deep
Harbi Aktif Üye
Soru: Biçerdöver sahibi çiftçilerin gelir vergisi uygulamaları yönünden durumu nedir?
Cevap: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 52 nci maddesinde, zirai faaliyetten doğan kazancın zirai kazanç sayılacağı belirtildikten sonra, zirai faaliyetin geniş şekilde tanımı yapılmış ve bunu takiben “Çiftçiye ait her türlü ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması da zirai faaliyet sayılır denilmiştir”. Yine aynı maddede zirai faaliyetin içinde yapıldığı işletmelere zirai işletme, bu işletmeleri işleten gerçek kişilere (adi şirketler dahil ), vergiye tabi olsun veya olmasınlar çiftçi denileceği, kollektif şirketlerle adi ve eshamlı komandit şirketler zirai faaliyetle iştigal etseler dahi çiftçi sayılamayacakları, 56 ncı maddede ise ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması mukabilinde alınan bedellerin zirai kazancın tespitinde hasılat sayılacağı hükme bağlanmıştır. Yine aynı Kanunun 53’üncü maddesinde “Çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançlar, bu Kanunun 94. maddesine göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilir. 54. maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre) tespit olunarak vergilendirilir. Kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiler bu kazançları için beyanname vermezler. (Ek cümle:30.7.2003 – 4962/6 md) Ancak, çiftçiye ait olmakla beraber zirai işletmeye dahil edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar ikiden fazla traktörün işletilmesinden elde edilen gelirler ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilir...” hükmü yer almaktadır. Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere; Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinde belirtilen şekilde zirai faaliyette bulunan ve çiftçi sayılanların sahip oldukları ikiden fazla traktör, bir biçerdöver v.b. makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai işlerinde çalıştırılması zirai faaliyet, bu faaliyet karşılığında sağladıkları gelir zirai kazanç olduğundan bu kazançlarının zirai kazanç hükümlerine göre gerçek usulde, Zirai faaliyette bulunmakla birlikte traktör, biçerdöver v.b. makine ve aletlerini işletme dışına çıkardıklarını bildiren mükellefler ile zirai faaliyette bulunmayan ve dolayısıyla çiftçi sayılmayanların sahip oldukları traktör, biçerdöver v.b. makine ve aletleri başkalarını işlerinde çalıştırılması ise ticari faaliyet, bu faaliyet karşılığında sağladıkları gelir ticari kazanç olduğundan bu kazançlarının ticari kazancın vergilendirilmesine ilişkin hükümlerine göre, vergilendirilmeleri gerekmektedir.
Cevap: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 52 nci maddesinde, zirai faaliyetten doğan kazancın zirai kazanç sayılacağı belirtildikten sonra, zirai faaliyetin geniş şekilde tanımı yapılmış ve bunu takiben “Çiftçiye ait her türlü ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması da zirai faaliyet sayılır denilmiştir”. Yine aynı maddede zirai faaliyetin içinde yapıldığı işletmelere zirai işletme, bu işletmeleri işleten gerçek kişilere (adi şirketler dahil ), vergiye tabi olsun veya olmasınlar çiftçi denileceği, kollektif şirketlerle adi ve eshamlı komandit şirketler zirai faaliyetle iştigal etseler dahi çiftçi sayılamayacakları, 56 ncı maddede ise ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması mukabilinde alınan bedellerin zirai kazancın tespitinde hasılat sayılacağı hükme bağlanmıştır. Yine aynı Kanunun 53’üncü maddesinde “Çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançlar, bu Kanunun 94. maddesine göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilir. 54. maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre) tespit olunarak vergilendirilir. Kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiler bu kazançları için beyanname vermezler. (Ek cümle:30.7.2003 – 4962/6 md) Ancak, çiftçiye ait olmakla beraber zirai işletmeye dahil edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar ikiden fazla traktörün işletilmesinden elde edilen gelirler ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilir...” hükmü yer almaktadır. Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere; Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinde belirtilen şekilde zirai faaliyette bulunan ve çiftçi sayılanların sahip oldukları ikiden fazla traktör, bir biçerdöver v.b. makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai işlerinde çalıştırılması zirai faaliyet, bu faaliyet karşılığında sağladıkları gelir zirai kazanç olduğundan bu kazançlarının zirai kazanç hükümlerine göre gerçek usulde, Zirai faaliyette bulunmakla birlikte traktör, biçerdöver v.b. makine ve aletlerini işletme dışına çıkardıklarını bildiren mükellefler ile zirai faaliyette bulunmayan ve dolayısıyla çiftçi sayılmayanların sahip oldukları traktör, biçerdöver v.b. makine ve aletleri başkalarını işlerinde çalıştırılması ise ticari faaliyet, bu faaliyet karşılığında sağladıkları gelir ticari kazanç olduğundan bu kazançlarının ticari kazancın vergilendirilmesine ilişkin hükümlerine göre, vergilendirilmeleri gerekmektedir.
