cicozz
Çocukluk cicozlarda saklı
Fitre Kimlere Verilir
Fitre Sadakası Kimlere Verilmez
Zekat ve fitre kimlere verilir, kimlere verilmez, konusu bilinmesine ihtiyaç olan mecburi bir konudur. Bu itibarla her sene Ramazan’da aynı konuları bir defa daha gündeme getirme mecburiyeti kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Tekrarlanan sorular da böylece cevaplanmış olacaktır elbette...
Bilindiği üzere yüce İslam Müslüman’ı bencillikten korumuş, egoistlikten muhafaza etmiştir. Bu sebeple İslam’la ilgisi olmayanlar, sadece kendi menfaatlerini düşünebilirler, kendilerini kurtardıktan sonra başkalarının sıkıntısını hesaba katmayabilirler. Hatta altta kalanın canı çıksın diyerek çevrelerine ilgisiz de kalabilirler. Ama Müslüman böyle diyemez ve çevresine böyle ilgisiz kalamaz. İman ettiği İslam ona mükellefiyetler yükler ve buyurur ki:
- Senin durumun iyidir. Dinen zengin sayılmaktasın. Öyle ise servetinin kırkta birini ayıracaksın, çevrende gördüğün ihtiyaç sahiplerine Allah’ın emri olarak vereceksin. Hem öylesine vereceksin ki, verdiğin için minnet etmek şöyle dursun, onlar aldığı için minnet duyacaksın, seni borçtan kurtardıkları için teşekkür etme ihtiyacı hissedeceksin. Evet, İslam Müslüman’ı böylesine çevresine ilgi gösteren sosyal insan haline getirir. İslam’ın Müslüman’a yüklediği bu yardım yükümlülüğü bilhassa Ramazan ayında daha çok gündeme gelmektedir. Zenginler bu ayda servetlerini hesap ederler, zenginlik sınırına ulaşmışlarsa kırkta birini ayırıp ihtiyaç sahibi din kardeşlerine verme mutluluğu yaşarlar.
Ayrıca aile bireylerinin fitresini de hesap ederler. Her bir aile ferdi adına bir fitre vermeyi yaratılış, varoluş sadakası olarak borç bilirler. Ancak, bu yardımda dikkat edecekleri hususlar vardır. Çevresindeki ihtiyaç sahiplerinden kimileri yakın akraba, kimileri de uzak akraba, konu komşu olabilirler. Bunları ayırmaya ise ihtiyaç vardır. Çünkü yakın akrabaya zekat, fitre verilmez. Verirse zekat, fitresini sanki bir cebinden çıkarıp öbür cebine koymuş gibi olur. Vermemiş durumuna düşer. Öyle yanılgıya düşmemek için kimlere zekat, fitre verilip, kimlere verilmeyeceğini bilmesi gerekir. Nitekim zekat ve fitre sayacağımız şu yakınlara verilmez. Zira bunlar kendisinin çok yakınlarıdır. Onları zekatla, fitreyle değil de servetin kendisiyle desteklemeli, kendisinden bir parça olarak kabul etmelidir. Bu ortakları da şöyle sıralamak mümkün olabilir:
- Anneye, babaya, nineye, dedeye, oğullara, kızlara, bunların çocukları olan torunlarına zekat fitre verilmez. Bunlar yabancı değil servetin sanki ortağıdırlar. Zekatla, fitreyle değil servetin kendisiyle korumaya alınmalıdır.
Bunların dışında zekat ve fitre verilecek uzak akrabalarla, konu komşuları da şöyle sıralamak mümkündür:
- Evlenerek başka aileye gitmiş kız kardeşlere, ayrılmış oğlan kardeşlere, bunların çocuklarına, yani yeğenlere, amcalara, dayılara, bunların çocuklarına, hala ve teyzelere, kayınvalideye, kayınpedere, damada, geline ve akraba olmayan diğer ihtiyaç sahipleri konu komşuya, bakıma muhtaç öğrencilere zekat ve fitre verilmelidir.
Zekat ve fitrede bu saydığımız ihtiyaç sahibi tanıdıklar sırayla öncelik alırlar. Bir de servetin kazanıldığı yerin bekleyen muhtaçları öne geçerler. Bu itibarla, bulunulan yerdeki yoksullar beklerken başka şehirlere göndermek (caiz olsa da) münasip görülmez. Öyle ise yakında bekleyenlerin ihtiyaçları karşılanır. Sonra çok münasip görülen uzaklara da gönderilebilir. Yeter ki gönderilen bu kimseler tam ihtiyaç sahibi olsunlar. Bayramdan önce ellerine geçerek bayramın mutluluğunu birlikte yaşama imkanına kavuşsunlar. Daha doğrusu, bayram sevincinde hep beraber olalım. İçimizde üzgünler dargınlar, kırgınlar kalmasın. Yardımların hikmeti de budur zaten. Hep birlikte sevinmek...
Bir taraf ihtiyaçlarını karşılamış, huzur içinde bayram yapıyor, diğer taraf ise sıkıntılar içinde kıvranıyor, sonra bir arada bayram yapıyoruz... Bu İslam’ın mesajına, Müslüman’ın merhamet ve şefkatine de uygun düşmez. Ağlayanlarla gülenler yan yana bayram yapamaz.
Zaman - Ahmed Şahin - 13.11.2003
Fitre Sadakası Kimlere Verilmez
Zekat ve fitre kimlere verilir, kimlere verilmez, konusu bilinmesine ihtiyaç olan mecburi bir konudur. Bu itibarla her sene Ramazan’da aynı konuları bir defa daha gündeme getirme mecburiyeti kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Tekrarlanan sorular da böylece cevaplanmış olacaktır elbette...
Bilindiği üzere yüce İslam Müslüman’ı bencillikten korumuş, egoistlikten muhafaza etmiştir. Bu sebeple İslam’la ilgisi olmayanlar, sadece kendi menfaatlerini düşünebilirler, kendilerini kurtardıktan sonra başkalarının sıkıntısını hesaba katmayabilirler. Hatta altta kalanın canı çıksın diyerek çevrelerine ilgisiz de kalabilirler. Ama Müslüman böyle diyemez ve çevresine böyle ilgisiz kalamaz. İman ettiği İslam ona mükellefiyetler yükler ve buyurur ki:
- Senin durumun iyidir. Dinen zengin sayılmaktasın. Öyle ise servetinin kırkta birini ayıracaksın, çevrende gördüğün ihtiyaç sahiplerine Allah’ın emri olarak vereceksin. Hem öylesine vereceksin ki, verdiğin için minnet etmek şöyle dursun, onlar aldığı için minnet duyacaksın, seni borçtan kurtardıkları için teşekkür etme ihtiyacı hissedeceksin. Evet, İslam Müslüman’ı böylesine çevresine ilgi gösteren sosyal insan haline getirir. İslam’ın Müslüman’a yüklediği bu yardım yükümlülüğü bilhassa Ramazan ayında daha çok gündeme gelmektedir. Zenginler bu ayda servetlerini hesap ederler, zenginlik sınırına ulaşmışlarsa kırkta birini ayırıp ihtiyaç sahibi din kardeşlerine verme mutluluğu yaşarlar.
Ayrıca aile bireylerinin fitresini de hesap ederler. Her bir aile ferdi adına bir fitre vermeyi yaratılış, varoluş sadakası olarak borç bilirler. Ancak, bu yardımda dikkat edecekleri hususlar vardır. Çevresindeki ihtiyaç sahiplerinden kimileri yakın akraba, kimileri de uzak akraba, konu komşu olabilirler. Bunları ayırmaya ise ihtiyaç vardır. Çünkü yakın akrabaya zekat, fitre verilmez. Verirse zekat, fitresini sanki bir cebinden çıkarıp öbür cebine koymuş gibi olur. Vermemiş durumuna düşer. Öyle yanılgıya düşmemek için kimlere zekat, fitre verilip, kimlere verilmeyeceğini bilmesi gerekir. Nitekim zekat ve fitre sayacağımız şu yakınlara verilmez. Zira bunlar kendisinin çok yakınlarıdır. Onları zekatla, fitreyle değil de servetin kendisiyle desteklemeli, kendisinden bir parça olarak kabul etmelidir. Bu ortakları da şöyle sıralamak mümkün olabilir:
- Anneye, babaya, nineye, dedeye, oğullara, kızlara, bunların çocukları olan torunlarına zekat fitre verilmez. Bunlar yabancı değil servetin sanki ortağıdırlar. Zekatla, fitreyle değil servetin kendisiyle korumaya alınmalıdır.
Bunların dışında zekat ve fitre verilecek uzak akrabalarla, konu komşuları da şöyle sıralamak mümkündür:
- Evlenerek başka aileye gitmiş kız kardeşlere, ayrılmış oğlan kardeşlere, bunların çocuklarına, yani yeğenlere, amcalara, dayılara, bunların çocuklarına, hala ve teyzelere, kayınvalideye, kayınpedere, damada, geline ve akraba olmayan diğer ihtiyaç sahipleri konu komşuya, bakıma muhtaç öğrencilere zekat ve fitre verilmelidir.
Zekat ve fitrede bu saydığımız ihtiyaç sahibi tanıdıklar sırayla öncelik alırlar. Bir de servetin kazanıldığı yerin bekleyen muhtaçları öne geçerler. Bu itibarla, bulunulan yerdeki yoksullar beklerken başka şehirlere göndermek (caiz olsa da) münasip görülmez. Öyle ise yakında bekleyenlerin ihtiyaçları karşılanır. Sonra çok münasip görülen uzaklara da gönderilebilir. Yeter ki gönderilen bu kimseler tam ihtiyaç sahibi olsunlar. Bayramdan önce ellerine geçerek bayramın mutluluğunu birlikte yaşama imkanına kavuşsunlar. Daha doğrusu, bayram sevincinde hep beraber olalım. İçimizde üzgünler dargınlar, kırgınlar kalmasın. Yardımların hikmeti de budur zaten. Hep birlikte sevinmek...
Bir taraf ihtiyaçlarını karşılamış, huzur içinde bayram yapıyor, diğer taraf ise sıkıntılar içinde kıvranıyor, sonra bir arada bayram yapıyoruz... Bu İslam’ın mesajına, Müslüman’ın merhamet ve şefkatine de uygun düşmez. Ağlayanlarla gülenler yan yana bayram yapamaz.
Zaman - Ahmed Şahin - 13.11.2003
