Ömer
Yönetici
Türgişler ile ilgili Tarihi Bilgi
Uygurlar zamanında yaşamış ve Uygurların komşusu olan, 6'ncı ve 7'nci yüzyılda Göktürk imparatorluğunun bir parçasından oluşmuş tarihi bir Türk devleti. Bugünkü Batı Türkistan'da kurulmuştur. Adlarının "Türk+s" şeklinde gelişmiş olduğu bildirilen Türgiş'ler On-ok'ların To-lu kolunun bir bölümünü teşkil ediyorlardı.
738 yılında Sarı ve Kara olmak üzere ikiye ayrıldı. Kullandıkları maden paralar günümüze kadar gelmiştir.
Emevilerin büyük saldırılarıyla karşılaşmışlar ve Türk Dünyasını Emevilere karşı korumaya çalışmışlardır.
İlk Türgiş şefi olarak görünen, Baga Tarkan unvanlı Uçele, başlangıçta bağlı bulunduğu tayinli (bağımlı bulunulan devlet, yani Çin tarafından atanmış) Batı Gök-Türk Kağanının idaresizliğinden faydalanarak, etrafına kuvvetler topladı. Kısa zamanda her birinin 7 biner askeri olan, 20 başbuğlu bir ordu kurdu. Çu vadisinin kuzey-batı ucunda bulunan merkezini, kuzey-doğuya nakletti.
Böylece, biri Çu üzerinde, öteki İli'nin kuzeyinde, iki merkeze sahip oldu. Çu bölgesinden başka, Turan ve Kuca "eyalet"lerine kadar hakimiyetini genişletti, durumun zayıfladığını görerek, ülkesini bırakıp Çin başkentine giden tayinli "kağan"ın ayrılmasından sonra, hemen bütün On-ok sahasını kendi idaresine aldı. Fakat, iktidarının bu sağlam devrinde (7. yüzyılın sonlarında doğru), Kapagan Kağan idaresinde haşmetli çağını yaşayan Göktürkleri durdurmak maksadı ile Kırgızlar ve Çin ile iş birliği yapması, iyi netice vermedi. Göktürk aleyhtarı üçlü ittifakın bir üyesi olduğu için üzerine yürüyen Tonyukuk tarafından mağlup ve esir edildi (698, Bolçu Savaşı). On ok sahası, Göktürk hakanlığına bağlandı. Uçele'nin oğlu So-ko da merkeze itaatsizlik ettiği ve Çin ile ilişki kurduğu için bu defa Kül Tigin ve Bilge'nin iştiraki ile, Kapagan Kağan tarafından, 711'de Bolçu yakınında yenilgiye uğratıldı ve öldürüldü.
742'deki Türgiş kağanı İletmiş Kutlug Bilge, bir Kara-Türgiş başbuğu idi. 753'te hakan ilan edilen Tangri Bulmuş bir Kara Türgiş idi. İki taraf arasındaki uzun süren mücadeleye, Karluklar da karışmışlar, Türgiş iktidarı büsbütün zayıflamıştı. Nihayet, 20 sene içinde gittikçe kuvvet kazanan Karluklar; To-lular ve Nu-şi-piler arasında üstünlük kazanarak, ağırlık merkezi Çu vadisi olmak üzere, kendi hakimiyetlerini kurdular (766).
Bu yazı harbiforum.net için yazılmıştır. Kaynakça olarak Orta Asya Türk Tarihi kitabından istifade edilmiştir.
Uygurlar zamanında yaşamış ve Uygurların komşusu olan, 6'ncı ve 7'nci yüzyılda Göktürk imparatorluğunun bir parçasından oluşmuş tarihi bir Türk devleti. Bugünkü Batı Türkistan'da kurulmuştur. Adlarının "Türk+s" şeklinde gelişmiş olduğu bildirilen Türgiş'ler On-ok'ların To-lu kolunun bir bölümünü teşkil ediyorlardı.
738 yılında Sarı ve Kara olmak üzere ikiye ayrıldı. Kullandıkları maden paralar günümüze kadar gelmiştir.
Emevilerin büyük saldırılarıyla karşılaşmışlar ve Türk Dünyasını Emevilere karşı korumaya çalışmışlardır.
İlk Türgiş şefi olarak görünen, Baga Tarkan unvanlı Uçele, başlangıçta bağlı bulunduğu tayinli (bağımlı bulunulan devlet, yani Çin tarafından atanmış) Batı Gök-Türk Kağanının idaresizliğinden faydalanarak, etrafına kuvvetler topladı. Kısa zamanda her birinin 7 biner askeri olan, 20 başbuğlu bir ordu kurdu. Çu vadisinin kuzey-batı ucunda bulunan merkezini, kuzey-doğuya nakletti.
Böylece, biri Çu üzerinde, öteki İli'nin kuzeyinde, iki merkeze sahip oldu. Çu bölgesinden başka, Turan ve Kuca "eyalet"lerine kadar hakimiyetini genişletti, durumun zayıfladığını görerek, ülkesini bırakıp Çin başkentine giden tayinli "kağan"ın ayrılmasından sonra, hemen bütün On-ok sahasını kendi idaresine aldı. Fakat, iktidarının bu sağlam devrinde (7. yüzyılın sonlarında doğru), Kapagan Kağan idaresinde haşmetli çağını yaşayan Göktürkleri durdurmak maksadı ile Kırgızlar ve Çin ile iş birliği yapması, iyi netice vermedi. Göktürk aleyhtarı üçlü ittifakın bir üyesi olduğu için üzerine yürüyen Tonyukuk tarafından mağlup ve esir edildi (698, Bolçu Savaşı). On ok sahası, Göktürk hakanlığına bağlandı. Uçele'nin oğlu So-ko da merkeze itaatsizlik ettiği ve Çin ile ilişki kurduğu için bu defa Kül Tigin ve Bilge'nin iştiraki ile, Kapagan Kağan tarafından, 711'de Bolçu yakınında yenilgiye uğratıldı ve öldürüldü.
742'deki Türgiş kağanı İletmiş Kutlug Bilge, bir Kara-Türgiş başbuğu idi. 753'te hakan ilan edilen Tangri Bulmuş bir Kara Türgiş idi. İki taraf arasındaki uzun süren mücadeleye, Karluklar da karışmışlar, Türgiş iktidarı büsbütün zayıflamıştı. Nihayet, 20 sene içinde gittikçe kuvvet kazanan Karluklar; To-lular ve Nu-şi-piler arasında üstünlük kazanarak, ağırlık merkezi Çu vadisi olmak üzere, kendi hakimiyetlerini kurdular (766).
Bu yazı harbiforum.net için yazılmıştır. Kaynakça olarak Orta Asya Türk Tarihi kitabından istifade edilmiştir.
