Mic Check
KıRıK KaLeM
M.Ö. 480 yılında Pers kralı Serhas (Kserkses) babası Darius'un Atinalılara yenilmesinin öcünü almak için Çanakkale'yi geçerek, Yunanistan'ı istila etmek üzere yola çıktı. Herodot'un belirttiğine göre iki yüz elli bin savaşçıdan oluşan Pers ordusunun vatanları üzerine yürüdüğü haberi bütün Yunanistan'ı dehşete düşürdü. Yunanistan o tarihten aralarında siyasal birlik oluşturamamış ve birbirleri ile sürekli çatışan şehir devletlerinden oluşuyordu. Ancak Yunanistanın topyekün istilası tehdidi şehir devletlerinin bir ittifak oluşturmasını sağlamıştır. En büyük şehir olan Atina'nın en zayıf günlerini yaşıyor olması Antik Yunanistandaki bütün ümitlerin, Dor savaşçı özelliklerini taşıyan Spartalılara bağlanmasına sebep oldu. İki yüz elli bin kişilik ordunun başka türlü durdurulamayacağına inanan Sparta'nın eş iki kralından biri olan Leonidas tek çarenin Termofil Geçidi'nin tutulması olduğuna karar verdi. Kalabalık orduların hareket alanını kısıtlayan ve askeri manevralara izin vermeyen kayalık geçit ancak göğüs göğüse mücadele ile ele geçirilebirdi.
SAVAŞ
Sparta'da Karnia Festivalinin başlaması Sparta'nın üst düzey yargıçlardan oluşan yönetim kurulu Eforların Sparta ordusunun yola çıkmasına izin vermemelerine neden oldu. 5 gün süren festivalin bitmesini beklemenin geçidin tutulması için geç kalınmasına yol açacağına karar veren Leonidas, 300 kişilik muhafız birliğini alarak geçidi tutmak ve yardım gelene kadar Pers ordusunu oyalamak için yola çıktı. Spartalılar müttefik de toplayarak MÖ 486 yılında Termofil geçidinde Perslerle karşı karşıya geldi. Persleri burada olabildiğince oyalayarak geride kalanlara ordu hazırlamaları için süre kazandırmış olacaklardı. 7 gün boyunca 300 Spartalı ve 700 Tespialıdan oluşan küçük Yunan birliği iki yüz elli bin Pers askerini geçitlerin öte tarafında tutmayı başardı. Ancak beklenen yardım gelmedi.
7. günün sonunda Pers generali Hidasnes, bir grup askeri Malisli Efialtes adında bir hainin gösterdiği bir dağ patikası üzerinden Yunanlılar'ın arkasına çıkartınca Persler geçidi arkadan sarabildiler. Bunun üzerine Sparta kralı Leonidas Tespialı askerlere geri çekilme emri verdi. Kendisi ise 300 askeriyle ülkesinin kanunları gereğince burada savaşarak ölecekti. Son muharebenin bitimine doğru ölen Leonidas'ın cesedini korumak için kalan son Spartalıların tırnak ve dişleriyle mücadele ettiği Herodot'un kayıtlarında belirtiliyor. Burada kahramanca ölen askerler sayesinde güç toplayan Yunan kentleri bu savaşın ardından Persleri Salamis ve Plateade mağlub ederek tarihin ilk demokratik düzenini korumuşlardır.
Pers ordusunun buradaki ağır kayıplar Serhas'ı o kadar korkutmuştur ki daha sonra Pers donanması Salamis'te yenilgiye uğradığında istilayı tamamlamak üzere ordusunun sadece çok küçük bir kısmını geride bırakarak Yunanistan'dan çekildi. Kalan bu ordu ise Platea Savaşı'nda yenilir. Termofil'deki Yunan savunmacıların başarısı, bir ordunun manevi gücünü yükseltmek için eğitimin, donanımın ve savaş alanın taktik kullanımındaki avantajları vurgulamak ve aynı zamanda bunaltıcı üstünlüğe karşı gösterilen cesaretin örneği olarak gösterilebilir. Spartalı ve Tespialı'ların kahramanca fedakarlığı çağlar boyunca birçoklarını etkilemiştir.
Tüm Spartalı ve Tespialı askerler cesurca savaşmışlarsa da, hepsinin en cesuru olarak Spartalı Dienekes gösterilir. Savaş arifesinde bir Trakya yerlisi Pers okçularının sayısını anlatmak için, Perslerin attığı okların güneşin yüzünü örttüğünü söylemiştir. Dienekes ise buna yanıt olarak gülmüş ve şöyle cevap vermiştir: "Öyleyse biz de gölgede savaşırız"
ASKER SAYISI KONUSUNDAKİ İHTİLAFLAR
Termofil Savaşının tarihteki varlığı tamamen Herodot'un kayıtlarına dayanır. Diğer bütün tarihçiler (Romalılar dahil) bu savaş için Herodot'a atıfta bulunmuşlardır. Tarihte Pers -Yunan savaşlarının olduğu yadsınmadığı halde, Pers ordusunun 2 milyon 600 bin gibi bir sayıya ulaştığını askerlik mesleğinden biraz anlayanlar için mümkün olmayan, sadece Yunan kahramanlığını abartmak için kullanan Herodot 'un Termofil savaşı ile verdiği bilgiler son derece şüphelidir.
Büyük bir ordu (30.000 askerden den büyük) her zaman paralel kollar halinde ve lojistik esaslar dahilinde hareket eder. Bu durumda koca bir ordunun dar bir geçitte sıkıştığı ve önündeki 300 kişiyi 7 gün aşamadığı bilgisi gerçekçi değildir.
Tarihte bilindiğii üzere Yunan şehir devletlerinin kendi aralarında savaşlar hariç herhangi bir işgalinin başarılı olmadığı düşünüldüğünde, Pers İstilasının başka bir şekilde durdurulduğunu düşünmek yerinde olacaktır.
Bugün Termofil'de iki anıt kalmıştır. Sonradan yapılan anıtta Kral Leonidas'ın kendisinden silahlarını isteyen Xerxes'a söylediği sözler yazılıdır:"MOLON LABE" - "GEL VE KENDİN AL" ikincisinde ise Şair Simonidesin sözleri vardır. Bu sözler tüm savaş yazıtlarının en ünlülerindendir: "Git, Spartalılara söyle, buradan geçen yabancı, burada, kanunlarına itaat eden bizler, yatıyoruz."
SAVAŞ
Sparta'da Karnia Festivalinin başlaması Sparta'nın üst düzey yargıçlardan oluşan yönetim kurulu Eforların Sparta ordusunun yola çıkmasına izin vermemelerine neden oldu. 5 gün süren festivalin bitmesini beklemenin geçidin tutulması için geç kalınmasına yol açacağına karar veren Leonidas, 300 kişilik muhafız birliğini alarak geçidi tutmak ve yardım gelene kadar Pers ordusunu oyalamak için yola çıktı. Spartalılar müttefik de toplayarak MÖ 486 yılında Termofil geçidinde Perslerle karşı karşıya geldi. Persleri burada olabildiğince oyalayarak geride kalanlara ordu hazırlamaları için süre kazandırmış olacaklardı. 7 gün boyunca 300 Spartalı ve 700 Tespialıdan oluşan küçük Yunan birliği iki yüz elli bin Pers askerini geçitlerin öte tarafında tutmayı başardı. Ancak beklenen yardım gelmedi.
7. günün sonunda Pers generali Hidasnes, bir grup askeri Malisli Efialtes adında bir hainin gösterdiği bir dağ patikası üzerinden Yunanlılar'ın arkasına çıkartınca Persler geçidi arkadan sarabildiler. Bunun üzerine Sparta kralı Leonidas Tespialı askerlere geri çekilme emri verdi. Kendisi ise 300 askeriyle ülkesinin kanunları gereğince burada savaşarak ölecekti. Son muharebenin bitimine doğru ölen Leonidas'ın cesedini korumak için kalan son Spartalıların tırnak ve dişleriyle mücadele ettiği Herodot'un kayıtlarında belirtiliyor. Burada kahramanca ölen askerler sayesinde güç toplayan Yunan kentleri bu savaşın ardından Persleri Salamis ve Plateade mağlub ederek tarihin ilk demokratik düzenini korumuşlardır.
Pers ordusunun buradaki ağır kayıplar Serhas'ı o kadar korkutmuştur ki daha sonra Pers donanması Salamis'te yenilgiye uğradığında istilayı tamamlamak üzere ordusunun sadece çok küçük bir kısmını geride bırakarak Yunanistan'dan çekildi. Kalan bu ordu ise Platea Savaşı'nda yenilir. Termofil'deki Yunan savunmacıların başarısı, bir ordunun manevi gücünü yükseltmek için eğitimin, donanımın ve savaş alanın taktik kullanımındaki avantajları vurgulamak ve aynı zamanda bunaltıcı üstünlüğe karşı gösterilen cesaretin örneği olarak gösterilebilir. Spartalı ve Tespialı'ların kahramanca fedakarlığı çağlar boyunca birçoklarını etkilemiştir.
Tüm Spartalı ve Tespialı askerler cesurca savaşmışlarsa da, hepsinin en cesuru olarak Spartalı Dienekes gösterilir. Savaş arifesinde bir Trakya yerlisi Pers okçularının sayısını anlatmak için, Perslerin attığı okların güneşin yüzünü örttüğünü söylemiştir. Dienekes ise buna yanıt olarak gülmüş ve şöyle cevap vermiştir: "Öyleyse biz de gölgede savaşırız"
ASKER SAYISI KONUSUNDAKİ İHTİLAFLAR
Termofil Savaşının tarihteki varlığı tamamen Herodot'un kayıtlarına dayanır. Diğer bütün tarihçiler (Romalılar dahil) bu savaş için Herodot'a atıfta bulunmuşlardır. Tarihte Pers -Yunan savaşlarının olduğu yadsınmadığı halde, Pers ordusunun 2 milyon 600 bin gibi bir sayıya ulaştığını askerlik mesleğinden biraz anlayanlar için mümkün olmayan, sadece Yunan kahramanlığını abartmak için kullanan Herodot 'un Termofil savaşı ile verdiği bilgiler son derece şüphelidir.
Büyük bir ordu (30.000 askerden den büyük) her zaman paralel kollar halinde ve lojistik esaslar dahilinde hareket eder. Bu durumda koca bir ordunun dar bir geçitte sıkıştığı ve önündeki 300 kişiyi 7 gün aşamadığı bilgisi gerçekçi değildir.
Tarihte bilindiğii üzere Yunan şehir devletlerinin kendi aralarında savaşlar hariç herhangi bir işgalinin başarılı olmadığı düşünüldüğünde, Pers İstilasının başka bir şekilde durdurulduğunu düşünmek yerinde olacaktır.
Bugün Termofil'de iki anıt kalmıştır. Sonradan yapılan anıtta Kral Leonidas'ın kendisinden silahlarını isteyen Xerxes'a söylediği sözler yazılıdır:"MOLON LABE" - "GEL VE KENDİN AL" ikincisinde ise Şair Simonidesin sözleri vardır. Bu sözler tüm savaş yazıtlarının en ünlülerindendir: "Git, Spartalılara söyle, buradan geçen yabancı, burada, kanunlarına itaat eden bizler, yatıyoruz."
pek gerçekçi değil ama savaş gerçektir
