cicozz
Çocukluk cicozlarda saklı
Anıtkabir'in mimarları kimlerdir?
Gazi Mustafa Kemal Atatürk 10 Kasım 1938'de vefat ettikten sonra kabri hemen yapılamadığı için uzun bir süre naaşı Etnografya Müzesi'nde korunmuştur.
1944'de kabrinin yapımına başlanmış ve 1953 yılının 10 Kasım'ın da ebedi ebedi istirahatgahı olan Anıtkabir'e nakledilmiştir.
Anıtkabir'in mimarlarının hayat hikayelerini sizlere anlatmaya çalışacağız. Anıtkabir'i Emin Onat ve Orhan Arda isimli mimarlar tasarlamıştır.
Emin Onat
Ord. Prof. Emin Halid Onat, (1908 - 17 Temmuz 1961) Türk mimar, eski İTÜ rektörü[1], Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi. Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.
İstanbul'da 1908 yılında doğdu. Orta öğreniminin Beyazıd Nümune Mektebi ve Vefa Sultanisi'nde tamamladı. 1926'da Yüksek Mühendis Mektebi'ne girdi. 1930’da gösterdiği üstün başarıları nedeniyle üçüncü sınıfta iken, dönüşünde okuluna öğretim üyesi olmak üzere seçilerek Zürih Teknik Üniversitesi’ne gönderildi. Orada Otto Rudolf Salvisberg’in öğrencisi oldu.
1934 yılında Mimarlık Bölümünden birincilikle mezun olarak yurduna döndü. 1935 yılında Yüksek Mühendis Okulu Mimarlık Şubesi’ne Doçent unvanını aldı ve Prof. Debbe’nin yanında çalışmaya başladı.1937 de ilk resmi misyonu ve eseri olarak, 1936 da eğitimci olarak katıldığı Yıldız Teknik Okulu (bu gün Yıldız Teknik Üniversitesi) için Yıldız sarayı içinde yarleşke ve Şehzadeler dairesinin okul olarak dönüşüm projelerini çizdi ve kontrolluğunu yürüttü. 1938’de Profesör unvanını alarak Yüksek Mühendislik Mektebinin bir opsiyonu olan Mimarlık Şubesi Şefliği’ne getirildi. 1942 - 43 yılında ise Yıldız'da Güzel Sanatlardan sonra ilk bağımsız Mimarlık bölümünü kurdu ve 1944 e kadar yönetti.
1 Mart 1941’de Anıtkabir için açılan uluslararası yarışmaya Mimar Ahmet Orhan Arda ile birlikte katıldı. Hazırladıkları proje 49 proje arasından birinci olarak seçildi. 1944-1953 yılları arasında uygulanan projelerin düzenlenmesini ve inşaatın kontrolünü Orhan Arda ile birlikte yürüttü.
1943’te Ordinaryüs Profesör oldu. 1944 yılında Yüksek Mühendis Mektebi, İstanbul Teknik Üniversitesi’ne dönüştürülünce yeni oluşturulan Mimarlık Fakültesi’ne ilk dekanlığına seçildi. 1946’da İngiliz Mimarları Kraliyet Enstitüsü (RIBA) onursal üyesi seçildi. 1950-1953 yılları arasında İTÜ’nün rektörlüğünü yaptı. 1956 yılında Hanover Teknik Üniversitesi 125 inci yıldönümü nedeni ile seçtiği 6 yabancı ilim ve sanat adamı ile birlikte Emin Onat’a onursal doktorluk unvanı verdi. Emin Onat, Türk Mimarisi’ni ve Türk Mimarlarını uluslararası alanda temsil etti. 1953 yılında Uluslararası Mimarlar Birliği, Türkiye bölümünü oluşturdu.
Emin Onat, akademik kariyeri dışında başta Anıtkabir olmak üzere çalışmaları şöyle özetlenebilir:
Yıldız Tekmik Okulu Binası(1937) Hamidiye ve Mahmudiye, Kepirtepe Köy Enstitüleri (1941-1942, Leman Tomsu ile), İstanbul Göztepe Villa Meral (1941), Ankara Atatürk Anıt-Kabir (1942-1953, Orhan Arda ile), İstanbul Moda Emin Onat Evi(1944), İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri (1944, Sedat Hakkı Eldem ile), Bursa Vali Konağı (1945-1946), Bursa Uludağ Sanatoryumu (1946, Leman Tomsu ile), Bursa Yapı ve Kredi Bankası (1948), İTÜ Taşkışla Binası değişim ve onarımı (1950, Paul Bonatz ile), İstanbul Emin Onat'ın Annesinin Evi (1951), Ankara Kavaklıdere Cenap And Evi (1952), Ankara Zafer Meydanında Gazino (1952), Ankara Çankaya Cumhurbaşkanlığı Sekreterlik Binası (1953), İstanbul Taksim Mete Caddesinde apartman (1955), İstanbul Sanayi Kalkınma Bankası (1955), İstanbul Nişantaşı Yüksel Apartmanı (1955), Ankara Hayat Apartmanı (1956), Ankara Emniyet Sarayı (1956), İstanbul Moda Sporel Apartmanı (1956-1957), İstanbul Moda Marmara Apartmanı (1956-1957), İstanbul Moda Deniz Kulübü (1956-1957), İstanbul Gümüşsuyu Büro Binası (Devres Han) (1961)
Mimarlar Odası 1 (bir) numaralı üyesi Ordinaryüs Profesör Halid Emin Onat 17 Temmuz 1961’de geçirdiği kalp krizi sonunda ölmüştür.
Eserleri
Yıldız Tekmik Okulu Binası dönüşüm projeleri(1937),
Köy Enstitüleri Hamidiye ve Mahmudiye,Kepirtepe (1941-1942,Leman Tomsu ile)
Villa Meral, Göztepe, İstanbul (1941)
Orhan Arda’yla birlikte tasarlayıp uyguladığı Anıtkabir (1942-1953)
Emin Onat Evi, Moda, İstanbul (1944)
Sedad Hakkı Eldem ile birlikte tasarladığı İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi (1944), Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi (1947), ve İstanbul Adalet Sarayı (1949)
Vali Konağı,Bursa (1945-1946)
Uludağ Sanatoryumu,Bursa (1946, Leman Tomsu ile)
Yapı ve Kredi Bankası, Bursa (1948)
İTÜ Taşkışla Binası değişim ve onarımı (1950, Paul Bonatz ile)...
Emin Onat'ın Annesinin Evi,İstanbul (1951)
Cenap And Evi,Kavaklıdere, Ankara (1952)
Gazino,Ankara Zafer Meydanında (1952)
Cumhurbaşkanlığı Sekreterlik Binası,Çankaya, Ankara (1953)
Apartman,Taksim Mete Caddesi, İstanbul (1955)
Sanayi Kalkınma Bankası, İstanbul (1955)
Yüksel Apartmanı,Nişantaşı, İstanbul (1955)
Hayat Apartmanı,Ankara (1956)
Emniyet Sarayı,Ankara (1956)
Sporel Apartmanı,Moda, İstanbul (1956-1957)
Marmara Apartmanı,Moda, İstanbul (1956-1957)
Moda Deniz Kulübü, İstanbul (1956-1957)
Devres İş Hanı, Gümüşsuyu, İstanbul, (1961)
Orhan Arda
Ahmet Orhan Arda, (19 Mayıs 1911 - 4 Temmuz 2003) Türk mimar. Selanik'de 19 Mayıs 1911 yılında doğdu. İlk, Orta ve Lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı. 1936'da (İTÜ)Yüksek Mühendis Mektebi'nden mezun oldu. 1938'de mezun olduğu yüksek okulun İnşaat Şubesi'ne asistan olarak göreve başladı. 1960'da İTÜ Mimarlık Fakültesi ikinci Bina Kürsüsü profesörlüğüne atandı. 1939 yılında doçent olmaya hak kazandı.
1 Mart 1941’de Anıtkabir için açılan uluslararası yarışmaya Prof. Emin Onat ile birlikte katıldı. İkilinin projesi birincilikle ödüllendirildi. Anıtkabir’in uygulama projeleri ve inşaat sürecinde emin Onat’la birlikte çalıştı. Üniversitede 1945’e kadar Ord. Prof. Emin Onat’la birlikte daha sonra tek başına Mimari Proje dersleri verdi. Yüksek Mühendis Mektebi’nin Üniversiteye (İTÜ) dönüşmesi ile birlikte Mimarlık Fakültesi Bina Bilgisi Doçentliği unvanını aldı. Bu tarihten itibaren 10 Kasım 1953 tarihine (Atatürk’ün Anıtkabir’e defni) kadar geçen süre içinde bir taraftan akademik ve büro çalışmalarını yürütürken aynı süre içinde üniversitedeki görevinden izinli olarak, Anıtkabir’in şantiye çalışmalarında katıldı.
1960 yılında İTÜ Mimarlık Fakültesi Bina Bilgisi 2. Kürsüsü Profesörlüğü’ne atandı. Bir süre sonra aynı kürsünün başkanlığı’na getirildi. İTÜ Mimarlık Fakültesi Çevre Analizi ve Endüstrileşmiş Bina Tasarımı Kürsüsü’nde Profesör olarak görev yaptı. 1978 yılında üniversitedeki görevinden emekli oldu. Mimarlar Odası 828 numaralı üyesi Profesör Orhan Arda 4 Temmuz 2003 tarihinde aramızdan ayrıldı.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk 10 Kasım 1938'de vefat ettikten sonra kabri hemen yapılamadığı için uzun bir süre naaşı Etnografya Müzesi'nde korunmuştur.
1944'de kabrinin yapımına başlanmış ve 1953 yılının 10 Kasım'ın da ebedi ebedi istirahatgahı olan Anıtkabir'e nakledilmiştir.
Anıtkabir'in mimarlarının hayat hikayelerini sizlere anlatmaya çalışacağız. Anıtkabir'i Emin Onat ve Orhan Arda isimli mimarlar tasarlamıştır.
Emin Onat
Ord. Prof. Emin Halid Onat, (1908 - 17 Temmuz 1961) Türk mimar, eski İTÜ rektörü[1], Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi. Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.
İstanbul'da 1908 yılında doğdu. Orta öğreniminin Beyazıd Nümune Mektebi ve Vefa Sultanisi'nde tamamladı. 1926'da Yüksek Mühendis Mektebi'ne girdi. 1930’da gösterdiği üstün başarıları nedeniyle üçüncü sınıfta iken, dönüşünde okuluna öğretim üyesi olmak üzere seçilerek Zürih Teknik Üniversitesi’ne gönderildi. Orada Otto Rudolf Salvisberg’in öğrencisi oldu.
1934 yılında Mimarlık Bölümünden birincilikle mezun olarak yurduna döndü. 1935 yılında Yüksek Mühendis Okulu Mimarlık Şubesi’ne Doçent unvanını aldı ve Prof. Debbe’nin yanında çalışmaya başladı.1937 de ilk resmi misyonu ve eseri olarak, 1936 da eğitimci olarak katıldığı Yıldız Teknik Okulu (bu gün Yıldız Teknik Üniversitesi) için Yıldız sarayı içinde yarleşke ve Şehzadeler dairesinin okul olarak dönüşüm projelerini çizdi ve kontrolluğunu yürüttü. 1938’de Profesör unvanını alarak Yüksek Mühendislik Mektebinin bir opsiyonu olan Mimarlık Şubesi Şefliği’ne getirildi. 1942 - 43 yılında ise Yıldız'da Güzel Sanatlardan sonra ilk bağımsız Mimarlık bölümünü kurdu ve 1944 e kadar yönetti.
1 Mart 1941’de Anıtkabir için açılan uluslararası yarışmaya Mimar Ahmet Orhan Arda ile birlikte katıldı. Hazırladıkları proje 49 proje arasından birinci olarak seçildi. 1944-1953 yılları arasında uygulanan projelerin düzenlenmesini ve inşaatın kontrolünü Orhan Arda ile birlikte yürüttü.
1943’te Ordinaryüs Profesör oldu. 1944 yılında Yüksek Mühendis Mektebi, İstanbul Teknik Üniversitesi’ne dönüştürülünce yeni oluşturulan Mimarlık Fakültesi’ne ilk dekanlığına seçildi. 1946’da İngiliz Mimarları Kraliyet Enstitüsü (RIBA) onursal üyesi seçildi. 1950-1953 yılları arasında İTÜ’nün rektörlüğünü yaptı. 1956 yılında Hanover Teknik Üniversitesi 125 inci yıldönümü nedeni ile seçtiği 6 yabancı ilim ve sanat adamı ile birlikte Emin Onat’a onursal doktorluk unvanı verdi. Emin Onat, Türk Mimarisi’ni ve Türk Mimarlarını uluslararası alanda temsil etti. 1953 yılında Uluslararası Mimarlar Birliği, Türkiye bölümünü oluşturdu.
Emin Onat, akademik kariyeri dışında başta Anıtkabir olmak üzere çalışmaları şöyle özetlenebilir:
Yıldız Tekmik Okulu Binası(1937) Hamidiye ve Mahmudiye, Kepirtepe Köy Enstitüleri (1941-1942, Leman Tomsu ile), İstanbul Göztepe Villa Meral (1941), Ankara Atatürk Anıt-Kabir (1942-1953, Orhan Arda ile), İstanbul Moda Emin Onat Evi(1944), İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri (1944, Sedat Hakkı Eldem ile), Bursa Vali Konağı (1945-1946), Bursa Uludağ Sanatoryumu (1946, Leman Tomsu ile), Bursa Yapı ve Kredi Bankası (1948), İTÜ Taşkışla Binası değişim ve onarımı (1950, Paul Bonatz ile), İstanbul Emin Onat'ın Annesinin Evi (1951), Ankara Kavaklıdere Cenap And Evi (1952), Ankara Zafer Meydanında Gazino (1952), Ankara Çankaya Cumhurbaşkanlığı Sekreterlik Binası (1953), İstanbul Taksim Mete Caddesinde apartman (1955), İstanbul Sanayi Kalkınma Bankası (1955), İstanbul Nişantaşı Yüksel Apartmanı (1955), Ankara Hayat Apartmanı (1956), Ankara Emniyet Sarayı (1956), İstanbul Moda Sporel Apartmanı (1956-1957), İstanbul Moda Marmara Apartmanı (1956-1957), İstanbul Moda Deniz Kulübü (1956-1957), İstanbul Gümüşsuyu Büro Binası (Devres Han) (1961)
Mimarlar Odası 1 (bir) numaralı üyesi Ordinaryüs Profesör Halid Emin Onat 17 Temmuz 1961’de geçirdiği kalp krizi sonunda ölmüştür.
Eserleri
Yıldız Tekmik Okulu Binası dönüşüm projeleri(1937),
Köy Enstitüleri Hamidiye ve Mahmudiye,Kepirtepe (1941-1942,Leman Tomsu ile)
Villa Meral, Göztepe, İstanbul (1941)
Orhan Arda’yla birlikte tasarlayıp uyguladığı Anıtkabir (1942-1953)
Emin Onat Evi, Moda, İstanbul (1944)
Sedad Hakkı Eldem ile birlikte tasarladığı İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi (1944), Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi (1947), ve İstanbul Adalet Sarayı (1949)
Vali Konağı,Bursa (1945-1946)
Uludağ Sanatoryumu,Bursa (1946, Leman Tomsu ile)
Yapı ve Kredi Bankası, Bursa (1948)
İTÜ Taşkışla Binası değişim ve onarımı (1950, Paul Bonatz ile)...
Emin Onat'ın Annesinin Evi,İstanbul (1951)
Cenap And Evi,Kavaklıdere, Ankara (1952)
Gazino,Ankara Zafer Meydanında (1952)
Cumhurbaşkanlığı Sekreterlik Binası,Çankaya, Ankara (1953)
Apartman,Taksim Mete Caddesi, İstanbul (1955)
Sanayi Kalkınma Bankası, İstanbul (1955)
Yüksel Apartmanı,Nişantaşı, İstanbul (1955)
Hayat Apartmanı,Ankara (1956)
Emniyet Sarayı,Ankara (1956)
Sporel Apartmanı,Moda, İstanbul (1956-1957)
Marmara Apartmanı,Moda, İstanbul (1956-1957)
Moda Deniz Kulübü, İstanbul (1956-1957)
Devres İş Hanı, Gümüşsuyu, İstanbul, (1961)
Orhan Arda
Ahmet Orhan Arda, (19 Mayıs 1911 - 4 Temmuz 2003) Türk mimar. Selanik'de 19 Mayıs 1911 yılında doğdu. İlk, Orta ve Lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı. 1936'da (İTÜ)Yüksek Mühendis Mektebi'nden mezun oldu. 1938'de mezun olduğu yüksek okulun İnşaat Şubesi'ne asistan olarak göreve başladı. 1960'da İTÜ Mimarlık Fakültesi ikinci Bina Kürsüsü profesörlüğüne atandı. 1939 yılında doçent olmaya hak kazandı.
1 Mart 1941’de Anıtkabir için açılan uluslararası yarışmaya Prof. Emin Onat ile birlikte katıldı. İkilinin projesi birincilikle ödüllendirildi. Anıtkabir’in uygulama projeleri ve inşaat sürecinde emin Onat’la birlikte çalıştı. Üniversitede 1945’e kadar Ord. Prof. Emin Onat’la birlikte daha sonra tek başına Mimari Proje dersleri verdi. Yüksek Mühendis Mektebi’nin Üniversiteye (İTÜ) dönüşmesi ile birlikte Mimarlık Fakültesi Bina Bilgisi Doçentliği unvanını aldı. Bu tarihten itibaren 10 Kasım 1953 tarihine (Atatürk’ün Anıtkabir’e defni) kadar geçen süre içinde bir taraftan akademik ve büro çalışmalarını yürütürken aynı süre içinde üniversitedeki görevinden izinli olarak, Anıtkabir’in şantiye çalışmalarında katıldı.
1960 yılında İTÜ Mimarlık Fakültesi Bina Bilgisi 2. Kürsüsü Profesörlüğü’ne atandı. Bir süre sonra aynı kürsünün başkanlığı’na getirildi. İTÜ Mimarlık Fakültesi Çevre Analizi ve Endüstrileşmiş Bina Tasarımı Kürsüsü’nde Profesör olarak görev yaptı. 1978 yılında üniversitedeki görevinden emekli oldu. Mimarlar Odası 828 numaralı üyesi Profesör Orhan Arda 4 Temmuz 2003 tarihinde aramızdan ayrıldı.
