Hücre Bölünmesi ve Kalıtım

naif
Moderatör
Hücre Bölünmesi ve Kalıtım nedir konu anlatımı
Hücreden yeni hücrelerin oluşmasına hücre bölünmesi denir.
Bu Hücre bölünmesi Tüm canlılarda görülen bir olaydır.

Hücre bölünmesi hücre çekirdeğinde başlar ve birbirini takip eden evrelerden (safhalardan) oluşur. Yoğurdun mayalanması, bitkilerin büyümesi, tohumun çimlenmesi, yaraların iyileşmesi, büyüme ve gelişme olayları hücre bölünmesi sayesinde gerçekleşir.

Hücre bölünmesi, bir hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyümesi erkek ve dişi eşey hücrelerinin meydana gelmesi için gerekli bir olaydır. Hücre bölünmesi vücut hücrelerinde mitoz, eşey hücrelerini oluşturmak için mayoz olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleşir.

Hücre mitoz bölünme sırasında üstteki şekilde görüldüğü gibi birbirini takip eden farklı evrelerden geçer

Tek hücrelilerde çoğalma , çok hücrelilerde büyüme için kullanılır.

Mitoz Bölünme de dikkat edilecek hususlar

Yıpranan ve yaralanan hücrelerin iyileşmesi mitoz ile olur.

Sinir, Sperm ve Yumurta hücrelerinde mitoz bölünme olmaz.

Oluşan hücrelerin Kromozom bilgisi aynıdır.

Büyüme sırasında mitoz bölünme hızlıdır.

Amitoz (Amitozis)
Mitoz (Mitozis)
Mayoz (Meiosis)
olmak üzere üç farklı tip bölünme vardır Tek hücreli canlılarda bölünme genellikle amitoz, çok hücrelilerde ise mitoz ve mayoz ile görülür

Hücre bölünmesi Nedir?
Hücre bölünmesi, tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyümesi, erkek ve dişi eşey hücrelerinin meydana gelmesi için gerekli biyolojik olaydır Bir hücrenin bölünebilmesi için belirli bir büyüklüğe ulaşması ve nükleik asitlere sahip olması gerekmektedir Canlıların dünyasında,

Mitoz Bölünme (Aynı Hücreler Oluşturan Bölünme)
Bütün canlılarda 2n kromozomlu vücut hücrelerinde görülen ve bir hücreden iki hücre oluşturan bölünme şekline mitozbölünmedenir.

Mitoz Bölünmenin Özellikleri
Bütün canlılarda görülür.
2n kromozomlu vücut hücrelerinde görülür.
2n kromozomlu bir hücreden 2n kromozomlu iki hücre oluşur.
Bölünme sonucu oluşan iki hücre aynı kalıtsal bilgiye (DNA ya) yani kromozom yapısına sahiptir ve birbirinin tıpa tıp aynısıdır.
Yaşam boyu devam eder. (Zigotun oluşumundan, ölüme kadar devam eder).
Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı değişmez, sabit kalır.
Tek hücrelilerde çoğalmayı, çok hücrelilerde büyümeyi, gelişmeyi, yıpranan dokuların onarılmasını ve ölen hücrelerin yerine yenilerinin yapılmasını sağlar.
Tür içinde çeşitlilik oluşturmadan (kalıtsal özellikleri değiştirmeden) türün devamını sağlar.
Mitoz bölünme başlamadan önce hücre bölünmeye hazırlık dönemi (interfaz) geçirir.
Çekirdek bölünmesi (karyokinez) ve sitoplâzma bölünmesi (sitokinez) olarak iki aşamada gerçekleşir.
Bölünmeye hazırlık döneminde (İnterfaz Döneminde) :
Hücre büyür ve bölünme büyüklüğüne ulaşır.
Hücredeki kalıtsal (genetik) madde iki katına çıkar, (DNA yani) kromozomlar kendini eşler, bir kromozomdan iki(kardeş = homolog) kromatit oluşur.
Yaşamsal faaliyetler hızlanır. (ATP, mRNA, tRNA, rRNA, protein sentezi gibi).
Sentrozom kendini eşleyerek sentriolleri oluşturur. (Sentrioller kendini eşler).

Çekirdek Bölünmesi
Hücredeki, canlının kalıtsal özelliklerini taşıyan kalıtsal yapının yani kromozomların (DNA nın) ikiye ayrılmasını sağlayan bölünmeye çekirdek bölünmesidenir. Çekirdek bölünmesi bitki ve hayvan hücrelerinde aynı şekilde gerçekleşir.Çekirdek bölünmesi birbirini takip eden (profaz, metafaz, anafaz, telofaz olmak üzere) dört safhada (bölümde=dönemde=evre de) gerçekleşir.

1. Bölünerek Üreme
Bakteriler, mavi-yeşil algler (su yosunları), amip, öglena (kamçılı hayvan), terliksi hayvan (paramesyum) bölünerek üreyen tek hücreli canlılardır.
Paramesyum (terliksi hayvan) enine, öglena (kamçılı hayvan) boyuna, amip ise enine veya boyuna bölünebilir.

2.Tomurcuklanma İle Üreme
Ata (ana) canlının vücudunda küçük bir çıkıntı yani tomurcuk oluşur. Oluşan tomurcuk gelişimini tamamlayarak yeni bir canlı oluşturur.
Oluşan canlı bazen ata canlıdan ayrılarak yaşamını sürdürür, bazen de ata canlıdan ayrılmayıp ata canlı ile birlikte kolonilerioluşturarak yaşamını sürdürür.

Tek hücreli canlılardan bira mayası (maya mantarlarında) ve çan hayvanında görülür.
Çok hücreli canlılardan deniz anası, süngerler, sölenterler (tatlı su hidrası), polip, mercan ve ciğer otlarında görülür.

3.Sporla Üreme (Sporlanma)
Olumsuz çevre şartlarına dayanabilen, üzeri sağlam bir örtüyle örtülü olan ve üreme olayını gerçekleştiren özel hücrelere spor denir.

Bakteriler, (küf veya maya) mantarlar, plazmodyum (sıtma mikrobu), çiçeksiz bitkiler (eğrelti otu, karayosunu, atkuyruğu, kibrit otu, ciğer otları), sporla üreyen canlılardır.

4.Vejetatif Üreme
Yüksek yapılı gelişmiş bitkilerde görülen üreme şeklidir. Bitkilerden alınan bir parçanın köklendirilerek bunlardan yeni bitkilerin oluşturulmasına vejetatif üreme denir.
Vejetatif üreme; çelikle, yumru ileve soğan ile üremeşeklinde gerçekleşebilir.
 

Benzer Konular

Yanıtlar
0
Görüntülenme
10B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
19B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
6B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
5B
Yanıtlar
1
Görüntülenme
6B
Üst