Kakmacılık Sanatı Nedir

Herhangi bir malzeme üzerine, istenilen şekillerde oyularak açılan yuvalara, diğer bir maddeden oyulan şeklin aynısından kesilmiş parçaların kakarak yerleştirilmesi sanatına kakma yahut kakmacılık denir. Kullanılan malzemeler fildişi, kemik, sedef, formika, seramik, mermer ve metal levhalar olabilir. Bu işi yapan kişiye kakmacı denir. Kakmacılık çok eski tarihlere kadar dayanmıştır. Hemen her millete ait eski devirlerde yapılmış kakmalı eşyalar bulunmuştur. Bunların bir kısmı süsleme ihtiyacından, bir kısmı da dini etkiler sebebiyle yapılmıştır. MÖ 3000’li yıllarında Mısır’da kabuklar veya parlak böcek kanatları ağaçtan yapılmış tabla üzerine yapıştırılarak bir çeşit kakma yapılmıştır. Eski Yunanlılar ise mobilyalarını ince fildişi plakalarıyla süslemişlerdir. İtalyanların kullandığı Scogliola tekniği de kakmaya benzemektedir. Bu teknik, taş, ağaç, kemik veya metalden yapılmış süs parçalarının alçı ve benzeri maddeler içinde dondurulmasıdır.
kakma sanatı (kakmacılık)
Kakma işleminde 1462 yılına kadar doğal renkli ağaçlar kullanılmış, daha sonra Venedikli Lendinare kardeşler ağacı kaynayan yağ içinde boyamak ve sıcak kum içinde yakarak gölge verme tekniğini bulmuşlardır. Kullandıkları malzeme ise 1550 yılına kadar omuz bıçağı olmuş, 1560 yıllarında ince kıl testereler kullanılmaya başlanmıştır. O dönemden bu yana kalan kakmalı mobilyalar bugünkü Avrupa müzelerini süslemiştir.

Kuyumculukta ise kakmacılık kıymetli taşları yine kıymetli madenler üzerine kakarak uygulanmıştır. Hünkar koşumları, pabuçlar, değerli kutular, fincan zarfları, kitap kapları gibi eşyalar bu yolla süslenmiştir.

Osmanlı mimarları, özellikle Mimar Sinan ve öğrencileri kakmacılığa çok fazla önem vermişlerdir. Topkapı Sarayı Has Bahçesi’nde kakmacılığı geliştiren bir atölye kurulmuştur. Yapı sanatının bir kolu olarak taş ve tahta üzerine kakmacılık metotları geliştirilmiş ve öğretilmiştir. Osmanlılar dönemine ait iç ve dış mimarinin çeşitli bölümleri, yazı levhaları, tahtlar, minber, rahle, kitap muhafazalı kutu ve çekmeceler, dolaplar, takunya, kaşık, beşik gibi kakma sanatını sergileyen pek çok eser mevcuttur.

Halen Gaziantep, Kilis ve Hatay yöresinde sedef kakmacılığı yaygın bir şekilde yapılmaktadır.