Ömer
Yönetici
Kortizon Nedir ne işe yarar
Böbreküstü bezinin kabuk bölgesince salgılanan, kan şekeri sentezini ve proteinlerin yapı taşlarına parçalanmasını artıran, iltihaplanmayı önleyen bir hormon. Kortizon kortikosteroidler olarak bilinen hormon sınıfına dahildir.
Vücudun kortizon üretimi doğumdan sonraki üçüncü haftada başlar ve ölünceye kadar devam eder. İstirahat halindeki normal bir insanın vücudunda 24 saatte yaklaşık 15-40 miligram kortizon üretilir. Şişmanlarda ise kortizon üretimi %50 oranında daha fazla olur. Vücudumuzdaki kortizon üretimi gün boyunca aynı miktarda değildir.
Vücudumuz kortizonu en çok sabahları üretir, gece yarısına doğru ise giderek azalır. Vücut ısısı, kan basıncı, gece ve gündüz olmasına bağlı olarak üretilen kortizon miktarı değişiklik gösterir. Stres durumunda üretim normalin 10 katı kadar artış gösterir.
Kortizon1937'de E. Kendall ve Wintersteiner tarafından keşfedilmiş ve ilk kez 1938'de T. Reichstein tarafından sentezlenmiştir. Kortizonun keşfi bu üç bilim adamına 1950'de Nobel Ödülü kazandırmıştır.
Kortizon gerekli durumlarda uygun doz ve sürelerde kullanıldığında hayat kurtaran, aynı zamanda pek çok yan etkileri olan bir ilaçtır. Kortizonun tek çare olduğu yüzlerce hastalık bulunur. Bu nedenle milyonlarca hasta yaşamlarını ve sağlıklarını kortizona borçludur. Kortizon tedavisi uygulanan durumlar: Romatizmal hastalıklar, bağ dokusu hastalıkları, alerjik hastalıklar, kan hastalıkları, tümör tedavileri, karaciğer hastalıkları, böbrek ve idrar yolu hastalıkları, kalpdamar hastalıkları, hormonal hastalıklar, sinir sistemi hastalıkları, herhangi bir nedenle şoka giren hastayı hayata döndürülmesi işlemi.
Yüksek dozda, uzun süre kullanıldığında ve yanlış kullanımlarda ciddi yan etkiler oluşturup, hastaya geri dönülmesi imkansız zararlar verebilir. Bu zararlar şöyle sıralanabilir:
Cushing Sendromu (omuzlar ve karında yağ toplanması, vücutta su ve tuz tutulumuna bağlı ödem ve tansiyon yükselmesi, kemik erimesi, kas erimesi), depresyon, mide ve yemek borusunda ülser, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, glokom (göz tansiyonu), katarakt, tiroid fonksiyonlarında olumsuz etkiler ve deride incelme.
Bu nedenlerle hastalığın şiddetine göre, doktor tarafından sürekli izlenilerek, yerinde ve belirli miktarlarda kullanılmalıdır. Uzun süreli kortizon tedavisi gören hastalar, belirli aralıklarla muayene edilerek ve kan incelemeleri yapılarak yakından izlenmelidir. Uzun süreli kortizon tedavisi aniden kesilmemelidir.
Vücudun kortizonu normalden çok üretmesi kişi açısından zararlıdır. Fazla miktarda kortizon salgılanmasının sebebi beynin hipofiz merkezinde bir kontrol bozukluğu olmasından kaynaklanır ve Cushing hastalığına sebep olur.
Böbreküstü bezinin kabuk bölgesince salgılanan, kan şekeri sentezini ve proteinlerin yapı taşlarına parçalanmasını artıran, iltihaplanmayı önleyen bir hormon. Kortizon kortikosteroidler olarak bilinen hormon sınıfına dahildir.
Vücudun kortizon üretimi doğumdan sonraki üçüncü haftada başlar ve ölünceye kadar devam eder. İstirahat halindeki normal bir insanın vücudunda 24 saatte yaklaşık 15-40 miligram kortizon üretilir. Şişmanlarda ise kortizon üretimi %50 oranında daha fazla olur. Vücudumuzdaki kortizon üretimi gün boyunca aynı miktarda değildir.
Vücudumuz kortizonu en çok sabahları üretir, gece yarısına doğru ise giderek azalır. Vücut ısısı, kan basıncı, gece ve gündüz olmasına bağlı olarak üretilen kortizon miktarı değişiklik gösterir. Stres durumunda üretim normalin 10 katı kadar artış gösterir.
Kortizon1937'de E. Kendall ve Wintersteiner tarafından keşfedilmiş ve ilk kez 1938'de T. Reichstein tarafından sentezlenmiştir. Kortizonun keşfi bu üç bilim adamına 1950'de Nobel Ödülü kazandırmıştır.
Kortizon gerekli durumlarda uygun doz ve sürelerde kullanıldığında hayat kurtaran, aynı zamanda pek çok yan etkileri olan bir ilaçtır. Kortizonun tek çare olduğu yüzlerce hastalık bulunur. Bu nedenle milyonlarca hasta yaşamlarını ve sağlıklarını kortizona borçludur. Kortizon tedavisi uygulanan durumlar: Romatizmal hastalıklar, bağ dokusu hastalıkları, alerjik hastalıklar, kan hastalıkları, tümör tedavileri, karaciğer hastalıkları, böbrek ve idrar yolu hastalıkları, kalpdamar hastalıkları, hormonal hastalıklar, sinir sistemi hastalıkları, herhangi bir nedenle şoka giren hastayı hayata döndürülmesi işlemi.
Yüksek dozda, uzun süre kullanıldığında ve yanlış kullanımlarda ciddi yan etkiler oluşturup, hastaya geri dönülmesi imkansız zararlar verebilir. Bu zararlar şöyle sıralanabilir:
Cushing Sendromu (omuzlar ve karında yağ toplanması, vücutta su ve tuz tutulumuna bağlı ödem ve tansiyon yükselmesi, kemik erimesi, kas erimesi), depresyon, mide ve yemek borusunda ülser, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, glokom (göz tansiyonu), katarakt, tiroid fonksiyonlarında olumsuz etkiler ve deride incelme.
Bu nedenlerle hastalığın şiddetine göre, doktor tarafından sürekli izlenilerek, yerinde ve belirli miktarlarda kullanılmalıdır. Uzun süreli kortizon tedavisi gören hastalar, belirli aralıklarla muayene edilerek ve kan incelemeleri yapılarak yakından izlenmelidir. Uzun süreli kortizon tedavisi aniden kesilmemelidir.
Vücudun kortizonu normalden çok üretmesi kişi açısından zararlıdır. Fazla miktarda kortizon salgılanmasının sebebi beynin hipofiz merkezinde bir kontrol bozukluğu olmasından kaynaklanır ve Cushing hastalığına sebep olur.
Son düzenleme:
