LAL
Moderatör
Karadeniz Şivesi, Karadeniz ağızı, Karadeniz Bölgesi Sözlüğü
Karadeniz Bölgesine ait bazı yerel şive(ağız) örnekleri;
A
Abrul: Nisan
Accuk: Azıcık
Ahaca: İşte burada
Alamuk: Yağmurdan sonra güneşin bulutların arasından tesirli bir şekilde vurması
Anlak: Meydan
Azuk: Yiyecek
B
Bacca: bahçaBahçe, fındık bahçesi
Bayak: Az önce, demin
Bece: Bu gece
Bezene: Bezelye
Bıldır: Geçen sene
Bibi: Büyük hala
Böğün: Bugün
Bulaşuk: İspiyoncu
C
Cıbıldak: Çıplak
Cıdık: Tuzak
Cıftır: gibiÇok hızlı bir şekilde
Cılga: İnce su yolu
Cımbış: Komik, şaka
Ç
Çakır Gözlü1) Renkli gözlü 2) Ela gözlü
Çileklik Çalı çileği. Yaprağından çorba yapılır
Çömen:Otluk
Çöten: Darı anbarı
Çömez:Ufak çocuk
Çükelik,Çükelük: Çökelek
Çürük Ayı: Temmuz ayı. Ağustos ve Temmuz çürüklük ayları olarak bilinir.
D
Da: Anlamı güçlendiren ek
Dadduk: Sevimli, tatlı
Değermen: Değirmen
Depebızdık: Takla
Düşün: Mola, ara
E
Ebeguşağa: Gökkuşağı
Elguvan: Mor renkli bir çiçek, ergüvan
Encamı: Topu topu
Ey: Bir seslenme edası
Ey vermek: Seslenmek, çağıran kişiye cevap vermek
Eyhe: Sana göre hava hoş
Eylenmek: Oyalanmak
F
Fene: Çok
Fer: Derman, hal, kuvvet
Fırfıkıç: Ağzına kadar dolu
Fırtana: Fırtına
G
Gaccuk: Kadar
Galemlik: Bacanın üstüne, kuşların yuva yaptığı bölüm, bir nevi baca kapağı
Gelçek: Merdiven
Guytak: Çukur, kuytu
Güman: Umut
Güni: Güney
Güzine: Bir tür soba
Ğ
Ğeçi, Geçi: Pis kötü şey, kötü insan, domuz
H
Ha: Anlamda kesinliği artıran bir nevi önek
Haböle,Haşöle Haole: Böyle, şöyle, öyle
Haccak: Güzel
Haçan: 1) Madem 2) Ne zaman
Haçan ki: Ne zaman ki
Halik: Küçük taş
Halpıtmak: Yoğurt yemek
Happak: Sade yoğurt
Henki: Yaşlı, ihtiyar
Henkimek: İhtiyarlamak
Heysin: Hasan adının yöresel söylenişi
I
ImıkIlık: ne sıcak ne de soğuk
İ
İçlik: Gömlek
İleki gün,Lekigün: Önceki gün
K
Katuk: Ayran
Kemçük: Biçimsiz, çukurca
Kiraz Ayı: Haziran ayı
L
Löç: Çok ıslak, suya doymuş
Lülemek: Bir şeyin ucunu yontmak
M
Mabeyin: Oda
Mandalin: Mandalina
Mundar: Pis
Mühkem: Sağlam
N
Nene: Nine, babaanne ve anneanne
O
Oslama: Boşuna
Oyrak: Çukur arazi
Ö
Öğürsemek,Örsemek: İneğin boğa istemesi
P
Paçka: Küçük ev, serentiye benzer yapı
Palak: Ayı yavrusu
Palan: İnce minder
R
Rafan gitmek: Çok hızlı ilerlemek
S
Sağrak: Yağ saklama kabı
Sahan: Bakır kap, tabak
imelek: Uyuşuk
Süflü: Pasaklı
Ş
Şavgu: Şevki adının yöresel söylenişi
Şişek: Genç erkek koyun
T
Ta: Daha
Tırmıt: Mantar
Tili: Yemek seçen
Tüğüm: Düğüm
U
Ula: Bir hayret ve sesleniş nidası
Uşak: Erkek evlat
Uy: bir hayret nidası
Ü
Üzüm Ayı: Ekim Ayı
V
Vire: Daima, devamlı
Y
Yal: İnek yemeği
Yane: Ne sandın?
Yarmaça: Yarılmış odun
Yayuk1) Ayran 2): İçinde bu ayranın yapıldığı tahtadan ve uzunca eşya
Yesir: Ebelemece türü bir oyun
Karadeniz Bölgesine ait bazı yerel şive(ağız) örnekleri;
A
Abrul: Nisan
Accuk: Azıcık
Ahaca: İşte burada
Alamuk: Yağmurdan sonra güneşin bulutların arasından tesirli bir şekilde vurması
Anlak: Meydan
Azuk: Yiyecek
B
Bacca: bahçaBahçe, fındık bahçesi
Bayak: Az önce, demin
Bece: Bu gece
Bezene: Bezelye
Bıldır: Geçen sene
Bibi: Büyük hala
Böğün: Bugün
Bulaşuk: İspiyoncu
C
Cıbıldak: Çıplak
Cıdık: Tuzak
Cıftır: gibiÇok hızlı bir şekilde
Cılga: İnce su yolu
Cımbış: Komik, şaka
Ç
Çakır Gözlü1) Renkli gözlü 2) Ela gözlü
Çileklik Çalı çileği. Yaprağından çorba yapılır
Çömen:Otluk
Çöten: Darı anbarı
Çömez:Ufak çocuk
Çükelik,Çükelük: Çökelek
Çürük Ayı: Temmuz ayı. Ağustos ve Temmuz çürüklük ayları olarak bilinir.
D
Da: Anlamı güçlendiren ek
Dadduk: Sevimli, tatlı
Değermen: Değirmen
Depebızdık: Takla
Düşün: Mola, ara
E
Ebeguşağa: Gökkuşağı
Elguvan: Mor renkli bir çiçek, ergüvan
Encamı: Topu topu
Ey: Bir seslenme edası
Ey vermek: Seslenmek, çağıran kişiye cevap vermek
Eyhe: Sana göre hava hoş
Eylenmek: Oyalanmak
F
Fene: Çok
Fer: Derman, hal, kuvvet
Fırfıkıç: Ağzına kadar dolu
Fırtana: Fırtına
G
Gaccuk: Kadar
Galemlik: Bacanın üstüne, kuşların yuva yaptığı bölüm, bir nevi baca kapağı
Gelçek: Merdiven
Guytak: Çukur, kuytu
Güman: Umut
Güni: Güney
Güzine: Bir tür soba
Ğ
Ğeçi, Geçi: Pis kötü şey, kötü insan, domuz
H
Ha: Anlamda kesinliği artıran bir nevi önek
Haböle,Haşöle Haole: Böyle, şöyle, öyle
Haccak: Güzel
Haçan: 1) Madem 2) Ne zaman
Haçan ki: Ne zaman ki
Halik: Küçük taş
Halpıtmak: Yoğurt yemek
Happak: Sade yoğurt
Henki: Yaşlı, ihtiyar
Henkimek: İhtiyarlamak
Heysin: Hasan adının yöresel söylenişi
I
ImıkIlık: ne sıcak ne de soğuk
İ
İçlik: Gömlek
İleki gün,Lekigün: Önceki gün
K
Katuk: Ayran
Kemçük: Biçimsiz, çukurca
Kiraz Ayı: Haziran ayı
L
Löç: Çok ıslak, suya doymuş
Lülemek: Bir şeyin ucunu yontmak
M
Mabeyin: Oda
Mandalin: Mandalina
Mundar: Pis
Mühkem: Sağlam
N
Nene: Nine, babaanne ve anneanne
O
Oslama: Boşuna
Oyrak: Çukur arazi
Ö
Öğürsemek,Örsemek: İneğin boğa istemesi
P
Paçka: Küçük ev, serentiye benzer yapı
Palak: Ayı yavrusu
Palan: İnce minder
R
Rafan gitmek: Çok hızlı ilerlemek
S
Sağrak: Yağ saklama kabı
Sahan: Bakır kap, tabak
imelek: Uyuşuk
Süflü: Pasaklı
Ş
Şavgu: Şevki adının yöresel söylenişi
Şişek: Genç erkek koyun
T
Ta: Daha
Tırmıt: Mantar
Tili: Yemek seçen
Tüğüm: Düğüm
U
Ula: Bir hayret ve sesleniş nidası
Uşak: Erkek evlat
Uy: bir hayret nidası
Ü
Üzüm Ayı: Ekim Ayı
V
Vire: Daima, devamlı
Y
Yal: İnek yemeği
Yane: Ne sandın?
Yarmaça: Yarılmış odun
Yayuk1) Ayran 2): İçinde bu ayranın yapıldığı tahtadan ve uzunca eşya
Yesir: Ebelemece türü bir oyun