LAL
Moderatör
Tarihle ilgili Sözler, Tarih ile ilgili Özlü Sözler, Tarihle ilgili Güzel Sözler
Büyük alimlerin ve ünlü düşünürlerin tarih üzerine söylediği özdeyişler
“Tarih”i “tekerrür” diye târif ediyorlar
Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi? Mehmet Âkif Ersoy
Tarih kâinâtın vicdanıdır. Ömer Hayyam
Selçukîyim, yirminci asırda doğsam da!
Osmanlıyım, cumhuriyet çocuğu olsam da! Fethullah Gülen
Dün ne olmuşsa, bugün de aynı şeyler oluyor; güneş altında yeni şeyler yok.
Tarih değil, hatâlar tekerrür ediyor. Abdulhamid Han
Tarih, milletlerin tarlasıdır. Her toplum, geçmişte bu tarlaya ne ekmişse, gelecekte onu biçer. Voltaire
Büyük adamlar tarihi, tarih de büyük adamların yaptıklarını süslemiştir.
La Bruyere
Tarih, olmayan olayların, o olayların geçtiği yerde bulunmayan kişiler tarafından yazılışıdır.
Tarih, başka başka insanlara ve zamanlara rastlayan vak’aların tekrarlamasından başka bir şey değildir. Chateaubriand
Tarih insanların, düşlerin en aydınlık olanların gerçekleştirmek için giriştikleri umutsuz bir çabadan başka bir şey değildir,ALBERT CAMUS
Tarih; mâzîyi geleceğe taşır, olayları tekerrür zincirine bağlar, durur.
Tarih; cinâyetlerin ve felâketlerin bir tutanağıdır. Voltaire
Tarih; imansızlık ve ahlâksızlık harabeleriyle doludur. A. Şeref Güzelyazıcı
Tarih; geçmişte yapılmış, şu anda elimizde olan ve fakat istikbâli gösteren bir dürbündür.
Geçmişin yıkıntıları, bugünün uyarılarıdır. George Bancroft
Tarih, muazzam bir erken uyarı sistemidir. Norman Coisins
Tarih; okuyana, kendi gözünün görme derecesine göre, yol gösteren bir kılavuzdur. J.J.Rousseau
Tarih, faydası herkesi kapsayan bir ilimdir. Yaşanılan çağın olaylarıyla, eski çağın olaylarını karşılaştırıp sonuca varmak gerekir. Nâimâ
Tarihin başlıca faydası; öncekilerin iyi ve kötü işlerini bize öğretmesidir.
L. Chesterfield
Müstakbeli bul sen de koşanlarla bir ol da
Mâzîyi fakat yıkmaya kalkışma bu yolda
Ahlâfa döner korkarım eslâfa hücûmu
Mâzîsi yıkık milletin âtîsi olur mu? Mehmet Âkif Ersoy
El-âlem çalışıyor, fethetmeye Merih’i;
Sen cebinde kaybettin, güneş dolu tarihi! Necip Fazıl (1972)
Tarih ile efsânenin amacı birdir: Geçici insanda ebedî insanı anlatmak.
V. Hügo
Dünyayı idâre edenler ölülerdir. Gustave Le Bonn
Ecdâdını unutanlar, kaynaksız ırmağa, köksüz ağaca benzerler. Çin Sözü
Bir çınar için toprak altındaki kökleri ne ise -ve bu kökler kurudukça çınar nasıl kurumaya başlarsa- bir millet için de tarih odur. Tarihini bilen millet, kökü sağlam çınar gibidir. Zamanla eski âdet ve anânesini, yaşayış tarzını unutan, tarihini bilmeyen, ecdâdının neler yapmış olduğundan haberi olmayan bir millet, kendini ayakta tutan köklerinden birkaçını kurutmuş demektir. Tarih okuyarak onu sulamak lâzımdır. Kâzım Paşa
Tarih okuyanın aklı çoğalır. İmam Şâfiî
(Devlet arşivini kilo ile Bulgarlara satan İttihad ve Terakkî’ye):
Bundan birkaç yüz sene evvel uyananlar,
Bugün hâlâ uyuyanları görsün.
Efsânesi kaybolsa kıyâmet koparanlar,
Tarihini okkayla satanları görsün!?. M. Cemal Kuntay
Tarihimi kefenlik bir bez gibi dürdüler..
Beni dirilmesi yok ölümle öldürdüler. Ozan (1967)
İnanmıyorum bana öğretilen tarihe! N. Fazıl Kısakürek (1947)
Ben de tarih okudum, âlemi elbet bilirim. Mehmet Âkif Ersoy
Altın bir devir idi; hatırla geçmiş günü
Baştan başa cihânı tutmuş ecdâdın ünü. Lâedrî
Donanma ordu yürürken muzafferen ileri
Üzengi öpmeye hasretti, garbın elçileri. M.Akif Ersoy
Bir zamanlar biz de millet, hem nasıl milletmişiz;
Gelmişiz dünyaya” insanlık”nedir,öğretmişiz.
... Bir taraftan dinimiz, ahlâkımız, irfânımız;
Bir taraftan seyfe makrûn adlimiz, ihsanımız... Mehmet Âkif Ersoy
Gök kubbeyi delmiş, yedi iklimde minâre
Göstermiş asırlarca ölümsüz bir idâre. Yusuf Bakalım
Mermerlerin nabzında hâlâ çarpar mı Tekbîr
Bulur mu deli rüzgâr o sedâyı: “Allah Bir!” N. Fazıl Kısakürek
Kopmuşuz bizler o öz varlık olan manzaradan
Bahseder gerçi duyanlar o onulmaz yaradan.
Derler ki: İnsanda derin bir yaradır köksüzlük
Budur âlemde hudutsuz ve hazin öksüzlük. Y. Kemal Beyatlı
Yazıklar oldu bizim târihî şânımıza
“Kâfir ağlar, bizim ahvâl-i perîşânımıza!” (İkinci mısrâ Fuzûlî’nin)
Ben şehitler çocuğu.. bir hâl olmuşum
Ben bende değil.. ben, bana yâd olmuşum! Nihad Yazar
Tarih bilmeyen diplomat, pusuladan anlamayan kaptana benzer; her ikisinin de karaya oturmak tehlikesi vardır. A. Cevdet Paşa
Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.
A. Gölpınarlı
Batı ülkelerinde bir lise öğrencisi eski metinleri okur ve anlar. Siz bir harf devrimi yaptınız, eski metinler kütüphanelerde kaldı. Eski metinler, zamanında çok ağdalı idi. Binâenaleyh Türk tarihçisine çok önemli vazife düşmektedir. Tarih bir milletin hâfızasıdır; tarihini bilmeyen millet, hâfızasını kaybetmiş insana benzer. Bernard Lewis
Bir milletin kültürünü kontrol etmek, o milletin dilini kontrol etmekle; bir milleti imhâ ise nesilleri mâzisinden, tarihinden ve bilhassa millî ve mânevî değerlerinden koparmakla mümkündür. Bernard Lewis
Tarih şuuru, sâdece geçmişin geçmişliğini bilmek değil; onun hâlde de var olduğunu anlamak demektir. T. S. Eliot
Tarihinin sürekliliğini kaybeden bir millet, herşeyini kaybetmeye mahkûmdur. Hâfızası parça parça kopmuş bir akıl hastası gibi, geçmişiyle, hâtıralarıyla ve benliğini terkib eden bütün varlık unsurlarıyla ilgisi kesilmiştir. Yabancı tesir ve müdâhalelere, yabancı korumaya hazır ve muhtaç bir hâlde, önce bağımsızlığını sonra da bütün millî şahsiyetini ve varlığını kaybeder. Peyâmi Safâ
Tarihini ve düşmanını bilmeyen millet, kolayca düşer, yok olur. Çin Sözü
Tarih, ihtiyatsızlar için merhametsizdir. Dozy’nin İslâm Tarihi (Anıt. Küt. Atatürk bu sözün altını çizmiş.)
Geçmiş inkâr edilemez; geçmişine taş atanın, geleceğine gülle atarlar. Bahtiyar Vahabzâde
Geçmişini inkâr eden millet, babası bilinmeyen veya babasını inkâr eden çocuğa benzer; ya ***tir, yahut nankördür. *** olmak kaderdir, nankörlük ise alçaklıktır. Kadircan Kaflı
Türk tarihini Cumhuriyet’le başlatmak isteyen sapıkları; mâzi, din, an’ane, ecdâd tanımayan bizim mâhut nihilistleri düşündükçe İgnatus Donnely (1831-1901) adlı bir Amerikan politikacının Demokrat partililer aleyhinde söylediği bir nutkunun şu cümlesi aklıma geliyor: “D. Partililer bir katıra benzerler; ne ecdâdlarıyla iftihar edebilirler, ne de adlarını devam ettirebilecek evlâtlarının ümitleriyle yaşarlar.” Nejat Muallimoğlu
Milletlere bir tarih kitabında anlatılan yalan, yanlış ve çarpıklığın tesirini, o milletin hâfızasından ancak üç nesil sonra silebilirsiniz.
Büyük Tarihçi Michelet
Ölenleriyle henüz doğmamış olanları arasında bir köprü kuramayan milletlerin, yaşamaya hakları yoktur. N. Muallimoğlu
Gelenekçilik, yaşayanları ölü varsaymak değil; ölüleri yaşıyor varsaymaktır. G.K. Chesterton
Tarih, geçmişi yargılamaktan başka bir şey değildir. Alain
Büyük alimlerin ve ünlü düşünürlerin tarih üzerine söylediği özdeyişler
“Tarih”i “tekerrür” diye târif ediyorlar
Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi? Mehmet Âkif Ersoy
Tarih kâinâtın vicdanıdır. Ömer Hayyam
Selçukîyim, yirminci asırda doğsam da!
Osmanlıyım, cumhuriyet çocuğu olsam da! Fethullah Gülen
Dün ne olmuşsa, bugün de aynı şeyler oluyor; güneş altında yeni şeyler yok.
Tarih değil, hatâlar tekerrür ediyor. Abdulhamid Han
Tarih, milletlerin tarlasıdır. Her toplum, geçmişte bu tarlaya ne ekmişse, gelecekte onu biçer. Voltaire
Büyük adamlar tarihi, tarih de büyük adamların yaptıklarını süslemiştir.
La Bruyere
Tarih, olmayan olayların, o olayların geçtiği yerde bulunmayan kişiler tarafından yazılışıdır.
Tarih, başka başka insanlara ve zamanlara rastlayan vak’aların tekrarlamasından başka bir şey değildir. Chateaubriand
Tarih insanların, düşlerin en aydınlık olanların gerçekleştirmek için giriştikleri umutsuz bir çabadan başka bir şey değildir,ALBERT CAMUS
Tarih; mâzîyi geleceğe taşır, olayları tekerrür zincirine bağlar, durur.
Tarih; cinâyetlerin ve felâketlerin bir tutanağıdır. Voltaire
Tarih; imansızlık ve ahlâksızlık harabeleriyle doludur. A. Şeref Güzelyazıcı
Tarih; geçmişte yapılmış, şu anda elimizde olan ve fakat istikbâli gösteren bir dürbündür.
Geçmişin yıkıntıları, bugünün uyarılarıdır. George Bancroft
Tarih, muazzam bir erken uyarı sistemidir. Norman Coisins
Tarih; okuyana, kendi gözünün görme derecesine göre, yol gösteren bir kılavuzdur. J.J.Rousseau
Tarih, faydası herkesi kapsayan bir ilimdir. Yaşanılan çağın olaylarıyla, eski çağın olaylarını karşılaştırıp sonuca varmak gerekir. Nâimâ
Tarihin başlıca faydası; öncekilerin iyi ve kötü işlerini bize öğretmesidir.
L. Chesterfield
Müstakbeli bul sen de koşanlarla bir ol da
Mâzîyi fakat yıkmaya kalkışma bu yolda
Ahlâfa döner korkarım eslâfa hücûmu
Mâzîsi yıkık milletin âtîsi olur mu? Mehmet Âkif Ersoy
El-âlem çalışıyor, fethetmeye Merih’i;
Sen cebinde kaybettin, güneş dolu tarihi! Necip Fazıl (1972)
Tarih ile efsânenin amacı birdir: Geçici insanda ebedî insanı anlatmak.
V. Hügo
Dünyayı idâre edenler ölülerdir. Gustave Le Bonn
Ecdâdını unutanlar, kaynaksız ırmağa, köksüz ağaca benzerler. Çin Sözü
Bir çınar için toprak altındaki kökleri ne ise -ve bu kökler kurudukça çınar nasıl kurumaya başlarsa- bir millet için de tarih odur. Tarihini bilen millet, kökü sağlam çınar gibidir. Zamanla eski âdet ve anânesini, yaşayış tarzını unutan, tarihini bilmeyen, ecdâdının neler yapmış olduğundan haberi olmayan bir millet, kendini ayakta tutan köklerinden birkaçını kurutmuş demektir. Tarih okuyarak onu sulamak lâzımdır. Kâzım Paşa
Tarih okuyanın aklı çoğalır. İmam Şâfiî
(Devlet arşivini kilo ile Bulgarlara satan İttihad ve Terakkî’ye):
Bundan birkaç yüz sene evvel uyananlar,
Bugün hâlâ uyuyanları görsün.
Efsânesi kaybolsa kıyâmet koparanlar,
Tarihini okkayla satanları görsün!?. M. Cemal Kuntay
Tarihimi kefenlik bir bez gibi dürdüler..
Beni dirilmesi yok ölümle öldürdüler. Ozan (1967)
İnanmıyorum bana öğretilen tarihe! N. Fazıl Kısakürek (1947)
Ben de tarih okudum, âlemi elbet bilirim. Mehmet Âkif Ersoy
Altın bir devir idi; hatırla geçmiş günü
Baştan başa cihânı tutmuş ecdâdın ünü. Lâedrî
Donanma ordu yürürken muzafferen ileri
Üzengi öpmeye hasretti, garbın elçileri. M.Akif Ersoy
Bir zamanlar biz de millet, hem nasıl milletmişiz;
Gelmişiz dünyaya” insanlık”nedir,öğretmişiz.
... Bir taraftan dinimiz, ahlâkımız, irfânımız;
Bir taraftan seyfe makrûn adlimiz, ihsanımız... Mehmet Âkif Ersoy
Gök kubbeyi delmiş, yedi iklimde minâre
Göstermiş asırlarca ölümsüz bir idâre. Yusuf Bakalım
Mermerlerin nabzında hâlâ çarpar mı Tekbîr
Bulur mu deli rüzgâr o sedâyı: “Allah Bir!” N. Fazıl Kısakürek
Kopmuşuz bizler o öz varlık olan manzaradan
Bahseder gerçi duyanlar o onulmaz yaradan.
Derler ki: İnsanda derin bir yaradır köksüzlük
Budur âlemde hudutsuz ve hazin öksüzlük. Y. Kemal Beyatlı
Yazıklar oldu bizim târihî şânımıza
“Kâfir ağlar, bizim ahvâl-i perîşânımıza!” (İkinci mısrâ Fuzûlî’nin)
Ben şehitler çocuğu.. bir hâl olmuşum
Ben bende değil.. ben, bana yâd olmuşum! Nihad Yazar
Tarih bilmeyen diplomat, pusuladan anlamayan kaptana benzer; her ikisinin de karaya oturmak tehlikesi vardır. A. Cevdet Paşa
Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.
A. Gölpınarlı
Batı ülkelerinde bir lise öğrencisi eski metinleri okur ve anlar. Siz bir harf devrimi yaptınız, eski metinler kütüphanelerde kaldı. Eski metinler, zamanında çok ağdalı idi. Binâenaleyh Türk tarihçisine çok önemli vazife düşmektedir. Tarih bir milletin hâfızasıdır; tarihini bilmeyen millet, hâfızasını kaybetmiş insana benzer. Bernard Lewis
Bir milletin kültürünü kontrol etmek, o milletin dilini kontrol etmekle; bir milleti imhâ ise nesilleri mâzisinden, tarihinden ve bilhassa millî ve mânevî değerlerinden koparmakla mümkündür. Bernard Lewis
Tarih şuuru, sâdece geçmişin geçmişliğini bilmek değil; onun hâlde de var olduğunu anlamak demektir. T. S. Eliot
Tarihinin sürekliliğini kaybeden bir millet, herşeyini kaybetmeye mahkûmdur. Hâfızası parça parça kopmuş bir akıl hastası gibi, geçmişiyle, hâtıralarıyla ve benliğini terkib eden bütün varlık unsurlarıyla ilgisi kesilmiştir. Yabancı tesir ve müdâhalelere, yabancı korumaya hazır ve muhtaç bir hâlde, önce bağımsızlığını sonra da bütün millî şahsiyetini ve varlığını kaybeder. Peyâmi Safâ
Tarihini ve düşmanını bilmeyen millet, kolayca düşer, yok olur. Çin Sözü
Tarih, ihtiyatsızlar için merhametsizdir. Dozy’nin İslâm Tarihi (Anıt. Küt. Atatürk bu sözün altını çizmiş.)
Geçmiş inkâr edilemez; geçmişine taş atanın, geleceğine gülle atarlar. Bahtiyar Vahabzâde
Geçmişini inkâr eden millet, babası bilinmeyen veya babasını inkâr eden çocuğa benzer; ya ***tir, yahut nankördür. *** olmak kaderdir, nankörlük ise alçaklıktır. Kadircan Kaflı
Türk tarihini Cumhuriyet’le başlatmak isteyen sapıkları; mâzi, din, an’ane, ecdâd tanımayan bizim mâhut nihilistleri düşündükçe İgnatus Donnely (1831-1901) adlı bir Amerikan politikacının Demokrat partililer aleyhinde söylediği bir nutkunun şu cümlesi aklıma geliyor: “D. Partililer bir katıra benzerler; ne ecdâdlarıyla iftihar edebilirler, ne de adlarını devam ettirebilecek evlâtlarının ümitleriyle yaşarlar.” Nejat Muallimoğlu
Milletlere bir tarih kitabında anlatılan yalan, yanlış ve çarpıklığın tesirini, o milletin hâfızasından ancak üç nesil sonra silebilirsiniz.
Büyük Tarihçi Michelet
Ölenleriyle henüz doğmamış olanları arasında bir köprü kuramayan milletlerin, yaşamaya hakları yoktur. N. Muallimoğlu
Gelenekçilik, yaşayanları ölü varsaymak değil; ölüleri yaşıyor varsaymaktır. G.K. Chesterton
Tarih, geçmişi yargılamaktan başka bir şey değildir. Alain
