1 Yaş Çoçuğunun Gelişimi

LAL
Moderatör
1 Yaş Çocuğunun Gelişimi, Çocuk gelişimi 1 yaş

Birinci doğum günü çocuğunuzun yaşamında önemli bir kilometre taşıdır. Önümüzdeki aylarda ona “bebek” demeye devam edebilirsiniz. Ama aslında o, artık bir çocuktur, ya da ilk yalpalayan adımlarını atar atmaz olacaktır. Bu yeni keşfettiği hareketliliği, sizinle ve dünyayla olan ilişkisini sonsuza kadar değiştirecektir.

DİL YETENEĞİ

Çocuğunuz ilk sözcüğünü söylemeden çok önce konuşmayı öğrenir. Aslında ortalama bir yaş çocuğu sadece altı sözcük söyleyebilir. Fakat, şaşırtıcı şekilde, yetmişe yakın sözcüğü anlar. Bu sözcüklerin çoğu, nesneler veya tanıdık ifadelerdir. Erkek çocukların dil yeteneklerini, kız çocuklarından daha yavaş edindiklerini de aklınızda bulundurun.

İlk sözcükleri muhtemelen tanıdık kişilere, en sevdiği sahip olduğu şeylere ve vücudunun kısımlarına işaret edecektir. Sözcük kapasitesi artarken, “gel” ve “git” gibi eylem bildiren ya da “yukarı” ve “aşağı” gibi yön belirten sözcükler eklenmeye başlayacaktır.

12-18 aylarındaki çocuğunuz, yavaşça yeni sözcükleri arttıracaktır, belki ayda 4-6 sözcük. Bu yeni sözcükleri düzenli olarak kullanmaya devam edebilir ya da yeni sözcükler öğrenirken eskilerini kullanmayı bırakabilir. Ama, bir sözcüğü düzenli olarak kullanmıyor olması onu unuttuğu anlamına gelmez.

Bazı çocuklar için 50 sözcük bir eşiktir. Bu noktaya eriştikten sonra, sizin izleyebileceğinizden daha hızlı olarak yeni terimler geliştirerek bir sözcük patlaması deneyimleyebilirler.



Bazen, çocuğunuz, ikinci doğum gününden bir süre önce ya da kısa süre sonra, “Anne bak”, “süt ver”, ya da “baba gel” gibi iki sözcüğü bir araya getirip kullanarak sizi şaşırtabilir. Bu genellikle çocuğunuz en az 50 sözcüğe sahip olana kadar meydana gelmez.



Çocuğunuzun dil yetenekleri oldukça iyi gelişmiş olsa bile, yabancıların onları anlamasını beklemeyin. Bu yaş çocuklarının çoğu, bir kişi ya da nesne için gerekli olan adlandırmayı minimum sesle yapar. Uygun telaffuzlar için gerekli olan ağız koordinasyonunu geliştirmeleri birkaç yıl daha alacaktır.
SOSYAL YETENEKLER:

Gelecek yıl boyunca çocuğunuz, kendisinin evrenin merkezi olduğuna gittikçe daha emin olacaktır. Diğer insanların kendisinden farklı istek veya arzulara sahip olduklarını anlamakta güçlük yaşayacaktır.

Bir yaş çocuğunuz, basit, dış dünyada olanları taklide dayanan oyunlara katılmaya başlayacaktır. Onun oyunu çoğunlukla bir oyuncak bebeği beslemek, telefonla konuşmak veya alışveriş yapmak gibi yetişkin davranışlarını taklit etmeyi içerir.

Bir yaş çocukları, birbirleriyle geleneksel anlamda olduğu gibi oynamazlar. Onun yerine paralel oyun denilen oyun ile meşgul olurlar; bu oyunda iki ya da üç çocuk birbirlerinin hareketlerini gözler, fakat doğrudan ilişki kurmazlar. Sıradan bir gözlemciye göre, bu birlikteliğe ait oyun hiç sosyal gözükmeyebilir. Fakat dikkatli izleyin, çocuğunuz oyun arkadaşının davranışlarını yakından incelemekte ve sonra da onları taklit etmeye çalışmaktadır.

Çocuğunuz, daha gelişmiş sosyal ilişkileri yapamıyor olsa dahi, bu onun akranlarıyla birlikte olmaktan hoşlanmadığı anlamına gelmez. Akranlarıyla işbirliği içinde oyun oynamıyor olsa da, diğer çocuklarla oyun oynama konusunda heyecanı ileriki zamanlarda artacaktır.

Bir yaş çocuğu, gelişimsel olarak paylaşmayı beceremez. Bu, oyun zamanlarını iyi geçirmeyi beceri gerektiren bir iş haline getirir. Çimdikleme, kapışma, çığlık atma bu yaş gurubu ilişkilerinin kaçınılmaz parçasıdır. Bu yaş çocukları, yetişkinler tarafından yakından gözlenmeyi gerektirirler.


DUYGUSAL GELİŞİM

Çocuğunuz, yürümeyi öğrenmeye başladığında dünyası büyük ölçüde genişler, o artık sizin yanınızdan ayrılabilir ve kendi başına keşfedebilir. Bu, korkutucu ve neşelendirici olayları da beraberinde getirir. Bunun neticesinde çocuğunuz bir yandan muhtaç olma, diğer yandan bağımsızlık dönemleri arasında bocalar.

Bir yaşındaki çocuğunuz aynı zamanda kendilik duygusu geliştirmede de zorlanır. Kendinin ve sizin ayrı insanlar olduğunuzu tam anlamıyla algıladığında, bazı eşyalara sahip olduğunu iddia etmeye başlayacaktır. “bana”, “benim”, “benimki” gibi kelimeler, olağan kullandığı kelimeler arasına girer.

Bir yaşındaki çocuğunuz, aynı zamanda daha inatçı olmaya başlar.Ona çekmecesinden giysilerini çıkarmamasını, köpeğe vurmamasını yada pencerelere çarpmamasını söylediğinizde her zaman buna uymayacaktır. Bu, onun bağımsızlığını ifade etme yoludur.

Gelişen kendilik algısı, terk edilme korkusunu da beraberinde getirir. Çocuğunuz güç ve emniyet için size bağımlıdır. Siz ortadan kaybolduğunuzda onun kendine güveni de yok olabilir. Bu, ayrılık kaygısının somutlaşmaya başladığı dönemdir. Bunun gelişimi yeni yürümeye başlanılan dönemde azalabilir, fakat yaklaşık 18 aylıkken doruğa tırmanır.



FİZİKSEL GELİŞİM

Yaşamın ilk yılında çocuğun gelişimi hayret verici orandadır. Bir çoğu doğum kilosunu üçe katlar. Sonraki 12 ay boyunca çocuğunuza santimetreler ve kilolar eklenmeye devam edecektir, fakat önceki kadar hızlı değil. Gerçekten tüm ikinci yaşı boyunca muhtemelen sadece 1,5-2,5 kilogram kazanacaktır. Bunun gibi, kafa çevresi de sadece 2,5 cm. kadar artacaktır.

On iki aylıkken çocuğunuz muhtemelen, bir bebeğin bütün özelliklerini taşıyordur; yuvarlak bir yüz, kısa ve şişman kollar ve bacaklar ve şişman bir göbek. O daha aktif oldukça bu durum değişecektir. Onun yeni keşfedilmiş hareketliliği, kaslarını geliştirmeye ve yağlarını düzenlemeye yardım edecektir. Bu arada, kolları ve bacakları yavaş yavaş uzayacaktır, yüzü daha köşeli olacaktır ve bu, çene hizasında fark edilebilecektir.

Yeni yürümeye başlayan çocuğunuzda bu olay, yavaş ve kararsız adımlarla olacaktır, ve çarpma ve çürükler de yoldadır. Fakat, bu yılın sonunda yeni yürümeye başlayan çocuğunuz yürümekle kalmayıp aynı zamanda koşabilir, zıplayabilir, tırmanabilir.

İlk adımlar en çok beklenilen gelişimsel eşikler olmasına rağmen, yürüme ileriki aylarda çocuğunuzun üstesinden gelmeyi öğreneceği tek fiziksel başarı olmayacaktır. ileriki on iki ay boyunca çocuğunuz şunları da öğrenecektir:

Çatal ve kaşıkla yemek

Bir fincandan içmek (içindekileri döküp saçmaksızın)

Bir topu tekmelemek

Ayak uçları üzerinde durmak

Altı bloğa kadar bir kule inşa etmek ve sonra bunu yıkıp devirmek

Şekilleri bir şekil sınıflandırıcısına göre sınıflandırmak

Bir kurşun kalem ya da boya kalemi ile karalama yapmak

Sayfaları ya da tokmakları çevirmek

Bir topu hareket halindeyken kapabilmek.

ÜSTESİNDEN GELİNMESİ GEREKEN ZORLUKLAR

Bir yaşındaki çocuğunuz artık sinir nöbetlerine yatkındır; kendini yere atabileceği histerik nöbetler, tekmelemeler, çığlık atmalar, hatta, belki dayanabileceği ana kadar nefesini tutmalar. Eğer bir nöbetin yolda olduğunu hissediyorsanız, onun ilgisini başka yöne çekmek için elinizden geleni yapın ya da onunla konunun dışında konuşun. Bir kere olaya mantık yoluyla yaklaşma, iyi bir netice vermeyecektir. Onun yerine, davranışı görmezden gelme en iyisidir. Bu tabii ki kendisine zarar veremeyeceği bir yerde nöbet geçirdiği durumlarda ya da herhangi masum bir izleyicinin olmadığı durumlarda geçerlidir. İzleyicileri uzaklaştırdığınızda bir sinir nöbetini sürdürme isteğini de engellemiş olursunuz. Ayrılma kaygısı ikinci yılda doruğa çıkar. Çocuğunuzu başkasının bakımına bırakarak yanından ayrılmayı denediğinizde, çocuğunuz kendini bölünmüş, dağılmış hissedecektir. Bu, bütün çocukların geçirdiği normal bir gelişimsel evredir. Arkanızda ağlayan bir çocuk bırakmak, acı verici olmasına rağmen, onun isteklerine boyun eğmeyin. Çocuğunuzun, onu bıraktığınızda, yeniden geri döneceğinizi öğrenmeye ihtiyacı vardır. Bunun yanı sıra stres verici durumlarla başa çıkmayı öğrenmesi, önemli bir gelişimsel görevdir.

Çocuğunuz yürümeye başladığı zaman keşfetmek isteyecektir ve bir iskemle ya da bebek arabasında sınırlandırılmaya direnç gösterebilir. Alışveriş gezintileri ve geziler de, çocuğunuz yürüyen merdivenle çıkmayı istediğinde, raflara tırmandığında, şişeleri açtığında ve etrafta dolanıp durduğunda, onu kontrol etmek büyük bir mücadele gerektirebilir. Bir hile size yardımcı olabilir: Çocuğunuza bir oyuncak çocuk arabası verip, siz kendi bebek arabanızı sürerken onun kendi arabasını sürmesine izin verin.

Çocuklar her tür mantıksız korkulara sahiptir. Yaşamının ikinci yılında, daha yaygın olanlardan biri, yabancı şüphesidir.Daha büyük bir bebek olarak çocuğunuz, yabancı kaygısı yaşamış olabilir.Ancak bu farklıdır. Şimdi, çocuğunuz mantıklı ya da en azından yarı mantıklı düşünebilmektedir. Ayrıca, daha kompleks korkular geliştirebilir. Şayet çocuk, bir kişiyi daha önce görmemiş, yakınlaşmamışsa, bu kişi bir komşu, bir meslektaş hatta büyük babası bile olsa, çocuğunuz, o kişiyi korkutucu görebilir. Takdimler sırasında çocuğunuzu tutmanız veya yeni gelen birini çok yakınlaşmaması konusunda uyarmanız yardımcı olabilir. Fakat zaman en büyük çaredir.

NASIL YARDIM EDİLİR ?

Başka türlü gözükse de çocuklar aslında sınırlardan memnundurlar. Evet, karşı koymayı sürdüreceklerdir, fakat sınırların varlığı çocuklara bir güvenlik hissi verir. Bu nedenle, eğer çocuğunuzun kanepenin üzerinde ayakta durmasını istemiyorsanız, bunu ciddi bir ses tonuyla söyleyin. Eğer bu işe yaramazsa, onu kanepeden kendiniz uzaklaştırın ve onu zaman tutarak cezalandırın. Sınırları belirtmek, bir yaşındakilerin sonuçlar hakkında öğrenmelerine de yardımcı olur.

Tutarlı olun. Eğer kurallar değişmez olursa, çocuğunuz koyduğunuz kuralları kabul etmeye daha kolay adapte olacaktır. Başka bir deyişle, eğer çocuğunuza, yemeğini televizyonun önünde yemesine bir gün izin verir, diğer gün yasaklarsanız inanılırlığınızı kaybedersiniz.

Bir çocuğa bakmak zamanla sinir bozucu olabilir. Eğer hiddetlendiğinizi fark ederseniz, çocuğunuzdan uzaklaşın ve kendinizi toplayın. Elbette, çocuğunuzun güvenliğini sağlamak için, onu bebek karyolası ya da oyun parkı gibi bir bebeğin güvende olduğu yerde bıraktığınızdan emin olun.
Bir yaş çocukları, her tür acayip davranışları sergilerler. Örneğin, ilkbaharda kışlık bir kot giymek için ısrardan, yeşil olan bütün yemekleri yemeyi reddetmeye kadar değişik davranışlar sergilerler. Fakat her gaf, hemen yetişkin dikkatini gerektirmez. Eğer güvenlik ve saygı konu değilse, bazen sadece problemi görmezden gelmek daha iyidir.

BECERİ KAZANDIRMA ÇALIŞMALARI

Okumak

Bu yaşın çocukları basit bir hikayeyi memnuniyetle karşılarlar, fakat resimlere bakmayı da severler. Bir yaş çocuklarının daha çok karşı koyabilecekleri okul kitaplarına bağlı kalmak, yumuşak bir yaklaşım olmaz.

Boşaltmak ve Doldurmak

Bir yaş çocukları, kapların dolma ve boşalma görüntüsünden büyülenirler. Bir süt şişesi, genç kaşifler için özel bir cazibeye sahiptir, çünkü; dar boğaz, geniş iç bölüme göre tamamen zıt konumda durmaktadır. Kuru üzüm, kraker gibi küçük nesneleri bir şişenin içine koymayı deneyin ve sonra çocuğunuzun onları nasıl dışarıya dökebileceğini bulmasına izin verin.

Sınıflandırmak

Eski mektup zarflarını atmayın. Şimdi onlar bir amaca hizmet edecekler. Çocuğunuz, zarfların içindekileri dışarı çıkarmak için uğraşmayı ve sonra tekrar onları içlerine koymayı çok sevecektir.

İstiflemek

Bir kule inşa etmek ve sonra onu yıkmak, yalnızca eğlenceli değil, aynı zamanda eğiticidir de. Bir parça üzerine diğerini yerleştirmek, çocukları denge hakkında bilgilendirir. Ve elbette, yıkılma, neden-sonuç kavramının anlaşılmasını kolaylaştırır.

Karalamak

Çocuğunuz, elbette kübizm veya empresyonizm gibi kavramlara sahip değildir. Fakat bu demek değildir ki, kalemin, kağıtta meydana getirdiği görünüş tarafından heyecanlanmayacak. Geniş bir kutu renkli kalem ya da mum boya satın alın, zemini geniş kağıt parçalarıyla kaplayın ve çocuğunuzun çeşitli deneysel çalışmalar yapmasına izin verin.
 

Benzer Konular

Yanıtlar
0
Görüntülenme
3B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
23B
Yanıtlar
2
Görüntülenme
7B
Yanıtlar
0
Görüntülenme
2B
Yanıtlar
3
Görüntülenme
2B
Üst