Milli Varlığa Yararlı Cemiyetler

Mopha Yeni Üye
Milli Varlığa Yararlı Cemiyetler Hangileridir, Nelerdir

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra başlayan işgallere karşı, vatansever kişiler bulundukları yerlerde bölgesel teşkilatlar kurdular. Kurulan bu teşkilatların tamamının amacı, milli kurtuluşu biran evvel gerçekleştirmekti. Milli amaca hizmet etmek için Anadolu’da ve Trakya’da kurulan milli şuura sahip bu cemiyetler, Sivas Kongresi’nde birleşmiş Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adını almıştır.

Bir yandan azınlıklara karşı, diğer yandan da işgalci kuvvetlere karşı zor koşullar altında mücadeleye girişen milli varlığa yararlı cemiyetler;

Trakya Paşaeli Cemiyeti: 2 Aralık 1918’de Edirne’de kuruldu. Bu cemiyetin amacı; Mondros Ateşkes Antlaşması’nın azınlıklara tanıdığı haklar karşısında halkın fiili savunma gücünü artırmak ve teşkilatlandırmaktı. Ayrıca Trakya’nın Yunanistan’a katılmasını önlemek için bölgenin tarih ve kültür bakımından Türk olduğunu kanıtlamak amacıyla yayınlar yapıyordu. Çatalca, Tekirdağ, Kırklareli ve Gelibolu’da şubeler açan cemiyet, Yunanlıların Trakya’daki ilerleyişini durdurmak için cephe oluşturan Cafer Tayyar Paşa kuvvetlerine yardım etmiştir.

İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti: Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İzmir’in Yunanlılara verileceği söylentileri üzerine, İzmirli vatanseverler tarafından 1 Aralık 1918’de kuruldu. Cemiyetin amacı, İzmir’in Türk olduğunu tüm dünya kamuoyuna basın yoluyla kanıtlamak ve bu konuda Paris Barış Konferansı’nda gerekli girişimlerde bulunmaktı. 17-19 Mart 1919’da İzmir’de, Müdafaa-i Hukuk Kongresi’ni toplamıştır. Cemiyet bir süre sonra Redd-i İlhak Cemiyeti’ne katılmıştır. Milli Mücadele’ye yardımcı gizli teşkilatlarla iş birliği yaparak Anadolu’ya silah ve cephane kaçırılması işinde görev almıştır.

Kilikyalılar Cemiyeti: 1918’de İstanbul’da kuruldu. Cemiyetin amacı, Kilikya (Çukurova) bölgesinin Türk vatanının bir parçası olduğunu belirterek, bölgenin Fransız ve Ermeniler tarafından işgal edilmesini engellemekti. Yayın ve propaganda yoluyla milli bilincin uyandırılması için mücadele etmiştir.

Redd-i İlhak Cemiyeti: İzmir’de kurulan bu cemiyetin ilk adı Müdafaa-i Vatan Heyeti iken, işgalden bir gün önce adını Redd-i İlhak Cemiyeti olarak değiştirdi. Cemiyetin amacı, İzmir ve yöresinin Türk olduğunu, asla Yunanistan’a bağlanmaması gerektiğini, direnme hareketleri ve basın yoluyla anlatmaktı. Yunan işgaline fiilen karşı koymuştur.

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Aralık 1918’de İstanbul’da kurulmuş olan bu cemiyetin Erzurum ve Elazığ’da şubeleri bulunuyordu. Amacı, Doğu Anadolu’da Ermeni Devleti kurulmasına engel olmaktı. Ayrıca, doğu illerinden göçü ve Türk nüfusunun azalmasını engelleyerek, Doğu Anadolu’ya yapılacak herhangi bir işgal ve saldırıda topyekün savunma yapmaktı.

Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti: 12 Şubat 1919’da merkezi Trabzon olarak kurulan cemiyet, Karadeniz Bölgesi’nin çeşitli il ve ilçelerinde şubeler açtı. Amacı, bölgede Rum Pontus devletinin kurulmasını engellemek, Trabzon ve çevresinin Rumlara verilmesini önlemekti.

Milli Kongre Cemiyeti: 29 Kasım 1918’de İstanbul’da kurulan cemiyet; çeşitli parti, dernek, fakülte, ocak ve hayır kurumlarını içine alan bir çok kuruluştan meydana geldi. Amacı, Türkler hakkında yapılmış ve yapılmakta olan olumsuz propagandalara basın yoluyla cevap vermek, Türk milletinin haklarını ve tarihi özelliklerini duyurmaktı.

Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti: 1919 yılında Türk kadınlarının kurduğu bu cemiyet, işgalcilere karşı kamuoyu oluşturma konusunda çalışmış, İtilaf Devletleri temsilciliklerine telgraflar çekerek, Türk vatanının uğradığı işgali protesto etmiştir.

Milli varlığa yararlı cemiyetlerin ortak özellikleri

Milli cemiyetlerin başlangıçtaki amaçları, bulundukları bölgelerin tarih, coğrafya, nüfus yönünden Türk olduğunu kanıtlamaktı. Bilimsel araştırmalarla, büyük devletlere karşı haklarını savunabileceklerine inanmakta, propaganda ve yayın faaliyetlerini yeterli bulmaktaydılar. Ancak vatan toprağının işgal edilmeye başlanması üzerine, silahlı mücadeleye girişmişlerdir.

4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında toplanan Sivas Kongresi’nde alınan karar ile, bütün Milli cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiştir.
 
Son düzenleme moderatör tarafından:

Benzer Konular

Yanıtlar
0
Görüntülenme
2B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
2B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
9B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
3B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
5B
Üst