Kadı nedir?

deep Harbi Aktif Üye
Kadı Ne Demektir? Osmanlı'da Kadılar
Osmanlı Devleti döneminde yargı işlerine bakan görevliye verilen unvan. İslamiyetin ilk devirlerinden itibaren var olan bu kurum, toplum içinde yaşanan anlaşmazlıkları çözmekle görevlendirilmişti, günümüz hakimlerine benzer görevleri vardı.
Osmanlı Devleti'nde genelde tanınmış ve güvenilir kişiler kadılığa tayin edilirdi. Beylik dönemlerinden itibaren fethedilen yerlere hukuku temsil etmek üzere bir kadı ve idareyi temsilen bir subaşı tayin edilmiştir. Kadılar hukuki anlaşmazlıkları Ku'ran-ı Kerim'deki emirlere göre düzenlemiş ve adalet sağlamışlardır. Kadıların görev süresi 1 ile 2 yıl arasında değişiyordu. Bu sürenin bazen daha kısa bazen de daha uzun olduğu görülmüştür.
kadi.jpg
Sancak ve kaza kadıları çok geniş yetkiye sahip olmuşlardır. Halk arasındaki adli davaların görülmesinin yanı sıra, öldürülen kişinin diyetinin tespiti ve alınması, cami ve mescitlerin imam ve hatip ve mütevelli tayini, yaralama olaylarında suçlunun bulunarak cezalandırılması, katillerin yakalanması, vefat eden kişinin terekesinin tespit edilerek varislerine dağıtılması, kayyum, devirhan, müderris ataması, tekke, zaviye ve medrese gibi kurumların mütevellisinin ve diğer görevlilerinin tayini, vakıflarda zuhur eden mütevellilik anlaşmazlıklarının çözümü, sancak ve kazalardaki gerçekleşen eşkıyalıkların takibi, eşkıyaların yakalanması ve suçluların cezalandırılması, askerden kaçanları tespit edilerek orduya teslim edilmesi, askeri seferler zamanında asker toplanması ve bunların isimlerinin tespiti, vergilerin tahsili, vergilerin kaza, köy ve mahallelere dağıtılması, satılan malların fiyatının belirlenmesi ve yüksek fiyata satılmasını engelleme ve diğer mali konularda da görev ve sorumlulukları olmuştur.

Kadıların maaşları rütbelerine ve görev yaptıkları yerlere göre değişmiştir. Kadılar günlük aldıkları maaşlarının haricinde kurulan her mahkemede taraflardan ve devlete toplanan vergilerden katibiyye, muhzıriyye, harcı mahkeme, harcı bab, hüddamiye, çukadara hizmet adı altında çeşitli ücretler almışlardır.

Kadılık 1839 Gülhane fermanının kabulu ile yavaş yavaş yerini nizami mahkemelere bırakmaya başlamış ve 1924 yılında kabul edilen 169 sayılı Mehakimi Şer'iyenin İlgasına ve Mehakim Teşkilatına Ait Ahkamı Muaddil Kanun ile tamamen kaldırılmıştır.
 

Benzer Konular

Yanıtlar
0
Görüntülenme
7B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
3B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
4B
Yanıtlar
1
Görüntülenme
2B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
3B
Üst