Edebiyat, Türk dili (dil bilgisi), kompozisyon öğretiminin temel amacı, Anayasamız ve Millî Eğitim Temel Kanunu’ndaki hükümler doğrultusunda, millî ve manevi değerlerine sahip, hoşgörülü, yurt ve dünya meseleleri karşısında düşünce üretebilen, eleştiri yapabilen vatandaşlar yetiştirmektir.
Bu değer ve davranışları kazandırabilmek için ortaöğretimde, öğrencilere verilecek Türk Dili ve Edebiyatı (Edebiyat, Dil Bilgisi ve Kompozisyon) dersinin genel amaçları aşağıdaki maddeler içinde toplanabilir:
1.Millî birlik ve bütünlüğün vazgeçilmez unsurlarının başında gelen Türk dilini, özelliklerini bozmadan ve aşırılığa kaçmadan, edebiyatımızın seçkin eserlerini okutarak öğretmek;
2.Dilin, millet hayatındaki yerini iyice belirterek, köklü kurallar kazanmış bir dilin eğitim ve öğretimdeki yerini kavratmak;
3.Öğrencilere dinlediklerini, okuduklarını, incelik ve derinlikleriyle kavratmak; onların duyduklarını, gördüklerini, düşündüklerini ve anladıklarını, söz veya yazı ile plânlı, etkili, akıcı ve anlaşılır bir şekilde ifade etme kabiliyetlerini geliştirmek;
4.Okumanın vazgeçilmez bir ihtiyaç olduğunu benimsetmek, okuma zevk ve alışkanlığı kazandırmak;
5.Türk dilinin kurallı, zengin, üretken ve tarihî geçmişinde çeşitli şekil ve türlerde üstün seviyeli eserler veren köklü bir dil ailesinden geldiği şuurunu yerleştirmek; bugün de Türk dili ile dünya çapında eserler verilmekte olduğunu göstermek;
6.Yazarken ve konuşurken Türkçe’nin imlâsına, telâffuzuna ve estetik inceliklerine özen gösterilmesinin gereği benimsetilerek bunların yaygınlaştırılmasını sağlamak;
7.Ortak millî kültür değerleri taşıyan eserlerden faydalanmak suretiyle Türk toplumunun temel değer hükümlerini öğretip benimsetmek;
8.Türk edebiyatının dünü ve bugünü ile dünya edebiyatı içerisindeki yerinin öneminin kavranılmasına imkân ve zemin hazırlamak;
9.Türk dili ve edebiyatı öğretimi ve eğitimi yoluyla öğrencilere diğer alanlarda da sağlam, dengeli, hür ve sitemli düşünme alışkanlığı; araştırma, tartışma, değerlendirme, yorumlama, sentez ve oluşturma gücü kazandırmak;
10.Sınıf ve yaş seviyelerine göre dinleme, okuma ve yazma faaliyetleri sırasında Türk dilinin bütün özelliklerini öğrenme, kullanma ve bu yolla bilgi edinme, kavrama, analiz ve sentez yapabilme alışkanlığı kazandırmak;
11.Sözlü ve yazılı olarak metin tahlili ve yeni metinler meydana getirme faaliyetleri arasında, kültürümüzün inanç, bilgi ve zevk inceliklerine ait birikimi tanıtarak benimsetmek.
Öğretim Biçimi: Anlatma, tartışma, grup çalışması, ders içi, ders dışı, yıllık ödev ve projeler, uygulama, soru-cevap, dramatizasyon, empati ile düşünme ve yazma
Sınavlar: Her dönemde Edebiyat dersinden 3(üç) sınav yapılır. Bu sınavın içeriğinin
Lise 1’de % 70’i Türk dili, % 30’u Edebiyat konularından oluşur. Bu oran Lise 2’de % 70’i Edebiyat, % 30’u Türk dili, Lise 3’te % 50’si Türk dili, % 50’si Edebiyat şeklindedir. Kompozisyon sınavları Edebiyat dersinden ayrı yapılır. Her dönemde en az iki(2) yazılı yapılır. Bununla ilgili değerlendirme ölçütleri şöyledir:
Kompozisyon değerlendirme:
Başlık 5p
Kâğıt Düzeni 10p
Konuyu Kavrama: 20
İfade Yeteneği: 15
Anlatım Teknikleri Kullanma: 15p
Fikir ve İfadede Orijinallik: 15p
Yazı Plânı : 10p
İmlâ ve Noktalamaya Uygunluk 10p
Genel değerlendirme: Edebiyat dersinin aritmetik ortalamasının % 70’i ile Kompozisyon dersinin ortalamasının %30’unun toplamı karneye Türk Dili ve Edebiyatı ders notu olarak geçer.
Uyarılar :Her derste yoklama yapılır, öğrenciler derse vaktinde gelmekle yükümlüdürler.
Öğrenciler derslere ders kitabı- okuma kitabı ile birlikte gelirler.
Her öğrencinin TDK tarafından yayımlanan bir İmlâ Kılavuzu ve Türkçe Sözlük’ü olmalıdır.
Okuma : Edebiyat dersi için okumanın oldukça büyük önemi vardır. Ders kitabı dışında şiir, hikaye, roman, deneme ve diğer türlerdeki kitapları okuyan öğrencilerin sözlü notları yükseltilir. Bununla ilgili düzenleme ve değerlendirmeler ders öğretmenine aittir.
Uygulama : Gerek edebiyat dersinde gerek Türk dili alt derslerinde ve gerekse Kompozisyon derslerinde yazı yazmaya yönelik, öğrenilen teorik bilgilere yönelik zaman zaman, ders öğretmeninin rehberliğinde çeşitli uygulamalar yapılır.
Ödev ve Projeler : Deneme, hikâye, roman, şiir vb. türlerindeki çeşitli kitaplar// Makale, köşe yazısı, karikatür, fotoğraf inceleme, yorumlama// Mekân ve zaman fotoğraflandırma çalışması// Film inceleme ve anlatım ...
Özendirme/Öne çıkma: Türk dili ve Edebiyatı dersinden başarılı olma yollarından biri de özendirme ve öne çıkma imkanlarıdır. Her türlü sosyal ve kültürel etkinliklere katılan öğrenciler sözlü notlarıyla desteklenir.
Sosyal ve Kültürel Etkinlikler : Okul içi tiyatro çalışmalarına katılmak, belirli gün ve haftalarda anma ve kutlama günlerindeki programlarda görev almak, okul bültenine, dergisine yazı ve haber çalışmalarıyla katkıda bulunmak sürekli görev almak, okul içerisindeki başkaca düzenlenecek çalışmalara katılmak, sorumluluk üstlenmek, kol- kulüp çalışmalarına aktif olarak katılmak, sınıf ve okulun çeşitli yerlerindeki panoların hazırlanmasında görev almak...
Bu değer ve davranışları kazandırabilmek için ortaöğretimde, öğrencilere verilecek Türk Dili ve Edebiyatı (Edebiyat, Dil Bilgisi ve Kompozisyon) dersinin genel amaçları aşağıdaki maddeler içinde toplanabilir:
1.Millî birlik ve bütünlüğün vazgeçilmez unsurlarının başında gelen Türk dilini, özelliklerini bozmadan ve aşırılığa kaçmadan, edebiyatımızın seçkin eserlerini okutarak öğretmek;
2.Dilin, millet hayatındaki yerini iyice belirterek, köklü kurallar kazanmış bir dilin eğitim ve öğretimdeki yerini kavratmak;
3.Öğrencilere dinlediklerini, okuduklarını, incelik ve derinlikleriyle kavratmak; onların duyduklarını, gördüklerini, düşündüklerini ve anladıklarını, söz veya yazı ile plânlı, etkili, akıcı ve anlaşılır bir şekilde ifade etme kabiliyetlerini geliştirmek;
4.Okumanın vazgeçilmez bir ihtiyaç olduğunu benimsetmek, okuma zevk ve alışkanlığı kazandırmak;
5.Türk dilinin kurallı, zengin, üretken ve tarihî geçmişinde çeşitli şekil ve türlerde üstün seviyeli eserler veren köklü bir dil ailesinden geldiği şuurunu yerleştirmek; bugün de Türk dili ile dünya çapında eserler verilmekte olduğunu göstermek;
6.Yazarken ve konuşurken Türkçe’nin imlâsına, telâffuzuna ve estetik inceliklerine özen gösterilmesinin gereği benimsetilerek bunların yaygınlaştırılmasını sağlamak;
7.Ortak millî kültür değerleri taşıyan eserlerden faydalanmak suretiyle Türk toplumunun temel değer hükümlerini öğretip benimsetmek;
8.Türk edebiyatının dünü ve bugünü ile dünya edebiyatı içerisindeki yerinin öneminin kavranılmasına imkân ve zemin hazırlamak;
9.Türk dili ve edebiyatı öğretimi ve eğitimi yoluyla öğrencilere diğer alanlarda da sağlam, dengeli, hür ve sitemli düşünme alışkanlığı; araştırma, tartışma, değerlendirme, yorumlama, sentez ve oluşturma gücü kazandırmak;
10.Sınıf ve yaş seviyelerine göre dinleme, okuma ve yazma faaliyetleri sırasında Türk dilinin bütün özelliklerini öğrenme, kullanma ve bu yolla bilgi edinme, kavrama, analiz ve sentez yapabilme alışkanlığı kazandırmak;
11.Sözlü ve yazılı olarak metin tahlili ve yeni metinler meydana getirme faaliyetleri arasında, kültürümüzün inanç, bilgi ve zevk inceliklerine ait birikimi tanıtarak benimsetmek.
Öğretim Biçimi: Anlatma, tartışma, grup çalışması, ders içi, ders dışı, yıllık ödev ve projeler, uygulama, soru-cevap, dramatizasyon, empati ile düşünme ve yazma
Sınavlar: Her dönemde Edebiyat dersinden 3(üç) sınav yapılır. Bu sınavın içeriğinin
Lise 1’de % 70’i Türk dili, % 30’u Edebiyat konularından oluşur. Bu oran Lise 2’de % 70’i Edebiyat, % 30’u Türk dili, Lise 3’te % 50’si Türk dili, % 50’si Edebiyat şeklindedir. Kompozisyon sınavları Edebiyat dersinden ayrı yapılır. Her dönemde en az iki(2) yazılı yapılır. Bununla ilgili değerlendirme ölçütleri şöyledir:
Kompozisyon değerlendirme:
Başlık 5p
Kâğıt Düzeni 10p
Konuyu Kavrama: 20
İfade Yeteneği: 15
Anlatım Teknikleri Kullanma: 15p
Fikir ve İfadede Orijinallik: 15p
Yazı Plânı : 10p
İmlâ ve Noktalamaya Uygunluk 10p
Genel değerlendirme: Edebiyat dersinin aritmetik ortalamasının % 70’i ile Kompozisyon dersinin ortalamasının %30’unun toplamı karneye Türk Dili ve Edebiyatı ders notu olarak geçer.
Uyarılar :Her derste yoklama yapılır, öğrenciler derse vaktinde gelmekle yükümlüdürler.
Öğrenciler derslere ders kitabı- okuma kitabı ile birlikte gelirler.
Her öğrencinin TDK tarafından yayımlanan bir İmlâ Kılavuzu ve Türkçe Sözlük’ü olmalıdır.
Okuma : Edebiyat dersi için okumanın oldukça büyük önemi vardır. Ders kitabı dışında şiir, hikaye, roman, deneme ve diğer türlerdeki kitapları okuyan öğrencilerin sözlü notları yükseltilir. Bununla ilgili düzenleme ve değerlendirmeler ders öğretmenine aittir.
Uygulama : Gerek edebiyat dersinde gerek Türk dili alt derslerinde ve gerekse Kompozisyon derslerinde yazı yazmaya yönelik, öğrenilen teorik bilgilere yönelik zaman zaman, ders öğretmeninin rehberliğinde çeşitli uygulamalar yapılır.
Ödev ve Projeler : Deneme, hikâye, roman, şiir vb. türlerindeki çeşitli kitaplar// Makale, köşe yazısı, karikatür, fotoğraf inceleme, yorumlama// Mekân ve zaman fotoğraflandırma çalışması// Film inceleme ve anlatım ...
Özendirme/Öne çıkma: Türk dili ve Edebiyatı dersinden başarılı olma yollarından biri de özendirme ve öne çıkma imkanlarıdır. Her türlü sosyal ve kültürel etkinliklere katılan öğrenciler sözlü notlarıyla desteklenir.
Sosyal ve Kültürel Etkinlikler : Okul içi tiyatro çalışmalarına katılmak, belirli gün ve haftalarda anma ve kutlama günlerindeki programlarda görev almak, okul bültenine, dergisine yazı ve haber çalışmalarıyla katkıda bulunmak sürekli görev almak, okul içerisindeki başkaca düzenlenecek çalışmalara katılmak, sorumluluk üstlenmek, kol- kulüp çalışmalarına aktif olarak katılmak, sınıf ve okulun çeşitli yerlerindeki panoların hazırlanmasında görev almak...
Son düzenleme moderatör tarafından:
