sahada oynayan veya oynama hakkı bulunan oyuncu.
-Sahada oynamayan ancak oynama hakkı bulunan yedek.
-5 faulünü dolduran ve oynama hakkı bulunmayan oyun dışı kalmış oyuncu.
Oyun arasında bütün oyuncular, oynama hakkı olan oyuncular olarak kabul edilir.
Kural
Takımlar şu şekilde oluşur:
Kaptan dahil, oynama hakkı bulunan en fazla 12 oyuncu. Bir antrenör ve eğer varsa bir yardımcı antrenör. Takım sırasında oturan ve özel sorumlulukları olan en fazla 5 kişi (menejer, doktor, fizyoterapist, istatistikçi, çevirmen gibi). Oyun sırasında her takımdan 5 oyuncu oyun sahasında bulunur, bunlar yedek oyuncularla değiştirilebilir. Aşağıdaki durumlarda bir yedek, oyuncu ve bir oyuncu yedek konumuna geçer:
Hakem, oyuna girmek isteyen yedeği sahaya çağırdığında. Mola veya oyun arasında, oyuna girmek isteyen oyuncu talebini sayı görevlisine ilettiğinde.
Formalar
Oyuncuların formaları şu şekilde olmalıdır:
Önü ve arkası aynı renkte. Tüm oyuncular formalarını şortlarının içine sokacaklardır. Tek parça formalara izin verilir. Yazılı tıbbi rapor olmadıkça, şekli nasıl olursa olsun, formanın içine tişört giyilemez. Rapor alınmışsa, tişört formanın üstüyle aynı renkte olmalıdır. Şortların önü ve arkası aynı aynı renkte olmalıdır, ancak tişörtle aynı renkte olması zorunluluk değildir. Şortla aynı renkte olmak koşuluyla, şorttan daha uzun iç giyimler (tayt) kullanılabilir. Her oyuncu önünde ve arkasında numaralarla belirgin şekilde zıtlık oluşturan forma giyeceklerdir.
Numaralar açıkça seçilebilecek ve:
Sırttakiler en az (20) cm yüksekliğinde.
Öndekiler en az (10) cm yüksekliğinde.
Numaralar en az (2) cm genişliğinde.
Takımlar 4 ten başlayıp, 15 te biten numaralar kullanacaktır .Ulusal federasyonlar istedikleri taktirde en fazla 2 haneli rakamlara kadar (1-99) izin verme hakkına sahiptir. Aynı takımın oyuncuları, aynı numaraları kullanamaz. Formalarda kullanılacak reklamlar ve logolar numaralardan en az 5 cm uzaklıkta olacaktır.
Takımların en az 2 set formaları olmalı ve: Programda ismi ilk yazılmış olan takım (evsahibi) açık renk (tercihan beyaz) forma giyer. Programda ismi ikinci sırada yazılmış takım (konuk) koyu renk forma giyer.
Bununla birlikte iki takım anlaşırsa, bunun tersini uygulayabilirler.
Diğer donanım
Oyuncuların kullanacağı donanımlar, oyuna uygun olmalıdır. Oyuncunun boyunu uzatmaya dönük veya kendisine haksız avantaj sağlayacağı malzemeler kullanmasına izin verilmez. Oyuncular diğerlerine zarar verebilecek şeyler giyemezler, bulunduramazlar.
Aşağıdakilere izin verilmez:
- Parmak, el, bilek ya da ön kol koruyucuları, yumuşak kaplamalı olsa dahi deri, plastik, metal ya da diğer sert maddelerden yapılmış destek ya da ateller.
- Kesmeye veya deriyi yüzmeye neden olabilecek nesneler (tırnaklar kesili olmalı).
- Şapka, bere, saç aksesuarları ve takılar.
Aşağıdakilere izin verilir:
- Diğer oyunculara zarar vermeyecek şekilde kaplanmış omuz, üst kol, uyluk ya da alt bacak koruyucu destekleri.
- Uygun şekilde imal edilmişse, dizlik.
- Sert malzemeden yapılmış olsa bile sakat burun için koruyucu.
- Diğer oyuncular için tehlike yaratmayacak gözlük.
- En fazla 5 cm genişliğinde tek renkli, aşındırıcı olmayan kumaş, yumuşak plastik veya kauçıktan yapılmış saç bandı.
Kurallarda belirtilmemiş maddelerin kullanımı, FIBA Teknik Komisyonu nun onayına bağlıdır.
Oyuncular: Sakatlık
Oyuncunun sakatlığı halinde, hakemler oyunu durdurabilirler. Sakatlık meydana geldiğinde top canlıysa, hakemler oyun tamamlanana kadar, yani topu kontrolünde bulunduran takım sayı için şut atana, topun kontrolünü kaybedene, oyunu yavaşlatana veya top ölene kadar düdük çalmayacaklardır. Bununla birlikte, acil müdahale gerektiren durumlarda hakemler oyuncuyu korumak için oyunu derhal durdurabilirler.
Sakatlanan oyuncu derhal devam edemiyorsa (yaklaşık 15 saniye) veya tedavi görürse bu oyuncu değiştirilir veya takımın yedek oyuncusu yoksa, oyuna 5 ten az oyuncu ile devam eder. (Böyle bir durumda sakatlanan oyuncu iyileşirse 5. oyuncu olarak sahaya dönebilir)
Antrenör, antrenör yardımcıları, yedekler ve takım ilgilileri sakatlık durumunda sakatlanan oyuncuya yardım etmek amacıyla, hakemden izin alarak sahaya girebilirler. Doktora göre, sakatlanan oyuncuya acil müdahale gerekiyorsa, doktor hakemden izin almadan sahaya girebilir. Oyun sırasında kanaması veya açık yarası olan oyuncu değiştirilmelidir. Bu oyuncu ancak kanaması durdurulduktan ve yarası tümüyle güvenli şekilde kapatıldıktan sonra oyun sahasına dönebilir. Sakatalanan veya kanaması, açık yarası olan oyuncu mola sırasında iyleşmişse mola hangi takım tarafından alınırsa alınsın, sayı görevlisinin oyuncu değişikliği işaretini verene kadar oyun sahasına dönebilir. Antrenör tarafından ilk 5 te ismi olan oyuncu oyun başlamadan sakatlanırsa, değiştirilebilir. Bu taktirde, diğer takım da, eğer arzu ediyorsa, rakip takımdan sakatlandığı için değiştirilen oyuncu sayısında, değişiklik yapabilir.
Kaptan Görevleri ve yetkileri
Kaptan, oyun sahasında takımını temsil eden oyuncudur. Oyun sırasında sadece top ölü ve oyun saati durmuşken, saygılı tavırla olmak koşuluyla bilgi almak için hakemlerle iletişim kurabilir. Eğer bir takım maçın sonucuna itiraz ediyorsa, kaptan oyun sonunda derhal sayı cetvelindeki itiraz durumunda kaptanın imzası bölümünü imzalayarak başhakemi durumdan haberdar edecektir.
Antrenörler Görevleri ve yetkileri
Oyunun programda gözüken başlama saatinden en az 20 dakika önce, her antrenör veya temsilcisi sayı görevlisine oynayacak oyuncuları, numaralarını, antrenör ve yardımcısının isimlerini içeren bir liste verecektir. Sayı cetvelinde ismi bulunan oyuncular veya diğerleri, oyun başladıktan sonra da gelseler, oynayabilirler (oyuncular) ya da görevlerini yapabilirler. (antrenörler ve takım ilgilileri) Oyunun başlamasına en az 10 dakika kala, her iki antrenör, sayı cetvelini imzalamak suretiyle, oyuncuların isim ve numaralarının, antrenörlerin ve takım üyelerinin isimlerinin doğruluğunu onaylayacaktır. Aynı zamanda oyuna başlayacak ilk 5 oyuncuyu da işaretleyecektir. Bu işlemi ilk olarak A takımı antrenörü yapacaktır.
Sadece antrenör, yardımcı antrenör, yedek oyuncular ve takım üyeleri takım sıra bölgelerinde bulunabilirler. Antrenör ve yardımcı antrenör oyun sırasında istatistiki bilgi almak için sadece top ölü ve
oyun saati durmuşken hakem masasına gidebilirler. Oyun sırasında sadece antrenör ayakta durabilir. Takım sıra bölgesinde bulunmak koşuluyla oyun sırasında oyuncularına direktif verebilir.
Yardımcı antrenör varsa, ismi oyun başlamadan önce sayı cetveline yazılmalıdır. (imza atması
şart değil). Antrenör herhangi bir nedenle devam edemeyecekse, yardımcı antrenör bu
durumda sayı cetvelini imzalayarak o nun bütün görevlerini ve yetkilerini üstlenir.
Kaptan oyun sahasından çıkarken, antrenör oyun sahasında o nun yerine kaptanlık görevini üstlenen oyuncunun numarasını hakemlere bildirecektir.Antrenör yoksa veya devam edemiyorsa ve sayı cetveline ismi yazılmış yardımcı antrenör bulunmuyorsa (veya o da devam edemiyorsa) kaptan antrenörün görev ve yetkilerini üstlenir. Kaptan oyun sahasını terk etmiş olsa dahi, kaptanlık görevini sürdürebilir ancak diskalifiye veya sakatlık nedeniyle salonda bulunamayacaksa, yardımcısı kaptanın yerine antrenörlük
görevini sürdürür. Serbest atışları kullanacak oyuncu kurallarla belirlenmemişse, kendi takımından serbest
atışları yapacak oyuncuyu antrenör seçer.
Oyun süresi, beraberlik ve uzatma periyodları
Oyun, her biri on (10) dakikalık, dört (4) periyoddan oluşur. Birinci ile ikinci, üçüncü ile dördüncü ve her uzatma periyodundan önce iki (2) dakikalık ara verilir. İkinci periyoddan sonra onbeş (15) dakikalık ara verilir. Oyunun programda ilan edilen başlama saatinden önce yirmi (20) dakikalık süre, oyun arasıdır.
Oyun arası şu durumlarda başlar:
Oyunun programda ilan edilmiş başlama saatinden yirmi (20) dakika önce. Oyun saati bir periyodun bittiğini belirten sesli işaret verdiğinde.
Oyun arası şu durumlarda sona erer:
Birinci periyodun başında, top hava atışından sonra hava atışına katılanlardan biri tarafından legal olarak temas edildiğinde. Diğer bütün periyodlarda top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk
oyuncuya temas ettiğinde. Dördüncü periyodun sonunda skorda eşitlik varsa, oyun eşitlik bozulana kadar beşer (5 er) dakikalık uzatma periyodları ile devam eder.
Herhangi bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işaretten hemen önce veya sesli işaretle birlikte serbest atışı gerektiren faul kararı verilmişse, fauller kullandırılır. Yukarıdaki maddede belirtilen serbest atış(lar)ın sonucunda uzatma periyodu oynanması gerekiyorsa; oyun süresinin bitiminden sonra verilen fauller oyun arasında olmuş kabul edilecek ve uzatma periyodunun başlamasından önce uygulanacaktır.
Bir periyodun veya oyunun sona ermesi
Birinci periyod top hava atışına katılanlardan biri tarafından legal olarak temas edildiğinde başlar. Diğer bütün periyodlar top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk oyuncuya
temas ettiğinde başlar. Takımlardan biri oyun sahasında beş (5) oyuncu ile oynamaya hazır değilse, oyun
başlamaz. Programda ismi ilk yazılan takım (evsahibi) oyun sahasına hakem masası tarafından bakılırken,
hakem masasının sol tarafındaki kendi takım sırasını ve sepeti alır. Bununla birlikte, iki takım anlaşırsa takım sırasını veya sepeti veya her ikisini birden değiştirebilir. Birinci ve üçüncü periyodlardan önce takımlar rakip takımın sepetinin bulunduğu yarı oyun sahasında ısınma hakkına sahiptir. İkinci yarı başlarken, takımlar sepetleri değiştirir. Bütün uzatma periyodlarında takımlar dördüncü periyoddaki aynı sepetlere hücum etmeye ve savunmaya devam ederler. Bir periyod, uzatma periyodu veya oyun oyun saati sürenin bittiğini belirten sesli işaret verdiğinde sona erer.
Topun statüsü: Top canlı veya ölü olabilir. Top şu durumlarda canlanır: Hava atışında top hava atışına katılanlar tarafından legal olarak dokunulduğunda. Serbest atışta hakem topu, serbest atışı kullanacak oyuncuya verdiğinde. Top dışardan oyuna sokulurken,oyuna sokacak oyuncu topu topu oyuna sokma
noktasında eline aldığında.
Top şu durumlarda ölür:
-Sahadan veya serbest atıştan sayı yapıldığında.
-Top canlı iken hakemlerden biri düdük çaldığında.
-Serbest atışta topun çemberden geçmeyeceği belli ise ve atıştan sonra:
-Başka serbest atış(lar) varsa
-Başka bir ceza (serbest atış) ve/veya topu oyuna sokma hakkı uygulanacaksa.
-Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
-Top bir takımın kontrolünde iken 24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
-Sayı için atılan topta top havada iken, herhangi bir takımın oyuncusu aşağıdaki durumlardan sonra topa dokunursa:
- Hakemlerden biri düdük çaldığında.
- Bir periyodun sona erdiğini belirten oyun saatinin sesli işareti geldiğinde.
- 24 saniye aygıtı sesli işaret verdiğinde.
Aşağıdaki durumlarda top ölmez ve sayı sayılır:
-Sayı için atılan topta, top havada ise ve:
-Hakemlerden biri düdük çalmışsa.
-Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
-24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
-Serbest atış sırasında, top havadayken hakem serbest atışı kullanan oyuncunun yaptığı hariç, ihlal için düdük çalarsa.
-Topu kontrolünde bulunduran rakip takımın bir oyuncusu atış halinde iken bir oyuncu ona faul
yapar ve atış halindeki oyuncu faulden önce başlamış olduğu hareketin devamında
şutunu tamamlarsa.
-Hakem düdüğünü çadıktan sonra tamamen yeni bir atış hali oluşmuşsa sayı sayılmaz.
-Eğer atış halindeki oyuncunun hareketinin devamında, bir periyodun bitimini belirten sesli işaret veya 24 saniye aygıtı sesli işareti gelirse sayı sayılmaz.
Hakemin ve oyuncunun yeri
Bir oyuncunun yeri, sahada temas ettiği noktaya göre belirlenir. Oyuncu sıçradığında, en son temas ettiği yerde olduğu kabul edilir. Sınır çizgileri, orta çizgi, üç sayı çizgisi, serbest atış çizgisi ve kısıtlamalı alanaı belirleyen çizgiler buna dahildir. Top bir hakeme temas ettiğinde, hakemin bulunduğu zemine temas etmiş kabul edilir.
Hava atışı ve topa sahip olma sırası
Tanım: Hava atışı, birinci periyodun başında oyunun başlaması için başhakemin orta dairede herhangi iki rakip oyuncu arasında topu havaya atmasıdır. Tutulmuş top, rakip takımlardan bir veya daha fazla oyuncunın bir ya da iki e, sertliğe başvurmaksızın topun kontrolüne olanak vermeyecek şekilde topun üzerinde olduğunda oluşur.
Uygulama
Hava atışına katılacak oyuncular, ayakları orta dairenin kendi takım sepetlerine yakın olan yarısının içine olmak üzere, bir ayağı orta çizgiye yakın olarak bulunacaklardır. Dairenin çevresinde yan yana dizilen aynı takım oyuncuları, rakip oyuncu aralarına girmek istediğinde, buna izin vermek zorundadır. Daha sonra başhakem topu iki rakip oyuncu arasında, yukarı doğru (dik olarak) sıçradıklarında yetişemeyecekleri bir yüksekliğe atacaktır. Top, erişebileceği en üst noktaya ulaştıktan sonra, sıçrayan oyuncuların biri veya her ikisi tarafından eliyle (elleriyle) çelinmelidir. Top legal olarak çelinene kadar, hava atışına katılanlar sıçrama yerlerini terk edemezler. Hava atışına katılan oyuncular, top diğer oyunculara veya zemine temas edene kadar topu tutamazlar veya iki kezden fazla dokunamazlar. Hava atışına katılan oyuncular topa dokunamamışlarsa, hava atışı tekrar edilir. Top sıçrayan oyuncular tarafından dokunulana kadar, dairenin etrafında dizilmiş olan oyuncuların vücutlarının herhangi bir kısmı orta daireyi geçemez.
Hava atışı durumları
Şu durumlarda hava atışı durumu doğar:
-Tutulmuş top kararı verildiğinde.
-Top sınır çizgileri dışına çıktığında hakemler en son dokunan oyuncu konusunda kararsızlarsa veya farklı görüştelerse.
-Tek veya son serbest atışta sayı olmamış ve her iki takımdan oyuncular ihlal yaparlarsa.
-Top sepetle arkalık arasına sıkıştığında (serbest atışlar arası hariç)
-Top hiçbir takımın kontrolünde değilken ve hiçbir takımın topu oyuna sokma hakkı yokken top ölürse.
-Her iki takıma verilen eşit cezaların birbirini götürmesi sonucu uygulanacak faul cezası kalmamış ve verilen ilk faul veya ihlal kararından önce top hiçbir takımın kontrolünde değilse. Birinci periyod hariç, diğer bütün periyodların başlaması için.
Topa sahip olma sırası
Topa sahip olma sırası, hava atışını gerektiren durumlarda topun sınır çizgileri dışından oyuna sokularak topun canlanmasıdır. Hava atışı durumu doğduğunda, takımlar sırayla hava atışını gerektiren pozisyonun olduğu yere en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokar. Birinci periyodu başlatan, oyun sahasında yapılan hava atışından sonra topun kontrolünü kazanmamış olan takım, topa ilk sahip olma sırasını alır.
Daha sonraki periyodlarda topa sahip olma sırası olan takım, topu hakem masasının karşı tarafındaki kenar çizgisinin orta noktasından oyuna sokar.
Topa sahip olma sırası:
Top, oyuna sokacak oyuncuya hakem tarafından verildiğinde başlar. Şu durumlarda ise sona erer:
- Top oyun sahasındaki ilk oyuncuya temas ettiğinde.
- Topu oyuna sokan takım bir ihlal yaptığında.
- Canlı bir top sepetle arkalık arasına sıkıştığında.
Bir sonraki topu oyuna sokma hakkı olan takım, okun rakip takımın sepetine yönlendirilmesi ile
belirlenir. Topu oyuna sokma işlemi tamamlanmasıyla, derhal okun yönü değiştirilir. Topa sahip olma sırasına göre topu oyuna sokması gereken takım bir ihlal yaptığında o takım, sırasını kaybeder. Böyle bir durumda ok yönü derhal değiştirilir ve bir sonraki hava atışını gerektiren durumda, ihlali yapanın rakibinin topu oyuna sokacağı belirlenir. Daha sonra ihlali yapan takımın rakibi, topu oyuna sokma işlemini yerine getirir. (Topu oyuna sokma sırasına göre değil)
Takımlardan biri,
Birinci periyod hariç, diğer periyodların başlamasından önce, veya Topu oyuna sokma sırasına göre top oyuna sokulurken, faul yaparsa, topa sahip olma sırası (ok yönü) değişmez. Bir periyodun başlangıcında top oyuna sokacak oyuncuya verildikten sonra ancak top oyun sahasındaki herhangi bir oyuncuya temas etmeden önce bir faul kararı verilirse, faul oyun süresinde yapılmış kabul edilir ve cezası ona göre uygulanır.
Topla oynama
Tanım: Oyun sırasında, top sadece elle (ellerle) oynanabilir ve kurallar çerçevesinde herhangi bir
yöne pas verilebilir, (şut)atılabilir, tiplenebilir, yuvarlanabilir ve dripling yapılabilir.
Kural :Topla koşmak, bilerek bacağın herhangi bir yeri ile vurmak veya bloke etmek, yumrukla vurmak
ihlaldir. Topun istem dışı ayağa çarpması ihlal değildir. Sepete alttan el sokarak pas veya ribaund sırasında topa temas etmek ihlaldir.
Topun kontrolü:Bir takımın top kontrolü, o takımdan bir oyuncu canlı bir topu tuttuğu veya dripling yaptığı zaman başlar.
Topun kontrolü şu durumlarda devam eder:
-Top o takımdan bir oyuncunun kontrolünde olduğunda.
-Top o takımın oyuncuları arasında paslaşıldığında.
Topun kontrolü şu durumlarda sona erer:
-Rakip oyuncu topun kontrolünü eline geçirdiğinde.
-Top öldüğünde.
-Top oyuncunun elini serbest atış da dahil, şut için terk ettiğinde.
Atış halindeki oyuncu
Şut, sahadan veya serbest atışta, topun oyuncu tarafından tutulması ve daha sonra rakibin sepetine doğru atılmasıdır. Tipleme, topun el(ler) ile rakinbin sepetine yönlendirilmesidir. Smaç, topun bir veya iki el ile rakibin sepetinin içine, aşağıya doğru zorlanarak atılmasıdır. Tipleme ve smaç, sahadan yapılan atış kabul edilir.
Atış hali:
Oyuncu süreğen hareketine başladığında, genellikle topu elinden çıkarmadan önce ve hakemin yargısına göre rakibin sepetine şut, smaç veya tipleyerek sayı yapmaya yönelik hareketiyle başlar. Top oyuncunun elini terk ettiğinde atış hali sona erer, ancak oyuncu havada ise iki ayağı ile yere temas edene kadar atış halinin sürdüğü kabul edilir. Sayı girişimindeki oyuncunun kolu, sayı yapmasının engellenmesi amacıyla rakibi tarafından tutulabilir. Böyle bir durumda oyuncunun atış halinde kabul edilmesi için topu elinden çıkarmasışart değildir. Legal olarak atılan adım sayısı ile aıiş hali arasında ilişki yoktur.
Atış hali için süreğen hareket:
Atışa hazırlanan oyuncunun topu eliyle tuttuğunda ve genellikle yukarı doğru hareketiyle başlar.
Sahadan şut girişiminde kol veya vücut hareketlerini de kapsar. Top oyuncunun elini(ellerini) terk ettiğinde veya tamamen yeni bir hareket yapılmışsa, Atış hali sona erer.
Sayı Yapılması ve değeri
Tanım: Canlı bir top sepete üstten girer ve filenin içinde kalır veya fileden geçerse sayı yapılmış olur.
Topun küçük bir kısmı çemberin içinde ve çemberin üst hizasının altında ise, top çemberden geçmiş kabul edilir.
Kural: Sayılar, top takımın hücum ettiği rakibin sepetinden geçtiğinde şu şekilde kaydedilir:
Serbest atıştan yapılırsa bir (1) sayı,
İki sayılık bölgeden yapılırsa iki (2) sayı.
Üç sayı bölgesinden yapılırsa üç (3) sayı. Sonuncu veya tek serbest atışta top çembere çarptıktan sonra bu topa hücum veya savunma oyuncusu temas eder ve top çemberden geçerse, 2 sayı. Bir oyuncu istem dışı, topun kendi takım sepetinden geçmesine neden olursa, rakip takımın hanesine iki (2) sayı olarak işlenir ve rakip takımın oyun sahasındaki kaptanına kaydedilir. Bir oyuncu topu bilerek kendi takım sepetine atar ve top çemberden geçerse, bu bir ihlaldir ve sayı geçerli sayılmaz. Bir oyuncu topun sepete alttan girmesine neden olursa, bu bir ihlaldir.
Topun oyuna sokulması
Tanım: Top saha dışından topu oyuna sokacak oyuncu tarafından oyun sahasına pas olarak atıldığında, top oyuna sokulmuş olur.
Uygulama : Hakem topu oyuna sokacak oyuncuya vermeli veya alabileceğ bir yere koymalıdır. Hakem şu
koşullarda pas verebilir veya yere çarptırarak atabilir: Hakem topu oyuna sokacak oyuncudan, 4 metreden fazla uzak olmamalı. Topu oyuna sokacak oyuncu, hakemin kendisine gösterdiği doğru yerde olmalı. Topu oyuna sokacak oyuncu, arkalığın tam arkası hariç, kurala aykırılığın olduğu veya oyunun durduğu yere en yakın, hakem tarafından kendisine gösterilen noktadan topu oyuna sokacaktır.
Sadece aşağıda belirtilen durumlarda top hakem masasının karşı tarafındaki kenar çizgisinin orta noktasından sokulur:
• Birinci periyod hariç tüm periyod başlangıçlarında,
• Teknik, sportmenlik dışı veya diskalifiye edici faullerden doğan serbest atışlardan sonra,
• Dördüncü periyodun son iki dakikasında ve her uzatma periyodunun son iki dakikasında kendi geri sahasıdan topu oyun sokma hakkı olan takımın mola almasından sonra. Bu noktadan topu oyuna sokacak oyuncu orta çizgi iki ayağının arasına alarak oyun sahasında bulunan herhangi bir takım arkadaşına pas verebilir. Canlı bir topu kontrol eden veya kontrol etme hakkı olan takımın bir oyuncusu kişisel faul
yaptığında, top faulün olduğu yere en yakın noktadan oyuna sokulur. Topun çemberden geçtiği ancak sahadan veya serbest atıştan yapılan sayının geçerli olmadığı durumlarda, top serbest atış çizgisinin uzantısından oyuna sokulur. Sahadan, tek veya son serbest atıştan sonra sayı olmuşsa: Sayı yiyen takımdan herhangi bir oyuncu, dip çizginin herhangi bir noktasından topu oyuna sokar. Bu durum sahadan veya serbest atıştan (tek veya son) başarılmış sayılardan sonra mola alınması veya oyunun başka bir nedenle durdurulmasını takiben hakemin topu oyuncuya vermesi halinde de geçerlidir. Topu oyuna sokan oyuncu, yanlara (sağa-sola) veya geriye doğru hareket edebilir ve top bu takımın oyuncuları tarafından dip çizginin gerisinde veya üzerinde paslaşılabilir ancak 5 saniyenin sayımına ilk oyuncu topu eline aldığında başlanır.
Kural : Topu oyuna sokan oyuncu şunları yapamaz:
-Topu elinden çıkarmak için beş (5) saniyeden fazla bekleyemez.
-Top heniz elindeyken oyun sahasına temas edemez.
-Topu saha dışına çarptırarak oyuna sokamaz.
-Top başka bir oyuncuya temas etmeden oyun sahasındaki topa temas edemez.
-Topun doğrudan sepetten geçmesine neden olamaz.
-Topu elinden çıkartmadan önce, oyuna sokma yerinden bir veya her iki yönde en fazla bir (1) m yi geçmeyecek şekilde hareket edebilir. Ancak koşulların izin verdiği kadar çizgiden direkt olarak geriye gidebilir.
Diğer oyuncular şunları yapamaz:
-Top atılmadan, vücutlarının herhangi bir kısmı ile sınır çizgisi hizasını geçemezler.
-Sınır çizgisine en yakın engel 2 metreden az ise, topu oyuna sokan oyuncuya 1 metreden daha
fazla yaklaşamazlar.
Cezası :Top orijinal noktadan oyuna sokması için rakip takıma verilir.
Mola
Tanım:Mola, bir antrenörün veya yardımcı antrenörün isteği üzerine oyuna verilmiş bir aradır.
Kural :Her mola bir (1) dakika sürecektir. Mola, mola fırsatı süresince verilebilir.
Mola fırsatı şu durumlarda başlar:
-Top ölü, oyun saati durmuş ve hakem masayla iletişimi bitirdikten sonra.
-Sayı olduğunda (sayı yiyen takım mola alabilir)
-Son veya tek başarılı serbest atıştan sonra topun ölmesiyle,
Mola fırsatı, ilk veya tek serbest atış için top serbest atışı kullanacak oyuncuya oyuncuya Verildiğinde veya top dışardan oyuna sokulurken top oyuna sokacak oyuncunun elinde olduğunda sona erer. Her takımın birinci devrede iki (2), ikinci devrede üç (3) ve her uzatma periyodunda bir (1) mola hakkı vardır. Kullanılmayan molalar bir sonraki devreye veya uzatma periyoduna taşınamaz. Mola ilk istekte bulunan takıma kaydedilecektir. Ancak rakibin sahadan yapmış olduğu bir sayı varsa ve faul veya ihlal kararı verilmemişse, her iki antrenörün mola istediği durumlarda mola sayı yiyen takıma kaydedilir.
Uygulama: Sadece antrenör ve yardımcı antrenör mola isteyebilir. Mola için ya sayı görevlisiyle göz teması kurarak ya da hakem masasına gidip, anlaşılır bir şekilde mola işaretini göstermelidirler. Mola isteğinden sayı görevlisi, bu nedenle sesli işaret verene kadar vazgeçilebilir.
Mola: Hakem düdük çalıp mola işaretini verdiğinde başlar. Hakem düdük çalıp oyuncuları sahaya davet ettiğinde sona erer. Mola fırsatı başlar başlamaz, sayı görevlisi sesli işaret vererek, mola isteği konusunda
hakemleri uyarır. Mola isteyen takım sayı yediğinde süre görevlisi derhal saati durdurur ve sesli işaret verir. Mola sırasında veya 2., 4. veya uzatma periyodundan önceki oyun arasında oyuncular oyun sahasını terk ederek takım sırasında oturabilirler veya takım sıra bölgesinde bulunabilirler, takım sırasında bulunanlar da takım sıra bölgesinden uzaklaşmamak koşuluyla oyun sahasına girebilirler.
İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken eğer mola isteği yapılıyorsa, mola her iki takımada aşağıdaki koşullarda verirlir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atışlardan sonra top oyuna orta çizginin uzantısından sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilirse. Bu durumda serbest atışlar tamamlanır ve yeni verilmiş olan faulun cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce faul kararı verilirse. Bu durumda yeni verilmiş olan faulün cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce bir ihlal kararı verilirse. Bu durumda top oyuna sokulmadan önce mola verilir. Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atış(lar) veya topu oyuna sokma hakkı verildiğinde, her set ayrı olarak kabul edilmelidir. 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma mola verilmez.
Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Oyuncu değişikliği
Tanım :Oyuncu değişikliği, yedek oyuncunun oyuncu olabilmek için oyuna ara verilme isteğidir.
Kural: Bir takım değişiklik fırsatı doğduğunda, oyuncu değişikliği yapabilir.
Oyuncu değiştirme fırsatı şu durumlarda başlar: Top öldüğünde, oyun saati durduğunda ve hakemin masayla iletişimi sona erdiğinde Başarılı son veya tek serbest atıştan sonra topun ölmesiyle, 4. veya uzatma periyodunun son 2 dakikası içinde oyuncu değişikliği isteyen takım oyun sahasından sayı yediğinde. Oyuncu değiştirme fırsatı topu oyuna sokacak oyuncunun elinde olduğunda veya son veya
tek serbest atış kullanacak oyuncuya verildikten sonra sona erer. Yeni değiştirilmiş bir oyuncu ve oyuna yeni girmiş yedek, saatin çalıştığı dönemden sonra top ölmeden yeniden oyuna giremezler veya oyundan çıkamazlar, ancak Takım oyun sahasında 5 ten az oyuncu ile kalmışsa, Hatanın düzeltilmesi için serbest atışları yapacak oyuncu takım sırasında ise kurallara uygun olarak değiştirilebilir.
Uygulama
Sadece yedek oyuncu, değişiklik isteğinde bulunabilir. Bunun için kendisi (antrenör veya yardımcı antrenör değil) hakem masasına giderek ilgili işareti yapacak veya değişiklik sandalyesine oturacaktır. Değişmek isteyen oyuncu, derhal oynamaya hazır olmalıdır. Değişiklik talebinden, sayı görevlisinin değişiklikle ilgili sesli işaretini vermesinden önce vazgeçilebilir. Oyuncu değiştirme fırsatı doğduğunda, sayı görevlisi sesli işaret vererek hakemlere değişliklik talebi olduğunu bildirecektir. Yedek oyuncu, hakem değişiklik işaretini yapıp sahaya davet edene kadar sınır çizgileri dışında bekleyecektir. Değiştirilen oyuncunun sayı görevlisine veya hakemlere değişikliği bildirmesi gerekmez. Direkt olarak takım sırasına gidebilir. Değişiklik mümkün olduğu kadar çabuk yapılmalıdır. 5. faulünü alan veya diskalifiye edilen oyuncu derhal değiştirilmelidir. (yaklaşık 30 saniye). Hakemlere göre gereksiz bir gecikme oluyorsa, ilgili takıma bir mola verilmelidir. Takımın mola hakkı kalmamışsa, antrenörüne teknik faul (B olarak) verilmelidir. Değişiklik talebi mola veya oyun arası sırasında yapılmışsa, talep sayı görevlisine bildirilmelidir.
Serbest atışı kullanacak oyuncu, şu durumlarda değiştirilmelidir:
-Sakatlanmışsa.
-Beşinci faulünü almışsa.
-Diskalifiye edilmişse.
-Serbest atış(lar) oyuna giren oyuncu tarafından atılmalıdır. Böyle bir durumda yerine giren oyuncu saat çalışmadan yeniden değiştirilemez.
İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken oyuncu değişikliği isteği yapılmış ise, oyuncu değişikliği her iki takımada aşağıdaki koşullarda verilir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atış(ları)tan sonra top orta saha cizgisi uzantısından oyuna sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilmişse.Bu durumda serbest atışlar tamamlanır, yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan faul verilirse. Bu durumda yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan ihlal kararı verilirse. Bu durumda top oyuna sokulmadan önce değişikliğe izin verilir. Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atışlar verildiğinde, her set ayrı kabul edilir, setler arasında oyuncu değişikliğine izin verilir. 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma oyuncu değişikliği izni verilmez.
Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Hükmen yenilgi
Kural :Şu durumlarda takım oyunu hükmen yenilgi ile kaybeder: Karşılaşmanın ilan edilmiş başlama saatinden itibaren bir takım sahada yoksa veya oynamaya hazır beş (5) oyuncusu ile sahada hazır bulunamıyorsa. Takım üyelerinin davranışları oyunun oynanmasını engelliyorsa. Bir takım, başhakem tarafından uyarılmasına rağmen oynamaktan kaçınıyorsa.
Cezası:Oyun rakip tarafından hükmen yenilgiyle kazanılmış olur ve skor 20-0 olarak işlenir. Ayrıca
hükmen yenilen takım puanlamada sıfır (0) puan alır.
İki oyunlu serilerde, (evinde ve deplasmanda) ve play-off ların üç maçlık serilerinde birinci, İkinci ve üçüncü maçı hükmen kaybeden takım seriyi hükmen yenilgi ile kaybetmiş olur. Bu ceza play-off ların beş maçlık serilerinde uygulanmaz.
Kendiliğinden yenilgi
Kural : Oyun sırasında bir takımın oyun sahasında ikiden az oyuncusu kalmış ise, o takım maçı
kendiliğinden yenilgi ile kaybetmiş olur.
Cezası: Kendiliğinden yenilgi durumu oluştuğunda maçı kazanan takım öndeyse, oyunun durduğu andaki skor geçerli olacaktır. Eğer bu sırada maçı kazanan takım geride ise skor o takımın lehine 2-0 olarak işlenir. Oyunu kendiliğinden yenilgi ile kaybeden takım bir (1) puan alır. İki oyunluk serilerde (evinde ve deplasmanda) ilk veya ikinci maçı kendiliğinden yenilgi İle kaybeden takım, seriyi de kendiliğinden yenilgi ile kaybetmiş olur.
BEŞİNCİ KURAL- İHLALLER
İhlaller
Tanım : İhlal, kurallara aykırı durumların doğmasıdır.
Cezası: Top, arkalığın doğrudan arkası hariç ihlalin olduğu yere en yakın sınır çizgisi dışından oyuna
sokması için rakip takıma verilir. (kurallara başka bir uygulamayı öngörmüyorsa)
Saha dışı oyuncu ve saha dışı top
Tanım: Bir oyuncunun vücudunun herhangi bir kısmı, başka bir oyuncu hariç (sahadaki oyuncu) sınır
çizgilerinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye temas ediyorsa, o oyuncu, saha dışıdır.
Aşağıdakilerden biri oluşmuşsa, top saha dışı kabul edilir:
-Saha dışındaki bir oyuncuya veya başka bir kişiye dokunmuşsa.
-Sınır çizgisinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye dokunduğunda..
-Arkalık desteklerine, arkalığın arka yüzüne veya sahanın üzerindeki herhangi bir nesneye dokunduğunda.
Kural: Top saha dışına çıkarken bir oyuncudan başka bir şeye dokunmuş olsa dahi, topa en son temas eden oyuncu, topun dışarı çıkmasına neden olmuş kabul edilir. Eğer top sınır çizgileri üzerinde veya dışındaki bir oyuncununun dokunması veya ona temas etmesi sonucu saha dışına çıkarsa, o oyuncu topun dışarı çıkmasına neden olmuş sayılır. Bir oyuncu tutulmuş top sırasında sınır çizgileri dışına çıkar veya kendi geri sahasına dönerse, hava atışını gerektiren durum doğar.
Dripling
Tanım: Dripling, oyun sahasında canlı bir topu kontrol eden oyuncunun topu yere atması, tiplemesi,
yuvarlaması veya başka bir oyuncuya dokunmadan topu yerde sektirmesi ve topa tekrar dokunması ile başlar. Dripling, oyuncunun topa aynı anda iki eliyle dokunmasıyla veya topu bir ya da iki elinde
tutmasıyla sona erer. Dripling sırasında oyuncu topu havaya atabilir ancak top zemine veya başka bir ouyuncuya temas etmeden topa dokunamaz. Top oyuncunun eline temas etmediği sürece, atacağı adım sayısı ile ilgili bir kısıtlama yoktur. Oyun sahasındaki canlı bir topu istem dışı kaybedip, yeniden kontrolüne alan oyuncu fumble (fambıl) yapmış sayılır.
Aşağıdakiler dripling kabul edilmez:
-Sayı amacıyla peşpeşe atışlar.
-Driplingin başında veya sonunda topun istem dışı elden kaçırılması. (fumble).
-Topun kontrolünü kazanmak için diğer oyuncular arasındaki topa vurmak.
-Bir başka oyuncunun kontrolündeki topa vurmak.
-Pas arasına girip,topu keserek kontrolüne almak.
-Yürüme ihlali yapmadan ve yere düşürmeden tutmak koşuluyla topu elden ele atmak.
Kural : Bir oyuncu driplingini tamamladıktan sonra, aşağıdaki nedenlerle topun kontrolünü kaybetmedikçe, ikinci defa dripling yapamaz: Sayı amacıyla oyun sahasından yapılan atışlar. Bir rakip oyuncunun topa temas etmesi. Rakibin pas arasına girerek topa dokunması veya fumble dan sonra topa dokunması.
Topla yürüme
Tanım :Topla yürüme, oyun sahasında canlı bir topu tutarken, bir veya iki ayağın herhangi bir yönde bu kuralda belirtilen sınırları aşarak yapılan illegal hareketlerdir. Pivot hareketi oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun, bir ayağını yerden kaldırmadan diğer ayağı ile herhangi bir yöne bir ya da daha fazla adım atarak yaptığı legal bir harekettir. Bu hareket sırasında oyuncunun kaldırmadığı ayak, pivot ayağıdır.
Kural : Oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun pivot ayağını belirleme:
İki ayağı da zeminle temas halindeyse;
-Ayaklarından birini kaldırdığında, diğer ayağı pivot ayağı olur.
-Hareket halindeyse veya dripling yapıyorsa;
-Ayaklarından biri yere temas ediyorsa, bu ayağı pivot ayağı olur.
-İki ayağı da havada ise ve aynı anda iki ayağının üzerine düşerse, daha sonra ayaklarından birini kaldırdığında diğer ayağı pivot ayağı olur..
-İki ayağı da havada ise ve önce bir ayağının üzerine düşerse, bu ayağı pivot ayağı olur. Bir ayağının üzerine düşüp tekrar sışrayarak aynı anda iki ayağını üzerine düşerse, hiçbir ayağını pivot ayağı olarak kullanamaz.
Oyun sahasında canlı bir topu kontrol ederken pivot ayağını belirleyen oyuncunun topla ilerlemesi:
-Her iki ayağı da yerdeyse:
-Driplinge başlamak için, top elden çıkarılmadan önce pivot ayağı kaldırılamaz.
-Oyuncu pas vermek veya şut atmak için, oyuncu pivot ayağının üzerinde sıçrayabilir ancak iki ayağından biri yere temas etmeden önce topu elinden çıkarmış olmalıdır.
Hareket halindeyse:
-Şut atmak veya pas vermek için bir veya iki ayağını kaldırabilir,bir veya iki ayağı zemine temas etmeden önce top elinden çıkmalıdır.
-Driplinge başlamak için, top elinden çıkmadan pivot ayağını kaldıramaz. Bir oyuncu, hiçbir ayağı pivot ayağı değilken stop yaptığında;
-Driplinge başlarken top elinden çıkmadan hiçbir ayağını yerden kaldıramaz,
-Şut atmak veya pas vermek için bir veya iki ayağını kaldırabilir ancak top elinden çıkmadan hiçbir ayağı yere temas edemez.
Düşme, ayağı kayma veya yere oturma:
Bir oyuncunun topu tutarken yere düşmesi, yerde uzanırken veya otururken topun kontrolünü elde etmesi legaldir. Bir oyuncu topu tutarken kayar, yuvarlanır veya ayağa kalkmaya teşebbüs ederse, bu bir ihlaldir.
Üç saniye
Kural: Bir oyuncu, takımı sahada canlı bir topu kontrol ederken,top ön sahadayken ve saat çalışırken,
rakibine ait kısıtlamalı alanda birbirini izleyen üç (3) saniyeden fazla kalamaz.
Şu durumdaki oyunculara izin verilir:
-Kısıtlamalı alanı terk etmeye çalışanlara.
-Kendisi veya bir takım arkadaşı sayı için atış halindeyken kısıtlamalı alanda ise ve top oyuncunun elini terk etmiş veya terk etmek üzere ise.
-Şut atmak için kısıtlamalı alanda dripling yaparken, kısıtlamalı alanda 3 saniye civarında bulunmuşsa.
Bir oyuncunun kısıtlamalı alan dışına çıkmış kabul edilebilmesi için, her iki ayağının da kısıtlamalı alan dışına basmış olması gereklidir.
Yakından savunulan oyuncu
Tanım : Oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncu, en fazla 1 m içinde rakibi tarafından aktif olarak
savunuluyorsa, o oyuncu yakından savunuluyor, demektir.
Kural : Yakından savunulan bir oyuncu 5 saniye içinde pas vermeli, şut atmalı veya dripling yapmalıdır.
Sekiz saniye
Tanım : Bir takımın geri sahası; takımın sepeti, arkalığın oyun sahasına bakan kısmı ile takımın sepeti
arkasındaki dip çizgi, kenar çizgileri ve orta çizginin tamamı ile sınırlanan sahadan oluşur.28.1.2 Bir takımın ön sahası, rakibin sepeti, rakibin arkalığının oyun sahasına bakan kısmı ile rakibin sepetinin arkasındaki dip çizgi, kenar çizgiler ve orta çizginin yakın kenari ile sınırlanan sahadan oluşur.
Şu durumlarda top bir takımın ön sahasına geçmiş kabul edilir:
-Top ön sahaya temas ettiğinde.
-Top ön sahaya temas eden bir oyuncuya veya hakeme temas ettiğinde.
Kural: Bir takım canlı bir topu kendi geri sahasında kontrol ettiğinde, bu oyuncunun takımı topu 8 saniye içinde ön sahaya geçirmelidir. Topu daha önce kontrol eden takım, aşağıdaki nedenlerden dolayı topu yine kendi sahasından oyuna sokacaksa, 8 saniye kaldığı yerden devam eder:
-Topun saha dışına çıkması.
-O takımdan bir oyuncunun sakatlanması.
-Hava atışı durumu doğması..
-Çift faul.
-Her iki takımın yaptığı faullerin birbirini götürmesi.
Yirmidört saniye
Kural : Bir oyuncu oyun sahasında canlı bir topun kontrolünü eline geçirdiğinde, onun takımı 24 saniye içinde sayı için şut atmak zorundadır. Şut sırasında 24 saniye ihlalinin meydana gelmemesi için:
Top atış yapan oyuncunun elini, 24 saniye aygıtı sesli işaret vermeden terk etmiş olmalı ve, Top oyuncunun elini terk ettikten sonra ya çemberden geçmeli ya da çembere temas etmeli. 24 saniyenin bitimine yakın şut atılmış ve top havada iken 24 saniye aygıtı sesli işaret. Takımlardan biri topu kontrol ederken veya top hiçbir takımın kontrolünde değilken 24 saniye aygıtı yanlışlıkla sesli işaret verirse, sinyal dikkate alınmaz ve oyun devam eder. Ancak bu durum, takımlardan birini dezavantajlı duruma düşürüyorsa, oyun durdurulup 24 saniye düzeltilir ve topu kontrol eden takım, topu oyuna sokar.
Cezası: Top, hakem tarafından oyunun durdurulduğu yere en yakın kenar çizgisinden(arkalığın altı hariç) oyuna sokulması için karşı takıma verilir.
Topun geri sahaya dönmesi
Tanım : Top aşağıdaki durumlarda o takımın geri sahasına dönmüş sayılır:
-Top geri sahaya temas etmişse.
-Top vücudunun herhangi bir kısmı geri sahaya temas eden oyuncuya veya geri sahaya temas eden hakeme dokunmuşsa. Bir takım ön sahada topun kontrolünü elinde bulundururken aşağıdaki durumlarda topun geri sahasına dönmesine neden olur: O takımdan bir oyuncu, ön sahada topa en son dokunmuş ve yine o oyuncu veya o takımdan bir başka oyuncu geri sahada topa ilk dokunan oyuncu olmuşsa. O takımdan bir oyuncu geri sahada topa son dokunan oyuncu ise ve top ön sahaya temas ettikten sonra o oyuncu veya o takımdan bir başka oyuncu geri sahadayken topa dokunmuşsa. Bu kısıtlama, topun oyuna sokulması da dahil, ön sahadaki tüm durumlar için geçerlidir.
Kural : Canlı bir topu kontrol eden takımın oyuncusu topun kurallara uygun olmayan şekilde geri sahasına dönmesine neden olamaz.
Topa ve aksama müdahale
Tanım : Sahadan veya serbest atıştan yapılan atış: Atışı yapan oyuncunun elini terk ettiğinde başlar.
Şu durumlarda sona erer:
-Çembere üstten girer ve sepetin içinde kalır veya sepetten geçerse.
-Çemberden geçme olasılığını kaybettiğinde.
-Çembere temas ettiğinde.
-Zemine temas ettiğinde.
-Top öldüğünde.
Kural : Sahadan atılan şutta topa müdahale topun tamamı çember seviyesinin üzerindeyken bir oyuncu topa temas ettiğinde şu durumlarda oluşur: vermişse,
-Top çemberden geçerse, ihlal söz konusu değildir.
-Top çembere temas ederse, ihlal söz konusu değildir.
-Top arkalığa temas etmiş (çembere değil) veya çembere temas etmemiş ve rakip takımdan bir oyuncu topu derhal ve net şekilde kontrol etmişse, sesli işaret dikkate alınmaz ve oyun devam eder.
-Bu durumlarda topa ve aksama müdahale ile ilgili kısıtlamalar geçerlidir.
Uygulama : Oyun hakemler tarafından, iki takımı da ilgilendirmeyen bir nedenle (24 saniye aygıtı
yanlışlıkla başa alınırsa,vb), veya topu kontrolünde bulundurmayan takımla ilgili bir nedenle durdurulmuşsa, daha önce topu kontrolünde bulunduran takım topu oyuna sokar ve 24 saniye başa alınır. Bununla birlikte, eğer 24 saniyenin başa alınması takımlardan birini dezavantajlı duruma sokuyorsa, top yeniden oyuna sokulurken 24 saniye, kaldığı yerden devam ettirilir. Top çembere doğru giderken inmekte ise. Top arkalığa temas etmişse. Serbest atışta topa müdahale, atıştan sonra top çembere doğru giderken ve çembere
temas etmemişken topa dokunulduğunda oluşur.
Topa müdahale kısıtlaması şu durumlara kadar devam eder:
-Topun çemberden geçmeyeceği anlaşılana kadar.
-Top çembere çarpana kadar.
Sahadan atılan şutlarda, şu durumlarda aksama müdahale meydana gelir:
-Top çemberle temas halindeyken bir oyuncu çembere veya arkalığa temas ederse.
-Bir oyuncu çembere elini alttan sokar ve topa dokunursa.
-Top çemberin içindeyken bir savunma oyuncusu topa veya çembere temas ederek topun çemberden geçmesini engellerse.
-Bir savunma oyuncusu çemberi veya arkalığı sallayarak hakemlere göre bunun sonucu topun çemberden geçmesini engellemişse.
-Bir hücum oyuncusu çemberi veya arkalığı sallayarak hakemlere göre bunun sonucu topun çemberden geçmesini sağlamışsa.
Serbest atış sırasında şu durumlarda aksama müdahale meydana gelir:
Daha sonra kullanılacak başka serbest atışlar varken ve serbest atışta topun çemberden geçme olasılığı bulunurken bir oyuncu topa, çembere veya arkalığa dokunursa. Bir oyuncu son veya tek serbest atış sırasında, top çemberle temas halindeyken çember veya arkalığa dokunursa. Bir oyuncu elini çembere alttan sokar ve topa dokunursa. Son veya tek serbest atışta bir savunma oyuncusu topun çemberden geçme olasılığı varken ve top çembere çarptıktan sonra, arkalığı veya çemberi sallayarak hakemlere
göre topun çembere girmesini engellemişse. Son veya tek serbest atışta bir hücum oyuncusu topun çemberden geçme olasılığı varken ve top çembere çarptıktan sonra, arkalığı veya çemberi sallayarak hakemlere göre topun çemberden geçmesini sağlamışsa.
Sahadan yapılan atışta top havada ise ve daha sonra:
-Bir hakem düdük çalmışsa.
-Oyun saati bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işaret vermişse.
-Topun çemberden geçme olasılığı varsa, top çembere çarptıktan sonra hiçbir oyuncu bu topa dokunamaz.
-Topa ve aksama müdahale ile ilgili kısıtlamalar geçerlidir.
Cezası : İhlal hücum oyuncu tarafından yapılmışsa, sayı verilmez. Kurallara göre uygulama yoksa , top
serbest atış çizgisinin uzantısından, oyuna sokması için rakip takıma verilir.
İhlali savunma oyuncusu yapmışsa, hücum eden takım şunları kazanır:
-İhlal serbest atış sırasında yapılmışsa 1 sayı.
-Atış 2 sayılık bölgeden yapılmışsa 2 sayı.
-Atış 3 sayı bölgesinden yapılmışsa 3 sayı.
-Top çemberden geçmiş gibi işlem yapılır..
İhlal, son veya tek serbest atış sırasında savunma oyuncusu tarafından yapılmışsa, Hücum eden takıma 1 sayı verilir ve ihlali yapan savunma oyuncusu teknik faul ile cezalandırılır
FAULLER
Fauller
Tanım : 10 oyuncunun dar bir alanda belirli bir hızla hareket ettiği oyunda temas kaçınılmazdır.
Faul, rakiple illegal temas ve/veya sportmenlikdışı davranışlar konusunda kuralların ihlal
edilmesidir. Cezasına bakılmaksızın bir takım için herhangi bir sayıda faul verilebilir. Verilen bütün fauller
sayı cetveline kaydedilecek ve kurallara göre cezaları uygulanacaktır.
Temas
Silindir prensibi Silindir prensibi bir oyuncunun sahada etrafında hayali silindir ile işgal ettiği alan olarak
tanımlanır. Bu tanım oyuncunun üzerindeki boşluğu da içerir ve şu sınırlarla belirlenir:
-Önde avuç içleri,
-Arkada kalça,
-Yanlarda kol ve bacakların dışa bakan yüzeyleri.
-Eller ve kollar, ayakların uzantısını taşmamak ve dirseklerden bükülü olmak koşuluyla torsonun önünde olabilir. Oyununcunun ayakları arasındaki mesafe, oyuncunun boyuyla orantılı olmalıdır.
Diyagram 5- Silindir prensibi
Dikeylik prensibi : Oyun sırasında oyun sahasında her oyuncu, başka bir rakip oyuncu tarafından işgal
edilmemiş her yeri (silindiri) kullanma hakkına sahiptir. Bu prensip, oyuncunun zeminde işgal ettiği alanı, üzerindeki boşluğu ve sıçradığında altında kalan boşluğu oyuncunun adına korur. Oyuncu dikey pozisyonunu (silindirini) terk ettiğinde ve kendi dikey pozisyonunda (silindirinde) rakip bir oyuncu ile vücut teması meydana geldiğinde bu temastan dikey pozisyonunu (silindirini) terk eden oyuncu sorumludur.
Savunma oyuncusu yerden dikey sıçradığı (kendi silindirinin içinde) veya ellerini veya kollarını kendisi silindiri içinde yukarı kaldırdığı için cezalandırırılmamalıdır.. İster yerde, ister havada olsun hücum oyuncusu legal savunma pozisyonunu almış olan savunma oyuncusuna aşağıdakileri yapmak suretiyle temasa neden olamaz:
-Kendisine yer açmak için kollarını kullanamaz.
-Sahadan atış yaparken, atış sırasında veya hemen sonrasında bacaklarını veya kollarını açarak temasa neden olamaz..
Kurallara uygun savunma pozisyonu
Bir savunma oyuncusu şu durumlarda legal savunma pozisyonunu almış sayılır:
-Yüzü rakibe dönük olmalı.
-Her iki ayağı yerde olmalı.
Legal savunma pozisyonunda silindir oyuncunun bulunduğu zeminden üzerindeki tavana kadar uzanır. Oyuncunun ellerini ve kollarını başının üzerinde kaldırabilir veya dikey olarak sıçrayabilir, ancak silindirinin dışına çıkartamaz.
Topu kontrol eden oyuncunun savunması
Topu kontrol eden (tutan veya dripling yapan) oyuncunun savunulmasında zaman ve mesafe faktörleri dikkate alınmaz. Toplu oyuncu en yakından savunulmayı beklemeli ve rakibi saniyeden daha kısa bir süre
içinde bile olsa, önünde legal savunma pozisyonunu almışsa, durmaya veya yön değiştirmeye hazır olmalıdır. Savunma oyuncusu legal savunma pozisyonunu alırken, temasa neden olmamalıdır. Legal savunma pozisyonu alan oyuncu, rakibini savunmak için daha sonra hareket edebilir Legal savunma pozisyonunu almış olan savunma oyuncusu, darbenin şiddetini azaltmak veya sakatlıktan korunmak için silindirinin içinde dönebilir. Savunma oyuncusunun yukarıdaki koşulları yerine getirmesi halinde, faule elinde top olan hücum oyuncusunun neden olduğu kabul edilir.
Topu kontrol etmeyen oyuncusunun savunulması
Topun kontrolünü elinde bulundurmayan oyuncu o y u n s ahas ı nda serbestçe hareket etme ve başka bir oyuncunun işgal etmediği herhangi bir yeri kullanma hakkına sahiptir. Topsuz oyuncunun savunmasında zaman ve mesafe faktörleri dikkate alınır. Bir savunma oyuncusu, hareket etmekte olan rakibinin durmasına ya da yön değiştirmesine olanak vermeyecek kadar az zaman ya da mesafe bırakarak hareket alanının üzerinde ve/veya yakınında pozisyon alamaz. Bu mesafe, rakibinin hızıyla doğru orantılı olarak 1 adımdan az ve 2 adımdan fazla olamaz. Bir oyuncu savunma pozisyonunu alırken zaman ve mesafe faktörlerini göz önünde bulundurmazsa ve rakibi ile arasında temas meydana gelirse, temastan savunma oyuncusu sorumludur. Bir savunma oyuncusu kurallara uygun savunma pozisyonu aldıktan sonra, rakibini savunmak için hareket edebilir. Rakibinin kendisini geçmesini engellemek için kollarını, omuzlarını, kalçasını veya bacaklarını açamaz. Sakatlanmaya karşı kendini korumak için silindiri içinde dönebilir veya kollarını vücuduna yakın bir şekilde önünde tutabilir.
Havadaki oyuncu
Oyun sahasındaki herhangi bir noktadan sıçrayan oyuncunun aynı yere düşme hakkı vardır. Sıçrayan bir oyuncu sıçradığı sırada, düşeceği yerde ve sıçradığı nokta ile düşeceği yer arasında rakip oyuncu olmaması koşuluyla, oyun sahasında sıçradığından başka bir noktaya düşebilir. Sıçrayan bir oyuncu yere indikten sonra hızını alamayarak düştüğü noktasının ilerisinde legal savunma pozisyonunu almış rakibine temas ederse, bu temastan kendisi sorumludur. Havadaki bir oyuncunun altına girip temasa neden olmak genellikle sportmenlikdışı fauldur, hatta bazı durumlarda diskalifiye edici faul bile olabilir.
Perdeleme: Legal ve illegal
Perdeleme topu kontrolünde bulıundurmayan rakibinin oyun sahasında istediği bir noktaya gitmesini geciktirmeye ya da engellemeye dönük bir girişimdir.
Perdeleme savunma şu durumlarda legaldir:
-Temas meydana geldiğinde kendi silindiri içinde hareketsiz ise.
-Temas meydana geldiğinde her iki ayağı zeminle temas halinde ise.
-Perdeleme şu durumlarda illegaldir:
-Temas meydana geldiğinde hareketli ise.
-Temas meydana geldiğinde hareketsiz duran rakibinin görüş alanı dışında perdeleme yaparken yeterli mesafeyi bırakmamış ise.
-Temas meydana geldiğinde hareket halindeki rakibine karşı zaman ve mesafe faktörlerini göz önünde bulundurmamış ise.
- Perdeleme hareketsiz duran bir rakibin görüş alanı içinde (önden ya da yandan) yapılırsa, perdelemeyi yapan oyuncu, temas etmemek koşuluyla rakibine istediği kadar yaklaşabilir.
-Perdeleme hareketsiz duran bir rakibin görüş alanı dışında yapılırsa, perdelemeyi yapan oyuncu, rakibinin perdeye temas etmeden 1 normal adım atmasına olanak sağlayacak kadar mesafe bırakmalıdır. Rakip hareket halindeyse, zaman ve mesafe faktörleri dikkate alınır.
-Perdeleme yapan oyuncu, rakibin durarak veya yön değiştirerek perdeden kurtulmasına olanak verecek kadar mesafe bırakmalıdır.
- Bırakılacak mesafe 1 adımdan az, 2 adımdan fazla olmayacaktır.
-Perdeleme yapılan oyuncu, legal perdeleme yapan oyuncuya yapacağı temaslardan sorumludur.
Şarj: Şarj, rakip oyuncunun torsosuna toplu ya da topsuz olarak itme veya çarpma şeklinde yapılan
kişisel temastır.
Kapatma : Kapatma, toplu ya da topsuz hareket eden bir oyuncunun ilerlemesini illegal şekilde engelleyen
Kişisel temastır. Perdeleme yapmak isteyen oyuncu hareketli, rakibi ise hareketsizken veya kendisinden
uzaklaşırken temas meydana gelirse,perdeleme yapan oyuncu kapatma faulü yapmış olur. Bir oyuncu topla ilgilenmeden, yüzü rakibe dönük olarak pozisyon alır ve rakibi ile birlikte hareket ederse, başka faktörler söz konusu olmadıkça, meydana gelebilecek temaslardan sorumludur. Başka faktörler söz konusu olmadıkça ifadesi, perdelenen oyuncunun bilerek itilmesi, yüklenilmesi ve tutulmasını içerir. Bir oyuncu sahada pozisyon alırken kollarını veya dirseklerini silindirinin dışına çıkarabilir ancak rakibi o bölgeye gelmişse veya o bölgeden geçiyorsa, kollarını ve dirseklerinin silindirinin içinde almalıdır. Oyuncunun kolları veya dirsekleri silindirinin dışındayken temas meydana gelmişse, bu oyuncu kapatma veya tutma faulü yapmış olur.
Rakibe elle veya kolla temas : Rakine elle temas, tek başına kurallara aykırı bir hareket değildir.
Böyle bir durumda hakem öncelikli olarak temas eden oyuncunun bir avantaj elde edip etmediğini değerlendirmelidir. Temasın sorumlusu olan oyuncu, rakibinin serbest hareket etmesini engelliyorsa, bu durumda faul söz konusu olur. Ellerin veya açılmış kolların kurallara aykırı kullanılması, savunma oyuncusunun toplu ya da topsuz bir rakibe sahada hareket etmesini engellemek için, elle veya kolla temas etmesi ve sürdürmesiyle başlar. Toplu veya topsuz rakibe tekrar tekrar dokunmak ya da dürtmek, oyunun sertleşmesine neden olabileceği için fauldür.
Toplu oyuncu, aşağıdakileri yaptığında faule neden olur:
Haksız avantaj sağlamak amacıyla kolunu veya dirseğini savunma oyuncusuna dolarsa. ancak kollarını, omuzlarını, kalçalarını veya bacaklarını uzatarak dripling yapan oyuncunun onu geçmesini engellemeye çalışamaz..
Hakemler, toplu oyuncunun savunulması sırasındaki kapatma/şarj değerlendirmesini yaparken, şu ilkeleri dikkate almalıdır:
-Savunma oyuncusunun yüzü toplu oyuncuya dönük ve her iki ayağı yerde, legal savunma pozisyonunu almış olmalıdır.
-Savunma oyuncusu legal savunma pozisyonu için hareketsiz durabilir, dikey sıçrayabilir, yanlara veya geriye doğru hareket edebilir..
-Savunma oyuncusu toplu oyuncuya doğru olmamak koşuluyla, yanlara ve geriye hareket edip legal savunma pozisyonunu korumak için bir ya da iki ayağını bir an için yerden kaldırabilir..
-Temas, savunma oyuncusunun torsosuna meydana geldiğinde savunma oyuncusunun çarpışma noktasına daha önce geldiği kabul edilir.
-Savunma oyuncusunun topla oynamasını veya oynamaya çalışmasını engellemek, ya da savunma oyuncusuyla arasındaki mesafeyi açmak amacıyla iterse.
-Dripling yaparken, rakip oyuncunun topu kazanmasını engellemek için kolunu açması.
Aşağıdaki nedenlerle topsuz bir hücum oyuncusunun rakibini itmesi fauldür:
-Topu serbestçe alabilmek.
-Savunma oyuncusunun topla oynamasını veya oynamaya çalışmasını engellemek.
-Savunma oyuncusu ile arasında daha fazla mesafe yaratmak.
Post oyunu : Dikeylik (silindir) prensibi, post oyununda da uygulanır. Post pozisyonundaki hücum oyuncusu ve onu savunan rakibi birbirlerinin dikeylik (silindir) hakkına uymalıdır. Post pozisyonundaki savunma veya hücum oyuncusunun, rakibini omuz veya kalçasıyla iterek pozisyonunu bozması ya da açık dirsekleriyle, kollarıyla, dizleriyle veya vücudunun herhangi bir bölümünü kullanarak rakibinin hareket serbestliğini engellemesi fauldür.
Arkadan yapılan illegal savunma
Arkadan yapılan illegal savunma, hucüm oyuncusuna rakibi tarafından arkadan yapılan kural dışı temastır. Savunma oyuncusunu topla oynama isteği kuraldışılığı ortadan kaldırmaz.
Tutma : Tutma rakip oyuncunun serbest hareket etmesini kısıtlayan kişisel temastır. Temas (tutma) vücudun herhangi bir kısmı ile olabilir.
İtme : İtme, topu kontrolünde bulunduran veya bulundurmayan rakibini vuücudunun herhangi bir
kısmıyla zor kullanarak hareket ettirmesi veya harekete zorlamasıyla oluşan illegal temastır.
Kişisel faul
Tanım : Kişisel faul top ölü veya canlı iken bir oyuncunun rakibine yaptığı temaslı bir fauldür. Bir
oyuncu kollarını, ellerini, dirseklerini, kalçasını, ayaklarını kullanarak veya vücudunu normalin dışında bir pozisyona getirerek (silindirinin dışına çıkararak) rakip oyuncuyu tutamaz, önünü kapatamaz, itemez, çelme takamaz, ilerlemesini engelleyemez, sertliğe ve şiddete başvuramaz.
Cezası : Bu kurala aykırı hareket eden oyuncuya kişisel faul verilecektir.
Faul, atış halinde olmayan oyuncuya yapılmışsa: Oyun, faul yapılan takımın, faulün yapıldığı noktaya en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokması ile devam edilir. Faul yapan takımın, takım faul sayısı dolmuşsa, (Takım faulleri: Cezası) uygulanır.
Faul atış halindeki oyuncuya yapılmışsa, bu oyuncu atışın yapıldığı yere göre serbest atış(lar)
kullanır: Sayı başarılmışsa sayılır vemoyuncuya 1 serbest atış hakkı verilir . Sayı girişimi 2 sayılık bölgeden yapılmış ve başarılı olmamışsa, oyuncuya 2 serbest atış hakkı verilir. Sayı girişimi 3 sayılık bölgeden yapılmış ve başarılı olmamışsa, oyuncuya 3 serbest atış hakkı verilir. Oyuncu bir periyodun veya uzatma periyodunun bittiğini belirten oyun saatinin veya 24 saniye aygıtının sesli işaretinin verildiği sırada veya hemen öncesinde faule maruz kalırsa ve top bu sırada henüz elinde ise, sayı girişimi başarılı da olsa sayı verilmez ve oyuncu atış yaptığı bölgeye göre 2 ya da 3 serbest atış kullanır.
Çift faul
Tanım : Çift faul, iki rakip oyuncunun birbirlerine karşı aşağı yukarı aynı zamanda yaptıkları kişisel fauldür.
Cezası : Her iki oyuncuya birer kişisel faul kaydedilir, serbest atış attırılmaz.
Eğer çift faul yaklaşık olarak aynı zamanda olmuşsa oyun aşağıdaki şekilde devam eder:
Başarılmış bir sayı, son veya tek serbest atış başarılı olmuşsa, sayı yiyen takım dip çizginin herhangi bir yerinden topu oyuna sokar. Topu kontrol eden veya kontrol etme hakkını kazanan takım, faullerin olduğu noktaya en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokar. Top hiçbir takımın kontrolünde değilse ve hiçbir takım topu kontrol etme hakkına sahip Değilse, hava atışı durumu doğar.
Sportmenlikdışı faul
Tanım : Sportmenlikdışı faul hakemlere göre kuralların ruhuna ve amacına uygun olmayan şekilde, doğrudan topla oynamaya yönelik olmayan temaslı bir oyuncu faulüdür. Sportmenlikdışı faul değerlendirmesi, oyun boyunca tutarlılık göstermelidir. Hakem oyuncunun niyetini değil, hareketi değerlendirmelidir. Sportmenlikdışı faul değerlendirmesi yapılırken, hakemler şu prensipleri gözetmelidir:
Bir oyuncunun topla oynama yönünde çabası yokken temasa neden olursa, bu sportmenlikdışı fauldür.
Bir oyuncu topla oynama çabası içindeyse ancak sertlik içeren bir temasa neden olursa, bu
sportmenlikdışı fauldür. Bir oyuncu, kurallara uygun olarak oynama çabası içindeyken bir faul yaparsa (normal basketbol oyunu faulü), bu sportmenlikdışı bir faul değildir.
Cezası : Bu kurala uygun hareket etmeyen oyuncuya sportmenlikdışı faul verilir.
Faul yapılan oyuncu serbest atış(lar) kullanır ve daha sonra oyunun sürecine göre aşağıdakilerden biri uygulanır:
-Hakem masasının karşı tarafındaki kenar çizginin orta noktasından top oyuna sokulur..
-Birinci periyodun başlaması için hava atışı yapılır.
Serbest atış sayısı şu şekilde olacaktır:
Sportmenlikdışı faul, atış halinde olmayan bir oyuncuya yapılmışsa, bu oyuncu 2 serbest atış kullanır.
Sportmenlikdışı faul, atış halindeki bir oyuncuya yapılmış ve atış başarılı olmuşsa, faul yapılan oyuncu 1 serbest atış kullanır. Sportmenlikdışı faul atış halindeki oyuncuya yapılmış, ancak atış başarılı olmamışsa, faul yapılan oyuncu atış bölgesine göre 2 ya da 3 serbest atış kullanır.
Diskalifiye edici faul
Tanım : Bir oyuncu, yedek oyuncu,takım mensubu olup maç lisetesinde yer almayan oyuncu, antrenör,
antrenör yardımcıları veya takımın diğer ilgilileri tarafından göze çok batan sportmenlikdışı hareketleri, diskalifiye edici fauldür. Ayrıca, aynı maçta iki sportmenlikdışı faul alan oyuncu diskalifiye edilir.
Antrenör şu durumlarda diskalifiye edilir:
-Kendi sportmenlikdışı davranışları nedeniyle 2 teknik faul (C) almışsa.
-Antrenör yardımcıları, yedek oyuncular ve takım ilgililerinin sportmenlik dışı faul almışsa.