Depremin Oluşturduğu Değişmeler

Ömer
Yönetici
Depremin Oluşturduğu Değişmeler
Yer kabuğu katmanında türlü nedenlerle derin ve uzun çatlaklar oluşmuştur. Zamanla yeni Yer çatlaklar da oluşabilir. Fay denilen bu çatlak*lar nedeniyle blok durumundaki bü*yük kaya kütleleri, magma üzerinde hareket eder. Bu blokların birdenbi*re ve değişik yönlerdeki hareketleri depremleri oluşturur. Yer altı sularının, toprak ve kayaları aşın*dırması ile oluşan mağaralar çökebilir

Çö*küntünün olduğu bölgede ve çevresinde hafif şiddette deprem olur. Depremler yeryüzünde yükselme ve alçalmalara, nehirlerin yatak de*ğiştirmesine yol açar. Şiddetli bir depremden sonra hafif şiddetli depremler oluşabilir. Dep*remin oluşturduğu değişme ve zararlar, depre*min şiddetine bağlıdır .
Depremin yol açtığı zararlar şunlardır:
• Yer kabuğunda çatlaklar oluşur.
• Barajlar yıkılır ve bundan dolayı su bas*kınları olur.
• Binalar yıkılır veya büyük ölçüde zarar görür.
• Elektrik direkleri devrilir.
• Yollar bozulur.
• Köprüler yıkılır veya büyük ölçüde zarar görür.
• Yangınlar çıkar.
• Ölümler ve yaralanmalar olur. bunlardan başka ne gibi değişme ve zararlar oluşturabileceğini tartışınız.
Ülkemiz deprem kuşağı üzerinde yer almaktadır. Yurdumuzda zaman zaman büyük depremler olmuştur. Bu depremler büyük can ve mal yitimlerine yol açmıştır.
Haritada Türkiye'nin deprem bölgeleri ve tehlike dereceleri görülmektedir. Depre*min şiddeti ve süresi, sismograf adı verilen aletle ölçülür.
Depremin yeri, zamanı ve şiddeti günümüzde önceden belirlenememektedir. Depremin zararları en aza indirilebilir. Bunun için, olabilecek bir depreme karşı önceden gerekli ön*lemler alınmalıdır.


EVİMİZİ DEPREME NASIL HAZIRLAYALIM?
• Evdeki raflar duvara sıkıca monte edilmeli. Ağır eş*yalar rafların alt katlarında durmalı.
• Cam eşyalar (yiyecek kavanozları, bardak, porselen gibi), yanıcı sprey ve ilaçlar alçak dolaplarda saklanmalı ve kapıları sıkıca kapatılmalı. Yangın riski yüksek mekânlarda mutlaka söndürme aleti bulunmalı.
• Ağır tablolar ve aynalar oturulan ve yatılan yerler*den uzağa aşılmalı.
• Avize gibi aydınlatma araçları oturulan bölgelerin üstünden uzağa monte edilmeli.
• Potansiyel yangın tehlikesi olan elektrik ve gaz sis*temi sürekli kontrol edilmeli, bozukluk varsa tamir edil*meli.
• Buzdolabı, şofben gibi ağır ev alet ve makineleri du*vara sıkıca bağlanmalı.
• Evinizi deprem uzmanlarına ve yetkililere kontrol ettirin ve yapılması gerekenleri uzmanlara yaptırın. Bina duvarlarındaki çatlak ve yarıkları tamir ettirin.
• Acil^durumda alınacak gerekli malzemeleri kolayca ulaşabileceğiniz yere koyun.
Acil Malzemeler
• Işıldak veya fener, yedek pil
• Pille çalışan radyo, yedek pil
• İlkyardım çantası
• Kuru gıda, konserve ve su
• Konserve açacağı da olan çakı
• Sürekli kullanım gerektiren ilaçlar
• Yedek gözlük veya lens
• Bot veya spor ayakkabı
• Para ve kredi kartı
AİLE FERTLERİNİ DEPREME NASIL HAZIRLAYALIM ?
• Aile fertlerini deprem sırasında nasıl davranma! konusunda eğitin. Evinizin içinde ve çevresinde deprem sırasında sığınılacak yerleri belirleyin ve aile üyelerine öğretin. "Ev Deprem Planı" hazırlayın.
• Aile fertlerine acil durumda elektrik, gaz, su vanalarını ve yanan ocakları nasıl kapatmaları gerektiğini öğretin
• Acil durumlarda nasıl ilkyardım uygulanacağı mümkünse bütün aile öğrensin. Evde mutlaka ilkyardım çantası bulundurun.
• Depremden sonra yangın, ağır yaralanma gibi c ramlarda haber verilecek itfaiye, ambulans ve kurtarma ekiplerinin telefon numaralarını ezberleyin ve telef rehberinin üzerine görülebilecek büyüklükte yazın.
• Deprem sırasında ve sonrasında şehir dışını aramak daha kolay olacağı için, şehir dışındaki bir yakınınızın telefon numarasını belirleyin. Bu numarayı (aile kontak numara aile fertlerine ve yakınlarınıza verin. Böylece herkes b birinden kolaylıkla haber alabilir.
• Aşağıdaki bilgileri içeren kartları aile bireyleri ile ; kın akraba ve komşularınıza verin. Böylece deprem sırasında kaybolan yakınlar birbirlerini kolayca bulur haber alır. Kartta olması gereken bilgiler;
• Acil durumda aranacak itfaiye, ambulans, polis numaraları
• Fertlerin birbirini kaybetmesi halinde buluşacak üç yer ismi,
• Acil durumda aranacak şehir dışında bulunan akraba veya arkadaşın ismi, adresi ve telefon numarası,
• Deprem sonrasında kapatılacak elektrik şalteri, su ve gaz vanalarının yeri,
• Aile bilgileri; anne ve babanın iş adresi ve tek numarası, çocukların okul adresleri ve telefon numaraları,
• Aile doktoru varsa ismi, telefon numarası ve çalı hastane,
• Ev yakınındaki en yakın hastane, itfaiye istasyon adresi ve telefon numarası.
DEPRİM SIRASINDA
KAPALI MEKÂNLARDA
• Deprem sırasında alçak katlardaysanız ve dışarı çıkabiliyorsanız, çıkın. Yüksek katlardaysanız, içeride ka*lın, dışarı çıkmaya çalışmayın. Sakin olun. Paniğe kapıl*mayın ve koşuşturmayın. Depremler genellikle hafif sar*sıntı ve gürültü ile başlar ve birkaç saniye sonra daha yı*kıcı sarsıntılar gelir. Büyük bir depremde ayakta durmak, koşmak mümkün değildir. Dışarı çıkarken binalardan düşen cam ve molozlardan korunun. Önceden "Ev Dep*rem Planı" yaptıysanız, hemen uygulamaya geçin.
• Deprem sırasında çamaşır veya bulaşık makinesi gibi kolayca devrilmeyecek ağır eşyaların yanına uzanıp, kendinizi korumaya alın. Böylece çöken duvar veya kirişle makine arasındaki boşlukta kalıp, hava alabilirsiniz.
• Yatıyorsanız ve kaçma şansınız yoksa kendinizi yatağın yanındaki boşluğa atın.
• Masaya tutunun ve onunla birlikte hareket etmeye hazır olun. Deprem geçinceye kadar pozisyonunuzu değiştirmeyin.
• Pencere, şömine, vitrin, mutfak dolabı gibi kolayca devrilebilecek eşyalardan uzak durun.
• Yüksek katlı binadaysamz, asansörleri kullanmayın.
• Sinema, tiyatro, okul, büro gibi kalabalık yerlerde bulunuyorsanız, deprem anında merdivenlere veya asan*söre koşmayın. Koltuk, sıra gibi en yakındaki güvenli yer*de kendinizi korumaya alın.
• Olası gaz sızıntılarına karşı kesinlikle çakmak, kibrit ve mum yakmayın, sigara içmeyin.
BİNA DIŞINDA
• Deprem sırasında binalardan dökülen yıkıntılar ve camlardan, bacalardan, elektrik direk ve tellerinden uzak*ta, güvenli bir alanda sarsıntının durmasını bekleyin.
ARABA İÇİNDE
• Araba kullanıyorsanız, sarsıntı başladığında, eğer bulunduğunuz yer güvenli ise durun. Sarsıntı bitene ka*dar araç içinde kalın.
• Normal yol trafiğinden uzaklasın. Köprü, üstgeçit, tünel gibi çökmesi muhtemel yapılardan uzaklasın.
• Elektrik direkleri, enerji nakil hatları ve ağaçlardan uzak durun.
DEPREMDEN SONRA
• Depremden sonra yangın ve parlamalara yol açabi*leceği için kesinlikle çakmak, kibrit, mum yakmayın. El feneri kullanın.
• Deprem durduğunda elektrik şalterini, gaz ve su va*nalarını, yanan ocakları hemen kapatın. Yangına yol açabilecek kimyasal maddeler dökülmüşse, temizleyin.
• Kendinizi ve yanınızdakilerin sağlık durumlarını kontrol edin. Yaralılara ilkyardım uygulayın. Ciddi yara alanları tehlike altında değilse hareket ettirmeyin, güven*li bir yerde yetkililerin gelmesini bekleyin.
• Olası kesiklere karşı çıplak ayakla yürümeyin. Bulabiliyorsanız, kalın bot veya spor ayakkabı tercih edin.
• Bina içinde canlı olup olmadığını kontrol edin. Canlı kurtarma ekiplerine haber verin.
• Portatif radyonuzu açın ve yetkililerin açıklamaları*nı dinleyin.
• Acil durumlar dışında (itfaiye, ambulans gibi), ya*kınlarınıza haber vermek için dahi olsa telefonu kullan*mayın. Telefon şebekesi bloke olur ve acil ihtiyaçlara da*hi cevap veremez hale gelir.
• Evden acil ayrılmanız gerekmiyorsa, kırılan camları bantlayın.
• Evi terk ederken yanınıza el feneri, pilli radyo, su, kuru yiyecek, ilkyardım çantası, hava şartlarına uygun giysi, battaniye, para ve kredi kartı alın.
• Büyük bir depremden sonra artçı depremler mutla*ka devam eder. Hasar gören evlere, uzmanlar kontrol et*meden kesinlikle girmeyin. Bazı artçı depremlerin zayıf*lamış yapılarda öncü depremler kadar büyük hasar verebileceğini unutmayın.
• Aracınızı itfaiye, ambulans gibi acil yardım getiren araçların yolundan çekin. Şehirden uzaklaşmaya çalışma*yın. Kurtarma araçlarının gelmesini engelleyebilirsiniz ve yollar kapalı veya çökmüş olabilir.
• Yetkililere ve kurtarma ekiplerine yardımcı olun. Enkaz ve yıkıntılar arasında, sokaklarda acil olmadıkça dolaşıp, görevlilerin işini engellemeyin.
• İhtiyacınızdan fazla yardım malzemesi almayın.
• Temiz su bulamıyorsanız ve kaynatma imkânınız da yoksa, 20 litre suya bir çorba kaşığı çamaşır suyu katarak dezenfekte edebilirsiniz. Klorlanmamış su içmeyin.
 

Benzer Konular

Yanıtlar
0
Görüntülenme
5B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
2B
Yanıtlar
1
Görüntülenme
3B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
9B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
2B
Üst