Türkiye'ye Özgü Hayvanlar

hortLak c ε ή κ
Türkiye'ye has hayvan ırkları oldukça fazladı. Lakin ilgisizlikten ötürü bu ırklar günden güne melezleştiği için ırkın kendine has özellikleri ortadan kaybolmaktadır.

Yabancı ırk hayvanlara olan ilginin birazı kendi topraklarımıza özgü ırklara gösterilse, bu ırkların muhtevasının bozulmaması sağlanabilir.

KEDİ IRKLARI


Ankara Kedisi


Ankara kedisi, dünyaca tanınan bir kedi ırkı. Anavatanı Anadolu olan Ankara kedisi, en eski uzun tüylü kedi soylarından birisidir. İlk kez 17'nci yüzyılın denizcileri tarafından Avrupa'ya da götürülmüştür.
ankara-kedisi.jpg

18'nci yüzyılda Avrupa asillerinin sevgilisi haline gelmiş olan Ankara kedisi, bu zamanlarda örneğin Fransız krallarının saraylarında ve her yerde mevcuttu. Diğer uzun tüylü bir kedi soyu olan Fars kedisinin ortaya çıkması ile Ankara kedisi yıldızı solmaya başlamıştır. Ancak 1950'li yıllarda Amerikalı kedi yetiştiricileri tarafından tekrar bir Ankara kedisi çifti Anadolu'dan götürülerek yetiştirildiğinde, tekrar sevilen bir ev kedisi olarak eski meşuriyetine kavuşmuştur.

Bugünkü Ankara kedileri güçlü, enerji dolu ama nazik, orta uzun ipekimsi tüylü bir kedi olarak tanınır. Çok hareketlilerdir, atlamayı severler, yeterince ilgi ve şefkat görmezse bunu zorla elde etmeyi iyi bilirler.

Ankara kedisi saf ve doğal bir kedi türü olmasının yanı sıra Türkiye'nin ulusal hazinelerinden biri olarak görülür. Ankara kedisi pek çok kişi tarafından orijinal uzun tüylü kedi olarak kabul edilir.

Van Kedisi


Van kedisi, iyi bir yüzücü olan, gözleri mavi veya kehribar rengi ya da biri mavi diğeri kehribar olabilen, nadide ve asil bir kedi ırkı. Asaletini ve beyaz rengini paylaşmakla birlikte, önemli farklılıkları da bulunan Ankara kedisi ile karıştırılmamalıdır. Genelde Van kedisi yavrularının iki kulağı arasında bir veya iki adet siyah nokta bulunur.
van-kedisi.jpg

Van kedisinin göz rengi üç gruba ayrılır. Her iki gözü mavi (daima turkuaz mavisi), her iki gözü kehribar (Sarı renk ve tonları, çok nadiren kahverengi) ve tek-göz (Heterokromik; yani bir gözü mavi diğer gözü kehribar renkte olanlar) diye gruplandırılır. Mavi renk, daima turkuvaz mavisi özelliğinde olurken, kehribar rengi farklı tonlarda görülebilir. Bununla birlikte, mavi gözlü Van kedileri de kendi arasında a)mavi gözlü kısa, kadife kürklü ve b)mavi gözlü-uzun ipek kürklü kediler diye ikiye ayrılır.

KÖPEK IRKLARI


Akbaş


Akbaş; çok zeki, cesur ve ailesine bağlı, Anadolu'ya özgü bir köpek ırkıdır. Türkiye'nin yerli köpek ırklarından biri olup sürü koruma köpeği olarak yetiştirilmektedir. Eskişehir, Sivrihisar, Emirdağ arasında, ender olarak da Polatlı-Haymana arasında rastlanmaktadır.
akbas-kopegi.jpg

Himayesinde gördüğü inek, koyun gibi hayvanlara ve birlikte yaşadığı insanlara karşı çok korumacı davranır. Ama, kurt, çakal, ayı gibi hayvanlara karşı çok saldırgan olur. Evine gelen konuklara da kuşkuyla bakar. Anadolu'nun en eski koruma ve çoban köpeğidir. Bir koyun sürüsünü dağıtmadan tek başına ağıla kadar getirebilir. Safkan bir köpektir Özgürlüğüne çok düşkündür.

Aynı zamanda, Kangal (Karabaş) ile birlikte Anadolu Çoban Köpeği olarak da anılan bu ırk Türkiye'de Batı ve Orta Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Eskişehir, Kütahya dolaylarında yaşamaktadır.

Kangal


Kangal, Türkiye kökenli bir çoban ve bekçi köpeği ırkı. Adını Sivas'ın Kangal ilçesinden alır. Türkiye'deki otoritelerce dünyada safkan bir köpek ırkı olarak tanınması için çalışmalar yapılmaktadır.
kangal-kopegi.jpg

Kangal ilçesine de adını verdiği düşünülen, Orta Asya'dan göç eden Kanglı (Kangar) Türk boyunun, göç ederken bu köpek ırkını da getirdiği düşünülür. Kangallar en geç 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı sultanları tarafından üretilmiş ve samson olarak adlandırılmıştır.

Kangal köpekleri genellikle çoban köpeği olarak nitelendirilirler ancak bekçi köpeği tanımına daha çok uyarlar. Zira diğer çoban köpeği türleri sürüyü korumaktan ziyade yönlendirme ve yönetmekte ustadırlar. Kangal köpeğinin en belirgin özelliği ise sahibine duyduğu aşırı sadakat ve buna bağlı olarak sahibine ait olduğunu düşündüğü şeyleri korumaya yönelik kuvvetli içgüdüsüdür. Bu nedenle çok iyi bir dövüşçüdür. Kurt, çakal gibi yabani hayvanlara karşı çok etkin bir muhafız olmakla beraber aile fertlerine ve özellikle de çocuklara karşı hiçbir tehdit oluşturmazlar.

Kangal köpekleri, örnek olarak Namibya'da üstün koruyucu yeteneklere sahip oldukları için, yaygın bir şekilde yerli çiftçiler tarafından kulanılırlar.

Türk Tazısı


Yerli av köpekleri, Türkiye’de tazı ya da Türk tazısı olarak adlandırılır. Görme yetisiyle avlanan bu ırk gazehound ya da greyhound ailesindendir. Atalarının St. Hurbert tazıları olduğu düşünülmektedir. İpeksi postu saluki’ye(iran tazısı) benzer. Gözlerinin ön planda olmasıyla salukiden ayrılır. İyi bir bakımla salukiden daha büyük olabilir. Benekli tazı bu ırkın temsilcilerindendir. O, Türk tazısının klasik örneğidir. Çeşitli tüy renklerine sahiptir.
turk-tazisi.jpg

Türk tazısının coğrafi sınırları yoktur. Yani bölgesel bir ırk değildir. Türkiye’nin herhangi bir kırsal bölümünde bulunabilir. Genellikle sahipsiz, kırsal bölgelerde başıboş dolaşırlar ve kontrolsüz ürerler. Bu yüzden birbirlerinden farklı şekil ve renklere sahiptirler. beyaz, kahverengi, siyah, krem, sarımtırak kahverengi olabilir. Başıboş dolaşan tazılar diğer sıradan sokak köpekleri gibi görünürler.

Çatal Burun


catal-burun.jpg

Çatalburun, Tarsus’ta yetiştirilen bir av köpeği ırkıdır. Rengi siyah, kahverengi-beyaz yada sadece kahverengidir. Gözler bal rengi,kahverengi ya da siyah, burun ise siyah,ten rengi, kahverengidir.

Kars Köpeği


Kars, Ardahan, Artvin, Erzurum, Ağrı, Iğdır bölgelerinde yetişen, saflığı tescil edilmiş, bölge şartlarına uyumlu, zeki bir çoban köpeğidir.
kars-coban-kopegi.jpg

Koruyucu özelliğe sahip ve uyumludur; düşmana karşı hırçındır, pençelerini rahatlıkla kullanabilir. Pençe vurma özelliği vardır. çene yapısı kuvvetlidir.

Akıllı, zeki, koruma içgüdüsü gelişmiştir. Soğuk ve çevre şartlarına karşı adaptasyonu kuvvetlidir. Eve (çiftliğe, vs.)ait her şey ve herkes, her ne pahasına olursa olsun koruma alanına dahildir. (çocuklar, kediler, kuşlar, diğer köpekler, evin kendisi). Gene de tek başına ufak çocuklarla bırakılmamalıdır. Aile dışındakilere (misafir dahi olsalar) karşı temkinlidir ve dostça yaklaşmaz.

AT IRKLARI


Anadolu tipi


anadolu-tipi-at.jpg

Anadolu at tipleri, küçük ve yerden yapılıdırlar. Baş orta büyüklükte, alın geniş, bel kısa ve kuvvetlidir. Boyun orta uzunlukta, göğüs geniş ve derindir.cidago yüksekliği 130-140 cm.
Anadolunun şartlarına çok iyi adapte olduğu için türk çiftçileri tarafından kullanılmaktadırlar.

Uzun yayla tipi


Bu at tipi, Sivas’la Malatya illeri arasında bulunan Uzun Yayla’dan köken aldığı için bu ismi almıştır. Uzun yayla atlarının ataları, Rusya’dan gelen göçmenlerin beraberinde getirdikleri çerkez atlarıdır. Günümüzde bu atların sayısı oldukça azalmıştır.
uzun-yayla-tipi-at.jpg

Anadolu tipine göre daha yüksek ve daha ağır bir cüsseye sahiptir. Baş iri, burun koç görünümündedir. Omuzlarının dik olması nedeniyle yavaş yürürler. Dar göğüslülük ve sarkık karınlılık sıkça görülür.

Çukurova tipi


cukurova-tipi-at.jpg

Çukurova tipi atlar, bir taraftan uzunyayla atının, diğer taraftan da arap atının genotipini taşırlar. Uzunyayla genotipini taşıyanların başı büyük ve burnu koç görünümündedir. Cidago yüksekliği 140 cm yada daha fazladır. Arap atı genotipini taşıyanlarda ise cidago yüksekliği 130 cm civarındadır. Baş ufak ve zarif, profil düzdür.

Midilli


midilli-at.jpg

Bu atlar poni grubundandır. Poniler çok küçük yapılı, 110-120 cm cidago yüksekliğine sahip hayvanlardır.

Türkiye’de daha çok Ege Bölgesinde sahillerde ve adalarda yetiştirilirler. Ponilerin küçük olanları spor ve zevk amaçlı yetiştirilirken, daha büyük yapılı olanları hafif binek ve yük hayvanı olarak kullanılırlar. Bu atlar küçük yapılı olmalarına rağmen, kötü bakım ve beslenmeye karşı dayanıklı hayvanlardır.

Malakan Atları


Bu atların ataları, Rusya’dan Kars’a gelen göçmenlerin beraberlerinde getirdikleri atlardır. Cüsseleri iri, beden geniş ve derindir. İyi bir iş hayvanıdır.

Canik Atları


Bu atların kökeni de Rusya’ya dayanmaktadır. Samsun ve Çarşamba yöresinde yetiştirilmiştir. Baş orta büyüklükte, profil düz, boyun kısa ve bacaklar kuvvetlidir. Asabi mizaçları ve çevik hareket kabiliyetleriyle diğer yerli at ırklarından ayrılırlar.

HOROZ IRKLARI



Denizli Horozu


Ötüşüyle ünlü bu ırkın en ilginç özelliği, nefesi kesilinceye kadar ötüp bazen de bu sırada baygınlık geçirerek sırt üstü yere düşmesidir. Ötüş süresi 25-30 saniye kadardır. Bu süre ötüşün başlamasından itibaren ağzının açık kaldığı süreye göre hesaplanır.
Bacakları koyu gri veya mor, ibik balta ibik şeklinde, kulakçık kırmızı veya siyah kirli beyaz, gözleri siyah ve sürmelidir. Canlı ağırlık 3-3.5 kg’dır.
denizli-horozu.jpg

Denizli horozları çeşitli özelliklerine göre sınıflandırılabilir. Renklerine göre: Al, siyah, kınalı, demirkır, pamukkır, kürklü. Vücut yapılarına göre yüksek boyun, sülün, küpeli. İbik şekillerine göre geniş ibik, dar ibik. Ses tonuna göre ise ince, davudi, kalın ses diye ayrılır.

Gerze Horuzu


gerze-horozu.jpg

Gerze horozu Sinop’a ait bir ırktır. Renkleri siyahtır. İbikleri kırmızı, çatallı ve boynuz gibidir.Gagası, incik, oynak deri ve pulları siyah; beden derisi, kulak lobları beyazdır. Ayak ve mahmuzlarının uzundur. Bu yüzden yemini çökerek yer. Bu da onu diğer ırklardan ayıran bir özelliktir.

TAVŞAN IRKI


Ankara Tavşanı


ankara-tavsani.jpg

Ankara tavşanı, diğer adıyla Angora tavşanı uzun ve yumuşak tüyleriyle tanınır. Ankara keçisi ve kedisi gibi safkan tavşanlar, Ankara ilinden tüm Dünya'ya yayılmışlardır. En meşhur bilinen Angora kılı,angora koyunundan elde edilirdi ama sonradan(1700ler sonrası) angora tavşanı daha bilinir hale gelmiş,tüyünün sıcaklık hissinden dolayı daha çok tutulmuştur.(Sir Matthew McHammer'ın Seyahat Günlükleri-1678-2.cild).1700'lü yıllarda Avrupa'da Fransız yüksek tabakasının rağbet ettiği en popüler evcil hayvan olmuşlardır. 1900'lü yılların başında ise Amerika'da tanınmaya başlanmışlardır. Birçok varyetesi türetilmiştir. Fransız, Alman, Dev, İngiliz, Satin, Çin, İsveç, Finli türleri gibi. Yalnız yerel Amerikan tavşan besleyicileri klubünün (ARBA) kategorize ettiği İngiliz, Fransız, Dev ve Satin türleridir. Türkiye'de tüylerinin tekstil endüstrisinde hammadde olarak değerli olmasından ötürü besiciliği yapılmaktadır. Sıcak tutması açısından koyun yününden iki kat daha verimlidir. Lakin beslenmesi özellikle kırpılacak uzunluğa gelene kadar tüylerinin korunması zor, özel beslenme alanına ihtiyaç duyduğundan pek yaygınlaşamamıştır.

Kökeni Ankara olan Ankara tavşanının nesli 1723 yılında Türkiye'de tükenmiştir.

KEÇİ IRKI


Ankara Keçisi


Tiftik keçisi veya Ankara keçisi, Ankara'ya has bir keçi türü. Ataları, 13. yüzyılda Orta Asya'dan Anadolu'ya göçen Türkler tarafından, Hazar Denizi'nin doğusundan getirilmiştir. İç Anadolu'nun iklim özelliklerine adapte olmuş ve zamanla Ankara'ya özgü bir hayvan olmuştur. Ankara Keçisi Ankara'nın bütün ilçelerinde yetiştirilmekle beraber, en çok ürün alınan ilçeler Ayaş, Beypazarı, Güdül ve Nallıhan'dır. Türkiye haricinde Güney Afrika, Birleşik Devletler, Kanada, Yeni Zelanda, Rusya, Arjantin ve Brezilya'da yetiştirilmektedir.
ankara-kecisi.jpg

Ankara ilindeki Tiftik keçisi sayısı 1970'lerdeki sayılarının onda birinin altındadır ve günümüzde koruma amaçlı olarak bunların yetiştiricilerine teşvik verilmektedir.

Tüyünün tiftik olmasından dolayı, tekstilde oldukça fazla kullanılmaktadır. Peruk ve Oyuncak yapımında da kullanılır.
 
Son düzenleme moderatör tarafından:

Benzer Konular

Yanıtlar
0
Görüntülenme
12B
Yanıtlar
7
Görüntülenme
57B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
16B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
8B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
10B
Üst