Yararlı Arapça Notları - Arapça Dilbilgisi Notları

mahir Harbi Aktif Üye
Faydalı Arapça Notları, Arapça dilbilgisi notları

Her ne kadar bir öğretmen kadar olmasa bile, sizlere internette bir arkadaşımızın anlattığı notlları sunuyorum.

Zamir: ismin yerini tutan marife isimdir

انا = ene (ben) هو = huve (o) انت = ente (sen)

Zamirler ikiye ayrılır sırayla bunları örnekler ile öğreneceğiz kardeşlerim[
1- Munfasıl Zamirler
2- Muttasıl Zamirler

1- Munfasıl Zamirler: Başka bir kelimeyle birleşmeyen zamirlerdir[ Bu da ikiye ayrılır

a- Merfu Munfasıl Zamir
b- Mansub Munfasıl Zamir

a- Merfu Munfasıl Zamir: Umumiyetle cümleye söze kendisiyle başlanan zamirdir

انت زكى = Sen zekisin = ente zekiyyun

işte tablo şeklinde merfu munfasıl zamirler gerekli terimleri teker teker açıklayacağım inşaallah kardeşlerim excel ile hazılardım renklendirdim zevkli hale gelsin diye anlamadığınız biryer olursa sorun inşaallah

arapca1harbiforum.jpg


evet devam ediyoruz inşaallah geldik bir başka başlığa

b-Mansub munfasıl zamirler: Genellikle mef*ûlun bih (nesne) olan zamirlerdir
Bu zamirlerin başında ki iyyâ'nın tek başına maası ve irabı yoktur Fiilden ayrılan zamire desteklik yaparak ayrı yazılmasını sağlar Şimdi örnekler ve zamirlerin tablo şeklinde gösterimini ekleyeceğim

işte mansub munfasıl zamirlerin tablosu:

arapca3harbiforum.jpg


şimdi de örneklere bakalım:

كسوته اياه = kesevtuhu iyyâ hu = Onu ona giydirdim

يعلمه المعلم اياه = yu*allimuhu el-mu*allimu iyyâ hu = Öğretmen onu ona öğretiyor

Faydalı Arapça Notları

أَنَا Ben = Ene

أنْتَ Sen = ente

هُوَ O = huve

هِىَ O = Hiye

أنْتُمَا İkiniz = entumâ

هُمَا İkisi = humâ

نَحْنُ Biz = nahnu

أَنْتُمْ Siz = entum

أََنْتُنَّ Siz (bayanlar) = entunne

هُمْ Onlar = hum

هُنَّ Onlar (bayanlar) = hunne

عِنْدِي Bende = indî

عِنْدَكَ Sende = indeke

عِنْدَهُ Onda = indehu

عِنْدَنَا Bizde = indenâ

عِنْدَكُمْ Sizde = indekum

عِنْدَهُمْ Onlarda = indehum

لِى Benim = lî

لَكَ Senin = leke

لَهُ Onun = lehu

لَنَا Bizim = lenâ

لَكُمْ Sizin = lekum

لَهُمْ Onların = lehum

مِنِّي Benden = minnî

مِنْكَ Senden = minke

مِنْهُ Ondan = minhu

إِليَّ Bana = ileyye

إِلَيْكَ Sana = ileyke

إِلَيْهِ Ona= İleyhi

arapca Soru edatları nelerdir

Soru edatları
أَدَوَاتُ الْإِسْتِفْهَامِ

مَنْ؟ Kim?

أَيْنَ؟ Nerede?

مَتَى؟ Ne zaman?

كَيْفَ؟ Nasıl?

لِمَاذَا؟ Niçin?

بِكَمْ؟ Kaça?

مَا؟ Ne?

أَيُّ Hangi?

أَيْنَ الْفُنْدُقُ؟ Otel Nerede?

أَيْنَ السوق المسقوفة ؟ Kapalıçarşı nerededir?

مَنْ أَنْتَ؟ Sen kimsin?

مَنْ هُمْ؟ Kim onlar?

مَتَى وَصَلْتَ؟ Ne zaman ulaştın?

مَتَى تُسَافِرُ؟ Ne zaman gideceksin?

كَيْفَ السَّفَرُ؟ Yolculuk nasıl?

مَا هذا ؟ Bu ne?

مَا إِسْمُ هذا ؟ Bunun adı ne?

مَاذَا تُرِيدُ؟ Ne istiyorsun?

مَاذا تَأْكُلُ؟ Ne yersin?

مَاذَاتَشْرَبُ؟ Ne içersin?

بِكَمْ هذا ؟ Bu kaça?

هَلْ تَفْهَمُ؟ Anlıyor musun?

هَلْ يُوجَدُ؟ Bulunur mu?

لاَ يُوجَدُ؟ Bulunmaz[

مِنْ أَيْنَ؟ Nereden?

إِلَى أَيْنَ؟ Nereye?

مِنْ أَيْنَ تَأْتِي؟ Nereden geliyorsun?

إِلَى أَيْنَ تَذْهَبُ؟ Nereye gidiyorsun?
 
mahir Harbi Aktif Üye
MÜZARİ MALUM

يَفْعُلُ kalıbında bulunan يَكْتُبُ muzari filin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul
تَثْنِيَةٌ İkil
مُفْرَدٌ Tekil

يَكْتُبُونَ
يَكْتُبَانِ
يَكْتُبُ
مُذَكَّرٌ Eril
غَائِبٌ

يَكْتُبْنَ
تَكْتُبَانِ
تَكْتُبُ
مُؤَنَّثٌ Dişil

تَكْتُبُونَ
تَكْتُبَانِ
تَكْتُبُ
مُذَكَّرٌ Eril
مُخَاطَبٌ

تَكْتُبْنَ
تَكْتُبَانِ
تَكْتُبِينَ
مُؤَنَّثٌ Dişil

نَكْتُبُ

اَكْتُبُ

مُتَكَلِّمٌ


يَفْعِلُ kalıbında bulunan يَغْسِلُ muzari filin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul
تَثْنِيَةٌ İkil
مُفْرَدٌ Tekil



يَغْسِلُونَ
يَغْسِلاَنِ
يَغْسِلُ
مُذَكَّرٌ Eril
غَائِبٌ

يَغْسِلْنَ
تَغْسِلاَنِ
تَغْسِلُ
مُؤَنَّثٌ Dişil

تَغْسِلُونَ
تَغْسِلاَنِ
تَغْسِلُ
مُذَكَّرٌ Eril
مُخَاطَبٌ

تَغْسِلْنَ
تَغْسِلاَنِ
تَغْسِلِينَ
مُؤَنَّثٌ Dişil

نَغْسِلُ

اَغْسِلُ

مُتَكَلِّمٌ


يَفْعَلُ kalıbında bulunan يَعْلَمُ muzari filin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul
تَثْنِيَةٌ İkil
مُفْرَدٌ Tekil



يَعْلَمُونَ
يَعْلَمَانِ
يَعْلَمُ
مُذَكَّرٌ Eril
غَائِبٌ

يَعْلَمْنَ
تَعْلَمَانِ
تَعْلَمُ
مُؤَنَّثٌ Dişil

تَعْلَمُونَ
تَعْلَمَانِ
تَعْلَمُ
مُذَكَّرٌ Eril
مُخَاطَبٌ

تَعْلَمْنَ
تَعْلَمَانِ
تَعْلَمِِينَ
مُؤَنَّثٌ Dişil

نَعْلَمُ

اَعْلَمُ

مُتَكَلِّمٌ


MÜZARİ MEÇHUL

Müzari meçhul yalnız bir şekilde bulunur ki, o da يَفْعَلُ kalıbındadır

Şu halde;

يَكْتُبُ muzari fiilin meçhulü يُكْتَبُ ,

يَغْسِلُ muzari fiilin meçhulü يُغْسَلُ ,

يَعْلَمُ muzari fiilin meçhulü يُعْلَمُ , kalıbından gelir

يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُكْتَبُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul
تَثْنِيَةٌ İkil
مُفْرَدٌ Tekil



يُكْتَبُونَ
يُكْتَبَانِ
يُكْتَبُ
مُذَكَّرٌ Eril
غَائِبٌ

يُكْتَبْنَ
تُكْتَبَانِ
تُكْتَبُ
مُؤَنَّثٌ Dişil

تُكْتَبُونَ
تُكْتَبَانِ
تُكْتَبُ
مُذَكَّرٌ Eril
مُخَاطَبٌ

تُكْتَبْنَ
تُكْتَبَانِ
تُكْتَبِينَ
مُؤَنَّثٌ Dişil

نُكْتَبُ

اُكْتَبُ

مُتَكَلِّمٌ


يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُغْسَلُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul
تَثْنِيَةٌ İkil
مُفْرَدٌ Tekil

يُغْسَلُونَ
يُغْسَلاَنِ
يُغْسَلُ
مُذَكَّرٌ Eril
غَائِبٌ

يُغْسَلْنَ
تُغْسَلاَنِ
تُغْسَلُ
مُؤَنَّثٌ Dişil

تُغْسَلُونَ
تُغْسَلاَنِ
تُغْسَلُ
مُذَكَّرٌ Eril
مُخَاطَبٌ

تُغْسَلْنَ
تُغْسَلاَنِ
تُغْسَلِينَ
مُؤَنَّثٌ Dişil

نُغْسَلُ

اُغْسَلُ

مُتَكَلِّمٌ


يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُعْلَمُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul
تَثْنِيَةٌ İkil
مُفْرَدٌ Tekil



يُعْلَمُونَ
يُعْلَمَانِ
يُعْلَمُ
مُذَكَّرٌ Eril
غَائِبٌ

يُعْلَمْنَ
تُعْلَمَانِ
تُعْلَمُ
مُؤَنَّثٌ Dişil

تُعْلَمُونَ
تُعْلَمَانِ
تُعْلَمُ
مُذَكَّرٌ Eril
مُخَاطَبٌ

تُعْلَمْنَ
تُعْلَمَانِ
تُعْلَمِينَ
مُؤَنَّثٌ Dişil

نُعْلَمُ

اُعْلَمُ

مُتَكَلِّمٌ


Dikkat:

1- Fiili muzariler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye “şimdiki zaman” veya “geniş zaman” ile tercüme edilirler Eğer bir işe başlamışız da henüz bitmemiş ve devam ediyorsa “şimdiki zaman” ile, eğer görünürde başlanmış bir iş yoksa “geniş zaman” ile tercüme edilir Örnek: يَكْتُبُ kelimesi “yazıyor” yahut “yazar”; يُكْتَبُ kelimesi de “yazılıyor” yahut “yazılır” şeklinde tercüme edilirler

2- Fiili muzarinin başına “istikbal: gelecek edatı” denilen سَ , yahut سَوْفَ geçerse, Türkçeye “gelecek zaman” ile tercüme edilir Örnek: سَيَكْتُبُ (yazacak), سَيُكْتَبُ (yazılacak); سَوْفَ يَكْتُبُ (yazacak), سَوْفَ يُكْتَبُ (yazılacak), gibi Bu سَ ve سَوْفَ çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir

3- Fiili muzarinin başına لاَمُ مَفْتُوعَة (lamı meftuha – üstün lam) gelirse, Türkçeye “şimdiki zaman” ile tercüme edilir Örnek: لَيَكْتُبُ (yazıyor), لَيُكْتَبُ (yazılıyor), gibi Bu لَ harfi çekimde hiçbir değişiklik getirmeden fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir

NEFY-İ HAL (MUZARİİ MENFİ)

Fiili muzarinin başına مَا geçerse (Nefyi hal) olup Türkçeye “şimdiki zamanın olumsuzu” ile tercüme edilir Örnek: مَا يَكْتُبُ (yazmıyor), مَا يُكْتَبُ (yazılmıyor), gibi

Bu مَا çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her sigasının başına geçebilir

NEFYİ İSTİKBAL NEFYİ MUZARİ

Fiili muzarinin başına لاَ geçerse Sibeveyh’e göre (Nefyi İstikbal) olup Türkçeye “geniş zamanın olumsuzu” iler tercüme edilir

لاَ يَكْتُبُ (yazmaz), لاَ يِكْتَبُ (yazılmaz) gibi Fakat İbni Malik’e göre (Nefyi Muzari) olup Türkçeye “geniş zamanın olumsuzu” veya “şimdiki zamanın olumsuzu” ile tercüme edilebilir

لاَ يُكْتَبُ (yazmaz veya yazmıyor); لاَ يُكْتَبُ (yazılmaz veya yazılmıyor) gibi Bu لاَ çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir

arapcada mazi malum nedir

MAZİ MALUM:

Mazi malum üç şekil üzere bulunur:

1) فَعَلَ kalıbında gelir كَتَبَ gibi

2) فَعِلَ kalıbında gelir عَلِمَ gibi

3) فَعُلَ kalıbında gelir كَبُرَ gibi

Üç şekli birbirinden ayıran ikinci harfin harekesidir Birinci ve üçüncü harf üç şekilde de üstündür

Dikkat:

Bir fiili mazi harekeli ise harekesine bakarak hangi kalıptan geldiğini anlarız Eğer harekesi yoksa nasıl okunacağını sözlükten öğreniriz

فَعَلَ kalıbında bulunan كَتَبَ mazifiilin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
كَتَبُوا كَتَبَا كَتَبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كَتَبْنَ كَتَبَتَا كَتَبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَتَبْتُمْ كَتَبْتُمَا كَتَبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كَتَبْتُنَّ كَتَبْتُمَا كَتَبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَتَبْنَا كَتَبْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعَلَ kalıbında bulunan ضَرَبَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
ضَرَبُوا ضَرَبَا ضَرَبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ضَرَبْنَ ضَرَبَتَا ضَرَبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضَرَبْتُمْ ضَرَبْتُمَا ضَرَبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ضَرَبْتُنَّ ضَرَبْتُمَا ضَرَبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضَرَبْنَا ضَرَبْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعَلَ kalıbında bulunan فَتَحَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
فَتَحُوا فَتَحَا فَتَحَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
فَتَحْنَ فَتَحَتَا فَتَحَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
فَتَحْتُمْ فَتَحْتُمَا فَتَحْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
فَتَحْتُنَّ فَتَحْتُمَا فَتَحْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
فَتَحْنَا فَتَحْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعِلَ kalıbında bulunan عَلِمَ mazi fiilin çekimi şöyledir:



جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
عَلِمُوا عَلِمَا عَلِمَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
عَلِمْنَ عَلِمَتَا عَلِمَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
عَلِمْتُمْ عَلِمْتُمَا عَلِمْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
عَلِمْتُنَّ عَلِمْتُمَا عَلِمْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
عَلِمْنَا عَلِمْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعُلَkalıbında bulunan كَبُرَ mazi fiilin çekimi şöyledir:



جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
كَبُرُوا كَبُرَا كَبُرَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كَبُرْنَ كَبُرَتَا كَبُرَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَبُرْتُمْ كَبُرْتُمَا كَبُرْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كَبُرْتُنَّ كَبُرْتُمَا كَبُرْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَبُرْنَا كَبُرْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعِلَ kalıbında bulunan حَسِبَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
حَسِبُوا حَسِبََا حَسِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
حَسِبْنَ حَسِبَتَا حَسِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْتُمْ حَسِبْتُمَا حَسِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
حَسِبْتُنَّ حَسِبْتُمَا حَسِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْنَا حَسِبْتُ مُتَكَلِّمٌ


MAZİ MEÇHUL:

- Mazi meçhul fiili sadece فُعِلَ kalıbında bulunur

- فَعُلَ kalıbında (5 bab) bulunan mazi malumların meçhulü yoktur Bu kalıp üzerinde bulunan tüm fiillerin hepsi lazımdır Lazım fiilin meçhulü olmaz

- Fakatفَعَلَ yahut فَعِلَ kalıbında bulunup ta müteaddi olan mazi malumların meçhulünü elde etmek için o mazi malumları فُعِلَ şeklinde okumalıyız

Örnek: كَتَبَ mazi fiilin meçhulü كُتِبَ dir عَلِمَ mazi fiilin meçhulü عُلِمَ dir

فَعَلَ kalıbında bulunan كُتِبَ mazi meçhul fiilin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil


كُتِبُوا كُتِبَا كُتِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كُتِبْنَ كُتِبَتَا كُتِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
كُتِبْتُمْ كُتِبْتُمَا كُتِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كُتِبْتُنَّ كُتِبْتُمَا كُتِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
كُتِبْنَا كُتِبْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعَلَ kalıbında bulunan ضُرِبَ mazi meçhul fiilin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
ضُرِبُوا ضُرِبَا ضُرِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ضُرِبْنَ ضُرِبَتَا ضُرِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضُرِبْتُمْ ضُرِبْتُمَا ضُرِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ضُرِبْتُنَّ ضُرِبْتُمَا ضُرِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضُرِبْنَا ضُرِبْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعَلَ kalıbında bulunan فُتِحَ mazi meçhul fiilin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
فُتِحُوا فُتِحَا فُتِحَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
فُتِحْنَ فُتِحَتَا فُتِحَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
فُتِحْتُمْ فُتِحْتُمَا فُتِحْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
فُتِحْتُنَّ فُتِحْتُمَا فُتِحْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
فُتِحْنَا فُتِحْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعِلَ kalıbında bulunan عُلِمَ mazi meçhulün çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil


عُلِمُوا عُلِمَا عُلِمَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
عُلِمْنَ عُلِمَتَا عُلِمَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
عُلِمْتُنَّ عُلِمْتُمَا عُلِمْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
عُلِمْتُنَّ عُلِمْتُمَا عُلِمْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
عُلِمْنَا عُلِمْتُ مُتَكَلِّمٌ


فَعُلَ kalıbında bulunan كَبُرَ mazi meçhul fiilin çekimi olmaz! Çünkü lazım fiillerdir

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
yok yok yok مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
yok yok yok مُؤَنَّثٌ Dişil
yok yok yok مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
yok yok yok مُؤَنَّثٌ Dişil
yok yok yok مُتَكَلِّمٌ


فَعِلَkalıbında bulunan حَسِبَ mazi meçhul fiilin çekimi olmaz!

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
حَسُِوا حَسِبَا حَسِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
حَسِبْنَ حَسِبَتَا حَسِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْتُمْ حَسِبْتُمَا حَسِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
حَسِبْتُنَّ حَسِبْتُمَا حَسِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْنَا حَسِبْتُ مُتَكَلِّمٌ


Dikkat:

A- Fiili maziler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye en çok “diligeçmiş zaman” ile bazen de “mişligeçmiş zaman” ile tercüme edilir Demek oluyor ki, hangisi daha uygun düşerse öyle tercüme edilir Mesela كَتَبَ : yazdı yahut yazmış, كُتِبَ :yazıldı yahutyazılmış Fiili maziler bazen de “dua kipi” anlamında gelir Mesela رَحِمَ اللهُ : Allah rahmet etsin, قَتَلَ اللهُ : Allah öldürsün

كَتَبَ : yazdı yahut yazmış
كُتِبَ : yazıldı yahut yazılmış

رَحِمَ اللهُ : Allah rahmet etsin
قَتَلَ اللهُ : Allah öldürsün



B- Fiili mazinin başına olumsuzluk edatı denilen مَا yahut لاَ gelirse, Türkçeye “diligeçmiş” veya “mişligeçmiş” zamanın olumsuzu ile tercüme edilir Mesela: مَا كَتَبَ : yazmadı yahut yazmamış, مَا كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış, لاَ كَتَبَ : yazmadı yahut yazmamış, لاَ كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış

مَا كَتَبَ : yazmadı yahut yazmamış
مَا كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış

لاَ كَتَبَ : yazmadı yahut yazmamış
لاَ كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış




Not: مَا ile لاَharflerinin çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili mazinin her çekiminin başına geçebilir Ancak mazi menfinin مَا ile kullanılması daha çoktur

Dikkat:

Ancak harfi cer veya zarf vasıtasıyla lazım fiillerden de meçhul yapılabilir Örnek: غُشِىَ عَلَيْهِ (bayıldı),ذُهِبَ مَعَهُ (onunla gidildi) gibi

a) Harfi cer vasıtasıyla lazım fiilin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil
غُشِىَ عَلَيْهِمْ غُشِىَ عَلَيْهِمَا غُشِىَ عَلَيْهِ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
غُشِىَ عَلَيْهِنَّ غُشِىَ عَلَيْهِمَا غُشِىَ عَلَيْهَا مُؤَنَّثٌ Dişil
غُشِىَ عَلَيْكُمْ غُشِىَ عَلَيْكُمَا غُشِىَ عَلَيْكَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
غُشِىَ عَلَيْكُنَّ غُشِىَ عَلَيْكُمَا غُشِىَ عَلَيْكِ مُؤَنَّثٌ Dişil
غُشِىَ عَلَيْنَا غُشِىَ عَلَىَّ مُتَكَلِّمٌ

b) Zarf vasıtasıyla lazım fiilin çekimi de şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil


ذُهِبَ مَعَهُمْ ذُهِبَ مَعَهُمَا ذُهِبَ مَعَهُ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ذُهِبَ مَعَهُنَّ ذُهِبَ مَعَهُمَا ذُهِبَ مَعَهَا مُؤَنَّثٌ Dişil
ذُهِبَ مَعَكُمْ ذُهِبَ مَعَكُمَا ذُهِبَ مَعَكَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ذُهِبَ مَعَكُنَّ ذُهِبَ مَعَكُمَا ذُهِبَ مَعَكِ مُؤَنَّثٌ Dişil
ذُهِبَ مَعَنَا ذُهِبَ مَعِى مُتَكَلِّمٌ

Dikkat: Üstte her iki çizelgede de görüldüğü üzere lazım fiillerin meçhülleri harfi cer veya zarf vasıtasıyla tasrif edildiğinde müfred müzekker gaib çekimi değişmeyip ancak harfi cer veya zarfın bitiştiği zamirler değişir

arapcada ismin özellikleri

İSMİN ÖZELLİKLERİ

1-İSİMLERDE ERKEKLİK-DİŞİLİK (Müzekker-Müennes)

Arapçada, bir cinsteki varlığın erkeğine ve dişisine ayrı isimler verildiği olur:
Anaام Babaاب
Dişi deveناقة Erkek deveجمل
Tavukدجاجة Horozديك
Fakat, yaygın olarak, bir cinsteki hem erkek, hem de dişi varlıklara aynı isim verilir, yalnız, dişiliği göstermek için, isimde bir dişilik alameti bulunur
Kız öğrenci kitabı okuyorتقرأ الطالبة الكتاب Cümlesindekiالطالبة kelimesinin sonundakiة dişilik alametlerinden biridir Kelimenin aslıالطالب dır, yuvarlakة dişiliği göstermek için eklenmiştir

Dişilik alametleri üçtür:

1-Yuvarlak te: Dişi (müennes) sayılan varlıklarla bunların sıfatlarının sonunda bulunur
Müennes için Müzekker için
Yazıcı كاتب كاتبة
Öğretmen معلم معلمة
2-Uzun dişilik elifi: Bu alamet, en çok, renk ve sakatlığı gösterenافعل veznindeki kelimelerin müennesinde bulunur
فعلاء (Müennes için) افعل (Müzekker için)
Mavi ازرق زرقاء
Kırmızı احمر حمراء
Yeşil اخضر خضراء
Beyaz ابيض بيضاء
Siyah اسود سوداء
Dilsiz اخرس خرساء
Topal اعرج عرجاء
3-Kısa dişilik elifi: Bu alamet, en çok, افعل veznindeki sıfatı müşebbehe’ler فعلى vezninde müennes yapılınca, müennes kelimenin sonunda bulunur
فعلى (Müennes için) افعل(Müzekker için)
Daha büyük اكبر كبرى
Daha küçük اصغر صغرى
Daha güzel احسن حسنى

NOT: Bazı müennes kelimelerde de te’nis alameti bulunmaz Bu çeşit müennes, ancak işitilerek bilindiği için semai müennes adını alır
Yerارض balta فأس güneş الشمس ateş نار nefis نفس
rüzgar ريح kulak اذن göz عين kaş حاجب cehennem جهنم
ayak رجل el يد

2-MARİFE VE NEKRE

Marife (Belirli): Belirli bir şey için konulmuş isimdir
Nekre (Belirsiz): Belirsiz bir şey için konulmuş isimdir
İsim ve sıfatların belirli olduğunu göstermek için, başlarına ال takısı getirilir Bu takıya, belirlilik takısı veya belirtme takısı denir Bu belirlilik takısına Arapça da “harf’ut-tarif” denir

قلم Kelimesi nekre olup herhangi bir kalem demektir Halbuki, bu kelimenin başına ال getirirsek durum şöyle olur: القلم artık bu, bildiğimiz, bizce belli bir kalem demektir Böyle, bilinen belirli varlıkları gösteren kelimelere marife denir

Başında belirlilik takısı ال Bulunmayan, sonu tenvinli olup belirsiz bir varlığı gösteren بيت كتاب gibi kelimelere de nekre denir

Nekre kelimeler, başında ال getirilerek marife yapılırken, sonlarındaki tenvin yani çift harekeden biri düşer, tek hareke kalır

Marife 6 çeşittir:
1-Zamirler: هى هو gibi
2-Alem: yani özel isim زيد gibi
3-İşaret isimleri: هذه هذا gibi
4-İsmi mevsul: الى الذى gibi
5-Elif-Lam ile belirlenmiş isim: الرجل gibi
Nida harfi ile belirli bir isim kastedilirse, bununla da isim belirli olur يا رجل gibi Burada رجل kelimesi her ne kadar nekre (belirsiz) ise de, çağıran kimse tarafından bilindiği için marifedir Yani belli bir kişidir

6-Saydığımız bu beş çeşit marifeden birine muzaf olan kelimedir:
Zeydin uşağı غلام زيد
زيد özel isim olduğu için marifedir ve cümlede muzafun ileyh’ dir
غلام ise, nekredir Fakat belirli bir kelime olan زيد de muzaf olduğu için belirlilik kazanmıştır Yani marife olmuştur

3-İSİMLERDE TEKLİK, İKİLİK, ÇOKLUK (Müfret-Tesniye-Cemi)

A-Teklik isim (Müfret): Tek bir varlığı gösterir:
Çocuk طفل adam رجل ev بيت
B-İkilik isim (Müsenna): İki varlığı gösterir Müfret ismin sonuna ا ن eklenerek yapılır
İki kalem قلمان ß bir kalem قلم
İki mektep مدرستان ß bir mektep مدرسة
C-Çokluk ismi (Cemi): Aynı cinsten birçok varlığı gösterir Üç bölümde incelenir
1-Cemi Müzekker Salim: Erkek olan veya sayılan varlıkların isimleri, sonlarına ون eklenerek çoğul yapılır
Öğretmenler معلمون ß Öğretmen معلم
2-Cemi Müennes Salim: Dişi olan veya sayılan bir varlığı gösteren ismin sonuna ات eklenerek çoğul yapılır
Hanım öğretmenlerمعلمات ß Hanım öğretmen معلمة
3-Cemi Mükesser: Tekil kelimenin yapısı, biçimi değiştirilerek elde edilen çokluktur
Kalemler قلم -> قلمان -> اقلام
Bazı cemi isimlerin kendi cinsinden müfredi yoktur Bu çeşit isimlere “Cemi isim” denir
Ordu جيش Kavim قوم

4-TESNİYE VE İRABI (ref=ötre , nasb=üstün ve cer=esre hali)

Tek varlığı gösteren isme müfret, iki varlığı gösteren isme de tensiye denir isimleri tensiye yapmak için sonlarına ref halinde (ان ), nasb ve cer halinde (ين ) getirilir
Tensiye isimlerin sonundaki ن harfi her zaman esreli, nasb ve cer halinde ى harfi de cezimli ve öncesi üstün olur Cemi müzekker salim’le karıştırılmaması için buna dikkat etmek gerekir


ولد -> ولدان (ولدين
يوم -> يومان (يومين
مدرسة -> مدرستان (مدرستين


Bir isim tensiye yapılırken şunlara dikkat edilir:

1-Sonundaki elif harfi vav harfinden çevrilmiş olan bir isim tensiye yapılırken, elif tekrar vav harfine dönüşür
عصا -> عصوان (عصوين

2-Sonundaki elifin aslı ya ise, yahut ismin harfleri 3’ten fazla ise, elif ya harfine dönüşür
فتى -> فتيان ( فتيين )
مستشفى -> مستشفيان ( مستشفيين )
3-Sonu uzun elif (Elif-i Memdude) ile biten müennes isimler tensiye yapılırken, sonundaki hemze vav harfine dönüşür
صحراء -> صحراوان ( صحراوين )
4- أب ve اخ İsimleri tensiye yapılırken mahzuf olan vav harfleri geri gelir
أب -> ابوان ( ابوين )
اخ -> اخوان ( اخوين )
5-CEMİ: Cemiler üçe ayrılır:

1-CEM-İ MÜZEKKER SALİM VE İRABI: Müfredinin sonuna, ref halinde, bir öncesi ötreli vav-nun (ون ), nasb ve cer halinde, bir öncesi esreli ya-nun (ين ) getirilerek yapılır Her iki durumda da sonundaki nun harfi üstündür
مسلمين ) ( مسلمون ß مسلم

Öğretmenler okula gitti ذهب المعلمون الى المدرسة Ref hali
Öğretmenleri okulda gördüm راية المعلمين فى المدرسة nasb hali
Öğretmenlere selam verdim سلمت على المعلمين cer hali

İzafet durumunda bu nun harfi düşer
Mektebin öğretmenleri معلموا المدرسة

2-CEM-İ MÜENNES SALİM VE İRABI: Müennes (dişi) isimlerin çoğuludur Müfret müennes isimlerin sonuna ( اتharfleri getirilerek yapılır
Müslüman kadınlar مسلمات ß مسلمة
Müfret müennes isimlerde değişiklik yapılmadan sonuna bu ek eklenerek çoğul yapıldığı için buna da salim müennes cemi denilmiştir

Cemi müennes salim yapılırken şunlara dikkat edilmeli:
1-Sonunda yuvarlak te ( ة ) bulunan isimler müennes cemi yapılırken bu te harfi atılır
Öğretmen kadınlar معلمات ß معلمة
2-Müenneslik alameti olarak sonunda elif-i maksure veya elif-i memdude bulunan isimler cemi müennes yapılırken, tesniyelerde izlenen kurallar uygulanır

a) Sonu Elif-i Maksure ile biten müfret müennes isimler cemi müennes yapılırken Sonundaki elifin aslı ya ise, elif ya harfine dönüşür Sonundaki elifin aslı vav ise, elif vav harfine dönüşür
Faziletli kadınlar فضليات ß فضلى
b) Sonu Elif-i Memdude ile biten müfret müennes isimler cemi müennes yapılırken, sonundaki hemze vav harfine dönüşür
Gökler سماوات ß سماء
3-Sonunda yuvarlak te ( ة ) bulunmayıp kadın ismi olanlar da cemi müennes şeklinde cemi yapılır
زينبات ß زينب
4-Erkek ismi olduğu halde sonunda yuvarlak te ( ة ) bulunanlar da bu şekilde cemi yapılır
طلحات ß طلحة
5-Sonunda yuvarlak te ( ة ) olup müennes ismi olduğu halde cemi müennes salim şeklinde cemi olmayan bazı kelimelerde vardır
Dinler ملل ß ملة Ümmetler امم ß امة Kadınlar نساء ß امراة

3-CEMİ MÜKESSER: Müfret ismin harekesinin değişmesiyle veya harflerinden birisinin hazfedilmesiyle yahut harf ilavesiyle yahut da bu üç durumun beraberce bulunmasıyla yapılan cemidir
Ağaçlar اشجار ß شجرة Kitaplar كتب ß كتاب

internetten alıntıdır
 
Üst