cicozz
Çocukluk cicozlarda saklı
Göğüs Acilleri
Göğüs acilleri, göğüs (toraks) boşluğundaki bütün organları (akciğer, kalp, soluk borusu, yemek borusu, büyük damarlar) kapsar. Tıbbi ve yaralanmaya bağlı olarak iki şekilde karşımıza çıkabilir. Bu bölümde önemli etkilenmeler ve bunların acil bakımı kısaca özetlenmiştir. Akciğer ve soluk borusu ile ilgili sorunlara solunum acillerinde kısmen değinilmiştir. Bilgileri bütünleştirmek üzere her iki taraftan da okumanızda yarar var.
DİSPNE
Dispne: nefes darlığı, solunum güçlüğü, solunum sıkıntısı, nefes alırken zorlanma, kesik kesik nefes alma anlamına gelmektedir.
AKCİĞERLERİN İŞLEVLERİ
-İnspriumla alınan havadaki oksijenin kana geçişini sağlar
-Kandaki karbondioksitin ise ekspriumla havaya geçişini sağlar
-Akciğerlerin bu işlevleri yerine getirebilmesi için;
-Temiz havaya,
-Hasarsız alveollere,
-sorunsuz pulmoner dolaşıma, gereksinimi vardır
AKCİĞERLERİN İŞLEVLERİNİ BOZAN SORUNLAR
-Pulmoner damarlar ile alveoller arasında sıvı birikimi ya da enfeksiyon olması nedeniyle, fiziksel olarak birbirleriyle temasın engellenmesi
-Alveollerin fiziksel olarak zarar görmesi
-Soluk yolunda herhangi bir tıkanma (obstrüksiyon) olması
SOLUNUMUN GERÇEKLEŞMESİ
Solunumun hızını ve derinliğini belirleyen en önemli iki etken; arteryel kandaki karbondioksit ve oksijen miktarlarıdır. Ancak, karbondioksit miktarının daha hassas ve etkili olduğu bilinmektedir.
Arteryel Kan Gazında Solunumun hızı ve derinliği
CO2arttığındaàartar
CO2 azaldığındaàazalır
O2 arttığında àazalır
O2 azaldığındaàartar
KARBONDİOKSİT NARKOZU
Kronik obstrüktif akciğer hastalığında(KOAH); çeşitli nedenlerle, yeterli oksijen sağlanamadığından arteryel kandaki karbondioksit seviyesi sürekli yüksektir.
Bu nedenle, normalde solunumun gerçekleşmesini sağlayan CO2 ve O2 mekanizmaları devre dışı kalır; diğer bir ifadeyle, KOAH da artan CO2 solunumu uyarmaz onun yerine kandaki düşük O2 miktarı solunumu uyarır. Arteryel kandaki oksijen miktarı düştüğünde beyindeki solunum merkezi uyarılır ve solunumun hızı ile derinliği artar. Solunumun stimulasyonu hipoksiye bağlıdır; bu olaya CO2 narkozu denilmektedir.
DİKKATİNİZE !!! KOAH olanlarda, yüksek yoğunlukta oksijen verildiğinde, solunumu uyarıcı mekanizma olan oksijen düşüklüğü ortadan kaldırılacağı için solunum baskılanarak durabilir.
KOAH olanlarda, oksijen, gereksinime göre düşük (%40-50) ya da orta(%50-60) yoğunlukta verilir. Hastanın ciddi solunum sıkıntısı varsa ve yüksek yoğunlukta oksijen verilmesi gerekiyorsa, hasta sürekli gözlenir ve entübasyona hazırlıklı olunur.
DİSPNENİN NEDENLERİ
-Üst ya da alt soluk yollarında enfeksiyon
-Akut akciğer ödemi
-KOAH
-Astım, alerjik reaksiyon, anaflaktik şok
-Soluk yolu tıkanmaları
-Pulmoner emboli
-Hiperventilasyon
SOLUNUM GÜÇLÜĞÜNE NEDEN OLAN ENFEKSİYONLAR
-Viral kaynaklı üst solunum yolu enfeksiyonları(ÜSYE), grip
-Difteri
-Epiglottit
-Krup
-Pnömöni
ENFEKSİYONA BAĞLI OLUŞAN DİSPNEDE ACİL BAKIM
-Oksijen desteği (ısıtılmış, nemli)
-Hasta yutkunamıyorsa, dikkatli, nazik ve sık aspirasyon
-Acilen hastaneye nakledilir
Göğüs acilleri, göğüs (toraks) boşluğundaki bütün organları (akciğer, kalp, soluk borusu, yemek borusu, büyük damarlar) kapsar. Tıbbi ve yaralanmaya bağlı olarak iki şekilde karşımıza çıkabilir. Bu bölümde önemli etkilenmeler ve bunların acil bakımı kısaca özetlenmiştir. Akciğer ve soluk borusu ile ilgili sorunlara solunum acillerinde kısmen değinilmiştir. Bilgileri bütünleştirmek üzere her iki taraftan da okumanızda yarar var.
DİSPNE
Dispne: nefes darlığı, solunum güçlüğü, solunum sıkıntısı, nefes alırken zorlanma, kesik kesik nefes alma anlamına gelmektedir.
AKCİĞERLERİN İŞLEVLERİ
-İnspriumla alınan havadaki oksijenin kana geçişini sağlar
-Kandaki karbondioksitin ise ekspriumla havaya geçişini sağlar
-Akciğerlerin bu işlevleri yerine getirebilmesi için;
-Temiz havaya,
-Hasarsız alveollere,
-sorunsuz pulmoner dolaşıma, gereksinimi vardır
AKCİĞERLERİN İŞLEVLERİNİ BOZAN SORUNLAR
-Pulmoner damarlar ile alveoller arasında sıvı birikimi ya da enfeksiyon olması nedeniyle, fiziksel olarak birbirleriyle temasın engellenmesi
-Alveollerin fiziksel olarak zarar görmesi
-Soluk yolunda herhangi bir tıkanma (obstrüksiyon) olması
SOLUNUMUN GERÇEKLEŞMESİ
Solunumun hızını ve derinliğini belirleyen en önemli iki etken; arteryel kandaki karbondioksit ve oksijen miktarlarıdır. Ancak, karbondioksit miktarının daha hassas ve etkili olduğu bilinmektedir.
Arteryel Kan Gazında Solunumun hızı ve derinliği
CO2arttığındaàartar
CO2 azaldığındaàazalır
O2 arttığında àazalır
O2 azaldığındaàartar
KARBONDİOKSİT NARKOZU
Kronik obstrüktif akciğer hastalığında(KOAH); çeşitli nedenlerle, yeterli oksijen sağlanamadığından arteryel kandaki karbondioksit seviyesi sürekli yüksektir.
Bu nedenle, normalde solunumun gerçekleşmesini sağlayan CO2 ve O2 mekanizmaları devre dışı kalır; diğer bir ifadeyle, KOAH da artan CO2 solunumu uyarmaz onun yerine kandaki düşük O2 miktarı solunumu uyarır. Arteryel kandaki oksijen miktarı düştüğünde beyindeki solunum merkezi uyarılır ve solunumun hızı ile derinliği artar. Solunumun stimulasyonu hipoksiye bağlıdır; bu olaya CO2 narkozu denilmektedir.
DİKKATİNİZE !!! KOAH olanlarda, yüksek yoğunlukta oksijen verildiğinde, solunumu uyarıcı mekanizma olan oksijen düşüklüğü ortadan kaldırılacağı için solunum baskılanarak durabilir.
KOAH olanlarda, oksijen, gereksinime göre düşük (%40-50) ya da orta(%50-60) yoğunlukta verilir. Hastanın ciddi solunum sıkıntısı varsa ve yüksek yoğunlukta oksijen verilmesi gerekiyorsa, hasta sürekli gözlenir ve entübasyona hazırlıklı olunur.
DİSPNENİN NEDENLERİ
-Üst ya da alt soluk yollarında enfeksiyon
-Akut akciğer ödemi
-KOAH
-Astım, alerjik reaksiyon, anaflaktik şok
-Soluk yolu tıkanmaları
-Pulmoner emboli
-Hiperventilasyon
SOLUNUM GÜÇLÜĞÜNE NEDEN OLAN ENFEKSİYONLAR
-Viral kaynaklı üst solunum yolu enfeksiyonları(ÜSYE), grip
-Difteri
-Epiglottit
-Krup
-Pnömöni
ENFEKSİYONA BAĞLI OLUŞAN DİSPNEDE ACİL BAKIM
-Oksijen desteği (ısıtılmış, nemli)
-Hasta yutkunamıyorsa, dikkatli, nazik ve sık aspirasyon
-Acilen hastaneye nakledilir
