Günümüzde hızla gelişen bilim ve teknoloji, sürekli değişkenlik gösteren ekonomik durumlar ve bunların sonucu ortaya çıkan sosyal, kültürel, siyasal oluşumlar bireylerin yetenekleri doğrultusunda eğitilmelerini gerektirmektedir. Bu durum doğal olarak eğitim programlarının yeniden düzenlenmesini ve yeniden düzenlenen program amaçlarının öğrencilerde yeni davranışlar olarak nasıl daha kolay ortaya çıkartılabileceği yönünde yeni yolların aranmasını ortaya çıkarmıştır. Ancak yapılan araştırmalar, çeşitli disiplinlerde çalışan konu alanı uzmanlarının gün geçtikçe nasıl öğretecekleri konusunda yetersiz kaldıklarını ve yeni arayışlar içine girdiklerini göstermektedir. Bu doğrultuda özellikle 1980'li yıllardan beri pek çok ülkede Öğrenme Stiline Dayalı eğitim/öğretim uygulamaları yapılmaktadır. Gregorc Öğrenme Stili Modeli bu uygulamalarda kullanılan önemli modellerden biridir. Bu araştırma Gregorc Öğrenme Stili Modeli kullanılarak hazırlanmıştır.
Araştırmanı amacı, liselerde uygulanan biyoloji dersi öğretiminin öğrencilerin öğrenme stillerine uygun yapılıp yapılmadığını belirlemektir. Somut Ardışık, Soyut Ardışık, Somut Random ve Soyut Random öğrenme stiline/stillerine sahip öğrencilerin I. Düzey Düşünme Seviyesinde, II. Düzey Düşünme Seviyesinde ve III. Düzey Düşünme Seviyesinde öğrenmeler gerçekleştirebilmeleri için biyoloji öğretmenlerinin kullanmalarını bekledikleri pek çok öğretim yaklaşımı bulunmaktadır. Bu araştırma ile öğretmenlerin kullandıkları öğretim yaklaşımları belirlenerek, hangi öğrenme stilindeki öğrencilerin hangi Düşünme Seviyesinde öğrenme gerçekleştirdikleri incelenmiştir.
Araştırma tekil ve ilişkisel tarama modeliyle yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2000-2001 öğretim yılında Ankara İl sınırları içinden belirlenen 8 lisede görevli 30 biyoloji öğretmeni oluşturmuştur.
Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan gözlem ve görüşme formlarıyla toplanmıştır. Gözlem ve görüşme formlarının geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Gözlem formunun 0.73 ile 0.97 arasında değişen 20 tane gözlemciler arası uyum katsayısı bulunmuştur. Bu değerlerin ortancası 0.855 olarak bulunmuştur.
Biyoloji öğretmenlerine 10. sınıflarda verilen Bitkisel Dokular konusunda gözlem uygulanmıştır. Araştırma sürecinde 131 saat gözlem ve görüşme yapılmıştır.
Araştırma verilerinin çözümlenmesinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Kruskal-Wallis H-Testi ve Mann-Whitney U-Testi kullanılmıştır.
Araştırma sonunda biyoloji öğretmenlerinin I. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Soyut Ardışık Öğrenme Stiline yönelik öğretim yaklaşımlarını kullandıkları belirlenmiştir. II. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Somut Ardışık ve III. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Soyut Ardışık Öğrenme Stiline yönelik öğretim yaptıkları belirlenmiştir.
Biyoloji öğretmenlerinin farklı öğrenme stillerine yönelik olarak kullandıkları öğretim yaklaşımları ile mesleki kıdemleri arasında anlamlı bir fark belirlenirken, mezun oldukları yükseköğretim kurumlarına , öğretim yaklaşımları konusunda hizmet-içi eğitim kursuna katılıp katılmama durumuna ve öğretmenlerin görev yaptıkları okulların bulunduğu alt ve üst sosyo-ekonomik çevre değişkenleri açısından anlamlı bir farka rastlanmamıştır.
Biyoloji öğretmenlerinin Öğrenme Stiline Dayalı Biyoloji Öğretimi yapamamalarının nedenlerine ilişkin görüş ve önerileri okul şartları, biyoloji ders programı, öğrenciler, yönetim (okul yönetimi, MEB), biyoloji öğretmenlerinin kendileri, biyoloji öğretmenlerinin eğitimi (hizmet öncesi eğitim, hizmet-içi eğitim) başlıkları altında sıralanmaktadır.
Sonuç olarak; biyoloji öğretiminde verimliliğin arttırılması pek çok faktöre bağlıdır. Öğretmen bu faktörlerden sadece biridir. Başta öğretmen eğitimi olmak üzere tüm sistemde somut değişiklikler yapıldıktan sonra, biyoloji öğretmenleri Öğrenme Stiline dayalı biyoloji öğretiminde başarılı olabilirler.
Araştırmanı amacı, liselerde uygulanan biyoloji dersi öğretiminin öğrencilerin öğrenme stillerine uygun yapılıp yapılmadığını belirlemektir. Somut Ardışık, Soyut Ardışık, Somut Random ve Soyut Random öğrenme stiline/stillerine sahip öğrencilerin I. Düzey Düşünme Seviyesinde, II. Düzey Düşünme Seviyesinde ve III. Düzey Düşünme Seviyesinde öğrenmeler gerçekleştirebilmeleri için biyoloji öğretmenlerinin kullanmalarını bekledikleri pek çok öğretim yaklaşımı bulunmaktadır. Bu araştırma ile öğretmenlerin kullandıkları öğretim yaklaşımları belirlenerek, hangi öğrenme stilindeki öğrencilerin hangi Düşünme Seviyesinde öğrenme gerçekleştirdikleri incelenmiştir.
Araştırma tekil ve ilişkisel tarama modeliyle yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2000-2001 öğretim yılında Ankara İl sınırları içinden belirlenen 8 lisede görevli 30 biyoloji öğretmeni oluşturmuştur.
Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan gözlem ve görüşme formlarıyla toplanmıştır. Gözlem ve görüşme formlarının geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Gözlem formunun 0.73 ile 0.97 arasında değişen 20 tane gözlemciler arası uyum katsayısı bulunmuştur. Bu değerlerin ortancası 0.855 olarak bulunmuştur.
Biyoloji öğretmenlerine 10. sınıflarda verilen Bitkisel Dokular konusunda gözlem uygulanmıştır. Araştırma sürecinde 131 saat gözlem ve görüşme yapılmıştır.
Araştırma verilerinin çözümlenmesinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Kruskal-Wallis H-Testi ve Mann-Whitney U-Testi kullanılmıştır.
Araştırma sonunda biyoloji öğretmenlerinin I. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Soyut Ardışık Öğrenme Stiline yönelik öğretim yaklaşımlarını kullandıkları belirlenmiştir. II. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Somut Ardışık ve III. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Soyut Ardışık Öğrenme Stiline yönelik öğretim yaptıkları belirlenmiştir.
Biyoloji öğretmenlerinin farklı öğrenme stillerine yönelik olarak kullandıkları öğretim yaklaşımları ile mesleki kıdemleri arasında anlamlı bir fark belirlenirken, mezun oldukları yükseköğretim kurumlarına , öğretim yaklaşımları konusunda hizmet-içi eğitim kursuna katılıp katılmama durumuna ve öğretmenlerin görev yaptıkları okulların bulunduğu alt ve üst sosyo-ekonomik çevre değişkenleri açısından anlamlı bir farka rastlanmamıştır.
Biyoloji öğretmenlerinin Öğrenme Stiline Dayalı Biyoloji Öğretimi yapamamalarının nedenlerine ilişkin görüş ve önerileri okul şartları, biyoloji ders programı, öğrenciler, yönetim (okul yönetimi, MEB), biyoloji öğretmenlerinin kendileri, biyoloji öğretmenlerinin eğitimi (hizmet öncesi eğitim, hizmet-içi eğitim) başlıkları altında sıralanmaktadır.
Sonuç olarak; biyoloji öğretiminde verimliliğin arttırılması pek çok faktöre bağlıdır. Öğretmen bu faktörlerden sadece biridir. Başta öğretmen eğitimi olmak üzere tüm sistemde somut değişiklikler yapıldıktan sonra, biyoloji öğretmenleri Öğrenme Stiline dayalı biyoloji öğretiminde başarılı olabilirler.
