Genellikle 12-18 yaşları arasında başlar ve şişmanlama korkusu yüzünden aşırı zayıf kalma çabaları ile belirlidir. Hasta, beklenenin altında bir vücut ağırlığına sahip olmasına rağmen kilo almaktan veya şişman biri olmaktan aşırı derecede korkar. Hasta bilinçli olarak yememekte ve zayıf kalmada direnir.
Anoreksiya nervozanın, aşırı yemesi olan (bulimik) ve aşırı yemesi olamayan şeklinde iki türü vardır. Anoreksiya nervozanın bulimik tipi aşırı yeme nöbetlerinin ardından yediklerini kusarak, ishal yapıcı veya idrar söktürücü ilaçlar kullanarak düşük kilolarını korumaya çalışır.
Sıklık ve Yaygınlık :
Sıklığı bilinmemekle birlikte nadir bir hastalık değildir. 12-18 yaşları arasındaki nüfus içinde 1/800-3/100 arasında değişen yaygınlık oranları bildirilmiştir. Çoğunlukla (%95) kızlarda görülür. Yüksek ve orta sosyokültürel düzeyde daha sık görüldüğü bildirilmektedir.
Ayırıcı Tanı :
Depresyonda, obsesif-kompulsif bozuklukta veya başka hastalıklarda ağır kilo yitimi görülebilir. Ama bu hastalıklarda kilo alma korkusu ve istemli olarak yemekten kaçınma davranışı yoktur.
Oluş Nedenleri (Psikososyal) :
- Cinsel çocuksuluk, cinsel ilişki kurma ve gebeliğe karşı aşırı korku, büyüme, anneden ayrılma, bireyleşmeye karşı aşırı korku gibi çatışmalar vardır.
- Çocuğun özerk gelişmesini güçleştiren aile patolojisi bulunur.
- Toplumsal olarak zayıflığa çok değer veren kesimlerde sık görülür.
- Ailelerinde ölüm ve ayrılma, ruh hastalığı, alkol ve kumar sorun gibi önemli aile sorunları daha sık görülür.
Tedavi :
Anoreksiya nervoza yaşamı tehdit edebilecek derecede ağırlaşabilen bir rahatsızlıktır ve kişilerin çoğunda tedaviden kaçma eğilimi vardır.
Ağır kilo kaybı olan kişilerin hastanede tedavi görmesi gerekir. Öncelikle kişinin kilo almayacağına inandığı bir rejim uygulanması konusunda anlaşılır. Kişiyle iş birliği yapmak bu noktada çok önemlidir. Yapılan anlaşmaya uygun günlük kilo artışı için giderek artan ödüller verilir. Bunun yanı sıra aileyle görüşmeler ve psikoterapi gereklidir. Kişinin yeme davranışı üzerine kurulu yanlış düşünce tarzının değiştirilmesine, vücuduna yönelik olumsuz algılamaların düzeltilmeye ve sorunlarının ele alınarak çözümlenmesine çalışılır. İlaç tedavisinde daha çok antidepresanlar kullanılır
Anoreksiya nervozanın, aşırı yemesi olan (bulimik) ve aşırı yemesi olamayan şeklinde iki türü vardır. Anoreksiya nervozanın bulimik tipi aşırı yeme nöbetlerinin ardından yediklerini kusarak, ishal yapıcı veya idrar söktürücü ilaçlar kullanarak düşük kilolarını korumaya çalışır.
Sıklık ve Yaygınlık :
Sıklığı bilinmemekle birlikte nadir bir hastalık değildir. 12-18 yaşları arasındaki nüfus içinde 1/800-3/100 arasında değişen yaygınlık oranları bildirilmiştir. Çoğunlukla (%95) kızlarda görülür. Yüksek ve orta sosyokültürel düzeyde daha sık görüldüğü bildirilmektedir.
Ayırıcı Tanı :
Depresyonda, obsesif-kompulsif bozuklukta veya başka hastalıklarda ağır kilo yitimi görülebilir. Ama bu hastalıklarda kilo alma korkusu ve istemli olarak yemekten kaçınma davranışı yoktur.
Oluş Nedenleri (Psikososyal) :
- Cinsel çocuksuluk, cinsel ilişki kurma ve gebeliğe karşı aşırı korku, büyüme, anneden ayrılma, bireyleşmeye karşı aşırı korku gibi çatışmalar vardır.
- Çocuğun özerk gelişmesini güçleştiren aile patolojisi bulunur.
- Toplumsal olarak zayıflığa çok değer veren kesimlerde sık görülür.
- Ailelerinde ölüm ve ayrılma, ruh hastalığı, alkol ve kumar sorun gibi önemli aile sorunları daha sık görülür.
Tedavi :
Anoreksiya nervoza yaşamı tehdit edebilecek derecede ağırlaşabilen bir rahatsızlıktır ve kişilerin çoğunda tedaviden kaçma eğilimi vardır.
Ağır kilo kaybı olan kişilerin hastanede tedavi görmesi gerekir. Öncelikle kişinin kilo almayacağına inandığı bir rejim uygulanması konusunda anlaşılır. Kişiyle iş birliği yapmak bu noktada çok önemlidir. Yapılan anlaşmaya uygun günlük kilo artışı için giderek artan ödüller verilir. Bunun yanı sıra aileyle görüşmeler ve psikoterapi gereklidir. Kişinin yeme davranışı üzerine kurulu yanlış düşünce tarzının değiştirilmesine, vücuduna yönelik olumsuz algılamaların düzeltilmeye ve sorunlarının ele alınarak çözümlenmesine çalışılır. İlaç tedavisinde daha çok antidepresanlar kullanılır
