Ömer
Yönetici
MORFİK KAYAÇ PETROGRAFİSİ TEKNİK GEZİSİ Durak 1: Ortakçı / Buharkent Gnaysları Menderes masifinin en yaşlı kayaçlarını oluştururlar. Gnayslar burada büyük bloklar halinde gözükürler. Biraz yukarıda ise gnayslar tek düzeliğe geçerler. Gnayslar bünyelerinde kuvars, feldispat, biyotit, muskovit, granat, piroksen, amfibol gibi kayaç yapıcı minerallere sahiptirler. Bu kayaçlar ayrıca zirkon, turmalin, apatit, titanit gibi aksesuvar mineraller içerirler. Köken kayacın kimyasal bileşimine bağlı olarak gnayslar stavrolit, disten, sillimonit, ondalusit, kardiyerit, korund, skapolit ve spirel içerebilirler. Gnayslardaki yeşil renk kloritten ileri gelir. Gnayslarda bazen mafik mineraller kayboluyor ve felsik mineraller egemen oluyor. Böyle durumlarda gnays kuvarsitmiş gibi gözüküyor. Gnayslar içerdikleri koyu renkli minerallerin dizilimi sonucu belirli dokusal özellikler gösterirler. Bunlar; bantlı, çubuksal, gözlü gnays olarak adlandırılır. Menderes masifi sıkışma tektoniğinden sonra yükseliyor ve gerilme tektoniğine maruz kalıyor ve graben (rift) zonları K-G’ye doğru Gediz, B. Menderes, K. Menderes olarak adlandırılıyor. Graben zonları epitermal cevher zuhurları ve jeotermal sular olarak kendini belli ediyor. Salihli, Kurşunlu, Çamurlu jeotermal suları K. Menderes’e en iyi örnek; Bayındır, Dereköy sıcak suları K. Menderes epitermal cevher zuhurlarına en iyi örnek; Emirli Antimon yatağı, Hüre arsena-piritli altın yatağı B. Menderes’e epitermal cevher zuhurlara en iyi örnek; Kızıldere Germencik, Ömerdere, Salavatlı jeotermal suları B. Menderes’e en iyi örnek olarak verilebilir. Durak 2: Atça / Sultanhisar Şistleri Menderes masifinde prekambriyen yaşlı gnayslar paleozoyik yaşlı şistler, fillitler, kuvarsitler ve mermerler tarafından örtülürler. Buradaki fillitler yapraksı doku şekli ile mermerler ise çok sıkı çatlaklı masif yapısı ile tanınırlar. Buradaki mikaşistler paleozoyik yaşlı ve tipik örnekleri yoktur. Fakat dokusu ve içerdiği mineral dolayısıyla mikaşistleri temsil ederler. Şistler kendilerini şistozite dokusu ile gösterirler. Ana mineral olarak muskovit, biyotit, klorit, kloritoid, granat, stavrolit, disten, sillimonit, kuvars, feldispat, amfibol, epidot mineralleri ile birlikte turmalin, grafit, apatit, zirkon, titanit ve demiroksit gibi tali mineraller bulunabilir. Durak 3: Kızıldere Jeotermal Alanı ve Santrali Alan Denizli / Sarayköy yakınlarında B. Menderes rift zonunun en doğusunda bulunmaktadır. Jeotermal alanda tabanda en derinde prekambriyen kambriyon yaşlı gnayslar bulunmaktadır. Gnaysların yaklaşık yaşı 570 ile 600 milyon arasındadır. Gnaysların üzerine şistler gelir ve daha sonra mermerler yer alır. Tabakaların eğimleri Kuzeye doğru, doğrultuları D-B yönündedir. Bu metomorfik kayaçlar tersiyer yaşlı sedimanter kayaçlar tarafından örtülmektedir. Bu sedimanter kayaçlar sırası ile; Kızılburun Formasyonu, Kolonkaya Formasyonu, Sazak Formasyonu, Tosunlar Formasyonu’dur. Alanda D-B yönlü faylar bulunmaktadır. Bu faylar KD-GB, KB-GD yönlü çapraz faylarla tektonik olarak kesilmiş durumdadırlar. D-B yönünü kesen genç faylar jeotermal sular ve epitermnal oluşukluklarla karakaterize edilirler. Jeotermal suyun ekonomik olabilmesi için rezervuar olabilmesi gerekir. 3 farklı rezervuar kayacı var. En sığ ve yüzeye yakın olanı Sazak Formasyonu’dur. Sazak Formasyonu kireçtaşlarından oluşmaktadır. Derinliğe gittiğimizde şistler içindeki mermerler 2. rezervuarı oluşturmakta, yani derin rezervuar. 3. rezervuar olarak gnayslar düşürülmekte. Şu an için gnayslardan üretim yapılmamaktadır. Jeotermal sularda rezervuar sıcaklığını ya direkt ölçerek bulabiliriz. Kuyu içine termometre indirerek ölçebiliriz ya da jeokimyasal analizlerden faydalanarak belli formüller yoluyla rezervuarı hesaplayabiliriz. Kızıldere Jeotermal Santralinde 9 adet üretim kuyusu bulunup tüm üretimler bu kuyulardan yapılmaktadır. Bu kuyuların en fazla derinliği 2261 metredir. Burada üretilen buhar sayesinde elektrik üretiliyor.